Waarom zit in veel wijnflessen een holte onderin?

De holte in de bodem van een wijnfles wordt de ziel genoemd. Waarom werd die uitstulping ooit in de fles gemaakt?

Wijndeskundigen hebben verschillende antwoorden op die vraag. In een tijd dat glas nog niet zo degelijk was, zou de holte bedacht zijn om de flessen stabieler te maken, zodat ze veilig op elkaar konden liggen. Een andere reden ligt vrijwel zeker in het feit dat de flessen
vroeger door glasblazers geblazen werden en dat gebeurde in een langwerpige ballonvorm. Om de
fles te kunnen neerzetten drukten zij de bolle bodem naar binnen.

De ziel heeft nog een andere functie. In oudere wijn, die de tijd krijgt om te rijpen in de fles, zetten zich reststoffen, voornamelijk kleurstoffen, af rond de uitstulping. De bobbel vermindert tijdens het schenken het kolken van de wijn op de bodem van de fles. Daardoor blijft het bezinksel, oftewel het depot, langer op zijn plaats en blijft de geschonken wijn langer helder. Dat depot kan op zich helemaal geen kwaad. Het is een natuurlijk proces dat juist bij dat bijzondere karakter van de wijn hoort. Maar een grote groep wijndrinkers stelt zo'n bezinksel, zeker als het in het glas terecht dreigt te komen, niet meer op prijs. Moderne wijnen zijn nu zo gefilterd dat er nauwelijks nog depot in de fles komt.

Vroeger, toen de gebottelde wijn nog meer depot had, hadden flessen nog een veel diepere ziel. Er zijn oude flessen waar je bijna tot aan de hals een hele vinger
in kunt stoppen! Tegenwoordig is de ziel van de fles vaak nog maar een duimtop diep en dat is alleen voor de sier. Veel flessen hebben hun ziel inmiddels helemaal verloren en zijn plat. Dat geldt trouwens niet voor champagneflessen. Die hebben nog steeds baat bij een
ziel, maar dan wel een zwakke ziel. Tijdens de rijping liggen de flessen met honderden naast en boven elkaar. Deze flessen staan onder druk. Springt zo'n fles, dan vliegt
alleen de bodem eruit omdat die vanwege de holte de zwakste plek is. Zou die zwakste er plek niet zijn, dan zou de fles uit elkaar springen en zouden de 'buur'-flessen beschadigd worden.