Wat is slaapverlamming precies en kan dit ook het "valgevoel" veroorzaken als je bijna in slaap valt?

Slaapverlamming is iets dat zich normaal gesproken voordoet tijdens de REM-slaap. Tijdens het dromen worden er geen signalen doorgegeven aan onze spieren, anders zouden we onze dromen gaan uitspelen, en zouden we wel heel vaak uit ons bed vallen.

Wanneer je je bevindt in een toestand tussen waken en slapen in, kan het zijn dat je spieren al 'verlamd' zijn (dat zijn ze dus niet echt, maar er worden tijdelijke geen motorische signalen doorgegeven) kan het zijn dat je half wakker bent, terwijl je lichaam al/nog je spieren heeft uitgeschakeld. In dat geval ervaar je dat je 'verlamd' bent, terwijl je wakker bent. Het verlamd zijn tijdens bepaalde slaapfases is volkomen normaal, het is juist een stoornis wanneer dit NIET gebeurt. Maar je bent je hier niet altijd bewust van. Pas wanneer dit wél gebeurt, kun je het soms beangstigende gevoel ervaren dat je hebt als je in slaap valt of wakker wordt, en je merkt dat je je niet kunt bewegen.

Het valgevoel heeft ook te maken met de fase tussen slapen en waken in, waarschijnlijk is dit fenomeen verbonden met de "hypnagoge schok", een spiersamentrekking die je soms krijgt als je in slaap aan het vallen bent. Wellicht komt dit doordat je hersenen op onbewust niveau registreren dat je spieren niet reageren, en stuurt het een signaal naar de spieren toe om ofwel te compenseren, ofwel er zeker van te zijn dat de spieren nog werken. Dat is vergelijkbaar met het opmerken dat je verlamd bent terwijl je wakker bent, maar dat laatste gebeurt dan meer bewust: je merkt dat een deel van je lijf al in slaap is, terwijl je geest dat nog niet helemaal is. Dat voelt een beetje vreemd wanneer je dit niet gewend bent, dus je kunt een soort schrikreactie krijgen omdat 'iets' in je opmerkt dat er iets "niet klopt".

Je geest doet vreemde dingen op die overgang van waken naar slapen, en hoewel ik dit niet zeker weet, ervaar ik persoonlijk dat de ontspanning van je spieren maakt dat je armen en benen ineens 'lichter' aanvoelen, waardoor het lijkt alsof je armen en benen omhoog worden getrokken, en/of de rest van je lichaam wegzakt (in het matras, of in een diepte) of valt. Dus ik denk persoonlijk dat het vooral te maken heeft met de spierontspanning die hoort bij het slapen, maar kan die opvatting niet staven.