Kun je tegelijkertijd slapen en wakker zijn?

Ja hoor, dat kan.

Slapen en wakker zijn zijn geen twee tegengestelde dingen. Het is dus niet zo dat je ofwel slaapt, ofwel wakker bent.

Verschillende hersendelen kunnen op verschillende momenten in slaap vallen, en op verschillende momenten wakker worden. Daardoor is het mogelijk dat een deel van de hersenen al in slaap is, terwijl een ander deel nog wakker is. Of andersom: een deel van de hersenen is al wakker geworden, terwijl een ander deel nog slaapt.

Vooral rond het inslapen en rond het ontwaken komt dit voor. Bij de meeste mensen zijn de tijdverschillen zo klein dat ze er niets van merken, maar bij anderen zijn de tijdverschillen behoorlijk groot. Ook kan de volgorde waarmee de verschillende hersendelen in slaap vallen of wakker worden verschillen van persoon tot persoon.

Eén van de mogelijke gevolgen daarvan is de slaapverlamming. Je bent dan al helemaal wakker (in de zin van: bij bewustzijn), maar de hersendelen die je spieren aansturen slapen nog, dus je spieren zijn verlamd. Voor je gevoel ben je dus klaarwakker, maar ben je niet in staat je te bewegen. Als je niet weet hoe dit komt kun je daar flink van in paniek raken.

Een ander mogelijk gevolg is dat je rare dingen ziet of hoort. Normaal gesproken worden onze waarnemingen niet direct verwerkt, maar vindt er eerst een controle plaats of iets wel logisch is. Als je op dit moment een schaduw in je ooghoek ziet, zul je kijken of de kat misschien door het huis loopt, of iets van dien aard. Je zult niet op het idee komen dat er een spaghettimonster door de kamer vliegt.

In werkelijkheid zou het idee van het vliegende spaghettimonster best even kunnen ontstaan, maar het wordt direct weggedrukt door een filter dat in je hersenen is ingebouwd. Als je aan het inslapen bent en dat filter slaapt al terwijl de rest nog wakker is, zul je het ineens wél heel logisch vinden dat er een spaghettimonster rondvliegt, en zul je wellicht bang worden voor dat monster.

Vanzelfsprekend zijn vele paranormale verhalen ontstaan door dit verschil in tijdstip van inslapen en wakker worden.

Je kunt het zelf testen. Het rekengedeelte van de hersenen wordt vrij laat wakker. Probeer eens direct na het wakkerworden 234-58 uit te rekenen. Normaal gesproken lukt dat best, maar als je net wakker bent zal het je niet lukken: jouw "rekenmodule" slaapt nog. Probeer het tien minuten later nog eens, en je zult zien dat het dan wel lukt.

Samenvattend: ja, je kunt wakker zijn terwijl je slaapt.