Bron: © Canva. Drugsgebruik in het verkeer is schrikbarend toegenomen.
Waar voorheen alcohol de boventoon voerde bij het rijden onder invloed, is die verhouding omgeslagen. De politie meldt dat er nu meer mensen met drugs in het verkeer worden betrapt dan mensen met alleen alcohol op. In veel gevallen gaat het zelfs om een combinatie van beide, waardoor het risico op ongelukken sterk toeneemt.
Dit jaar grijpt de politie maar liefst 11.000 keer in na een positieve drugstest. Dat is ruim een derde meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Steeds vaker drugs dan alcohol. Wat verklaart deze verontrustende trend?
Gevaarlijke ontwikkeling
Volgens een woordvoerder van de politie is het moeilijk te zeggen waarom de cijfers zo sterk stijgen. Meer controles lijken niet de oorzaak: “Daar zien we geen specifieke aanleiding voor”, stelt hij tegenover het AD. Wel noemt hij de trend “een gevaarlijke ontwikkeling”, mede omdat er al verkeersdoden zijn gevallen door bestuurders die onder invloed van drugs waren.
Onwetendheid speelt grote rol
Steven Biemans van het Trimbos Instituut ziet 2 typen bestuurders:
- Mensen die wéten dat ze onder invloed zijn, maar denken dat ze nog goed kunnen rijden.
- Mensen die na gebruik niet meer high zijn en denken dat ze ook niet meer onder invloed zijn.
Die laatste groep onderschat de werking van drugs volledig, met potentieel fatale gevolgen.
Lees verder onder de berichten >>
@Politie is quasi verbaasd! Sure.
— Ties den Engelsen (@Tiesemans) June 30, 2025
Door amper (nog) te controleren (personeelsgebrek/overbelasting i.v.m inzet etc.) is bij het gros van de weggebruikers het gevoel ontstaan dat men onder invloed de weg op kan want pakkans lijkt nagenoeg nihil. Mobiel idem.https://t.co/x8e8z4eipN
Wanneer gaan wij verdomme eens iets tegen het alcohol-, drugs en lachgas in het verkeer doen? Hoeveel doden moeten er nog vallen? Ik word hier écht pislink van! @ministerjenv @Het_OM doe iets!!!!!! https://t.co/x01gymGhGY
— Marga08 (@MargaMBS) June 20, 2025
‘Effecten drugs houden dagen aan’
Een recente enquête van jongerenorganisatie TeamAlert onderstreept die misvattingen. Hoewel 90% van de jongeren rijden onder invloed afkeurt, denkt een grote groep nog steeds dat xtc je alerter maakt en cannabis je juist kalmeert.
Biemans waarschuwt:
Er is een verschil tussen de gewenste effecten en de werkelijke invloed van drugs op je functioneren. Die effecten kunnen dagen aanhouden, zelfs als je je nuchter waant.
Langdurige invloed na gebruik
Het Trimbos Instituut wijst erop dat de werking van drugs lang in je lichaam blijft hangen. Na gebruik van xtc kun je nog 40 uur positief testen. Bij meerdere doseringen loopt dat op tot wel 2,5 dag. Wie regelmatig cannabis gebruikt, moet zeker een dag wachten, voordat hij weer de weg opgaat.
Deze lange werking is ook waarom politie en wetgever vasthouden aan strenge grenswaarden bij bloedtesten. Biemans: “Zonder dat je het doorhebt, ben je die hele tijd minder alert. Dat is geen pesterij, maar pure veiligheid.” Hij benadrukt het belang van vooraf plannen: “Bel desnoods de drugsinfolijn en wijs een ‘drugs-bob’ aan.”
Risico’s veel groter dan gedacht
De gevolgen van rijden onder invloed van drugs zijn ernstig. Onderzoek van TeamAlert laat zien dat de kans op een ernstig ongeval tot 200 keer zo groot is wanneer iemand zowel drugs als alcohol gebruikt. Toch stappen veel jongeren na een feestje of festival gewoon in de auto, of op de fiets of scooter.
Groepsdruk onder jongeren speelt grote rol
Waarom? Volgens TeamAlert-onderzoeker Saar Hadders komt dat doordat het hersengebied dat verantwoordelijk is voor het afwegen van langetermijngevolgen nog niet volledig ontwikkeld is bij jongeren. “Snel naar huis rijden weegt zwaarder dan veiligheid.” Bovendien is groepsdruk een grote factor: jongeren voelen zich verantwoordelijk om hun vrienden thuis te brengen, ook als ze onder invloed zijn.
Lees ook: Verbod op designerdrugs vanaf 1 juli 2025: Wat betekent dit voor Nederland?
Campagne roept op tot bewustwording
Daarom komt TeamAlert binnenkort met een campagne die jongeren oproept tot bewustwording: ‘Nuchter rijden is normaal’. De campagne richt zich op het benoemen van alternatieven, zoals de rol van een nuchtere bestuurder (de ‘drugs-bob’) en het belang van voldoende slaap na meerdaagse festivals.
Hoe controleert de politie?
De politie controleert op drugs in het verkeer via speekseltesten en observaties van motoriek, oogbewegingen en spraak. Bij een positieve speekseltest wordt een bloedmonster afgenomen. De analyse wordt uitgevoerd door gecertificeerde laboratoria. De uitslag is meestal binnen een maand bekend en kan leiden tot hoge boetes, rijontzegging of zelfs gevangenisstraf.
De politie benadrukt dat de controles niet bedoeld zijn als ontmoediging van recreatief drugsgebruik, maar als bescherming van verkeersveiligheid. Elk ongeluk dat voorkomen wordt, is er één.
Drugs infolijn
De explosieve toename van (gevaarlijke) drugs in het verkeer is zorgwekkend. Onwetendheid over de langdurige werking van drugs, onderschatting van risico’s en groepsdruk dragen bij aan deze ontwikkeling. Voorlichtingscampagnes moeten dit tij keren.
Wil je zeker weten wanneer je weer veilig de weg op kunt na drugsgebruik? Bel dan de Drugs Infolijn van het Trimbos Instituut 0900-1995 of check de website.
Bronnen:
AD, Trimbos Instituut, Politie.nl