Hoe zit dat met slaap bij tieners?

Naarmate de puberteit vordert, zorgen de hersenen er voor dat het waak- en slaapritme anders gaat werken. De stof melatonine wordt steeds later afgescheiden. Het is een hormoon dat ervoor zorgt dat we slaperig worden. Daarom worden pubers pas laat op de avond moe. Tegelijkertijd hebben ze 9 uur slaap nodig, om alle prikkels van de vorige dag te kunnen verwerken. Door de lichamelijke veranderingen in de pubertijd, zoals de groeispurt, heeft het lichaam ook extra rust nodig.

Door de problemen die pubers hebben met opstaan, lijkt het of ze geen enkel ontzag hebben voor hun ouders of een andere vorm van autoriteit. Toch valt een deel van dit probleem te verklaren vanuit het veranderde bioritme van adolescenten. Het rooster van middelbare scholen is niet ingesteld op deze verandering. Gemiddeld beginnen lessen rond half 9 of zelfs 8 uur. Ook beginnen wedstrijden van veel sporten vroeg. Er van uitgaande dat je gemiddeld een uur van te voren opstaat, komen veel pubers niet aan hun benodigde nachtrust toe. Daarom hebben ze zoveel moeite om ’s ochtends op te staan. De hersens staan vroeg in de morgen nog in de nachtstand. Sommige deskundigen spreken zelfs van het verkeren in een continue jetlag.

Het risico van te weinig slaap is dat pubers een chronisch slaaptekort opbouwen. En dit slaaptekort kan weer invloed hebben op hun gedrag. Het slaaptekort belemmert de creativiteit en bemoeilijkt het onthouden van nieuwe informatie. Daarnaast is de puberteit toch al een periode van grote stemmingswisselingen en een slaaptekort kan dit erger maken. Veelvuldig slaaptekort vergroot bovendien de kans op depressie en aantasting van het immuunsysteem. In de Verenigde Staten is op scholen al geëxperimenteerd met latere begintijden. De eerste onderzoeksresultaten wijzen op hogere cijfers en minder gedragsproblemen.