Is sambal maken moeilijk? Helemaal niet, als je weet hoe je dit zelf gemakkelijk kunt maken! Leer over de verschillende soorten en hoe je de juiste ingrediënten combineert, om een heerlijk pittige sambal te creëren.
Wat is sambal?
Het is een sensationele en veelzijdige pittige saus of pasta, die zijn oorsprong vindt in de rijke culinaire tradities van Zuidoost-Azië, met name in landen als Indonesië, Maleisië en Thailand. Deze pittige smaakmaker heeft zich wereldwijd verspreid en is een onmisbaar onderdeel geworden van diverse keukens.
Verse pepers als basis
Het wordt voornamelijk gemaakt van verse pepers. De keuze van de pepers bepaalt de soort. Deze kan variëren van mild tot extreem heet, afhankelijk van persoonlijke voorkeur.
Andere veelvoorkomende ingrediënten zijn knoflook, uien, trassi (garnalenpasta), suiker, zout en azijn. Elk ingrediënt draagt bij aan de complexe smaakprofielen die het product zo uniek maken.
7 verschillende soorten sambal
Een van de opvallende kenmerken is de diversiteit. Er bestaan talloze varianten, elk met zijn eigen karakteristieke smaakprofiel.
- Traditionele Sambal Oelek: Dit is de onbetwiste koning onder de sambals. Gemaakt van rode pepers, zout en een vleugje azijn, is deze traditionele versie bekend om zijn pure, ongecompliceerde smaak. Het biedt een krachtige stoot aan warmte zonder de subtiliteiten van andere ingrediënten. De letterlijke betekenis van het woord is gestampt mengsel.
- Sambal Badjak: Badjak betekent ‘gebakken’ in het Indonesisch, en deze soort krijgt zijn diepe, rijke smaak door de pepers, ui, knoflook, en andere specerijen te roosteren. De toevoeging van palmsuiker geeft sambal badjak een zoetere ondertoon, wat het een perfecte aanvulling maakt op vleesgerechten.
- Sambal Manis: Deze zoete sambal, gemaakt met suiker en ketjap, biedt een gebalanceerde combinatie van zoet en pittig. Sambal manis wordt vaak gebruikt als een dipsaus voor snacks of als smaakversterker in roerbakgerechten.
- Sambal Terasi: Terasi, oftewel garnalenpasta, voegt een unieke umamismaak toe aan deze soort. Het wordt vaak gebruikt in de Indonesische keuken en geeft een diepere, complexere smaak aan gerechten. De toevoeging van citroensap brengt een verfrissende twist.
- Sambal Matah: Afkomstig uit Bali, is sambal matah een frisse, rauwe soort gemaakt met sjalotten, knoflook, rode pepers en citroengras. Het wordt vaak geserveerd als bijgerecht bij gegrild vlees of vis en voegt een citrusachtige, aromatische dimensie toe aan gerechten.
- Sambal Tomat: Deze sambal krijgt zijn zachtere smaak en textuur door toevoeging van tomaten. Sambal tomat is minder scherp en biedt een perfecte balans tussen pittigheid en de zoetheid van rijpe tomaten.
- Sambal Jeruk: Dit is een combinatie van pittige pepers met de frisheid van limoen. Het resultaat is een verkwikkende smaak die goed past bij zeevruchten en gegrilde gerechten.
Recept om zelf sambal te maken
Dit is een basisrecept voor sambal oelek, om zelf aan de slag te gaan in je keuken!
Ingrediënten:
- 250 gram rode pepers
- 1 theelepel zout
- 1 eetlepel azijn
Bereidingswijze:
- Spoel de rode pepers af en snijd ze grof.
- Doe de pepers, zout en azijn in een blender of vijzel.
- Pureer tot een grove pasta.
- Bewaar in een gesteriliseerde pot.
Als je het wat minder pittig wilt maken, verwijder dan de zaadjes uit de pepers. Hak de pepers grof en verwerk ze in de keukenmachine, of (kom van de) staafmixer tot een fijne massa. Met een vijzel fijnhakken werkt ook goed.
Variaties:
1. Sambal Badjak:
- Voeg toe: 2 uien (fijngesneden), 4 teentjes knoflook (fijngesneden), 1 theelepel trassi, 1 theelepel palmsuiker.
- Bak ingrediënten in olie tot ze zacht zijn.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
2. Sambal Manis:
- Gebruik rode rawits voor extra pit.
- Voeg toe: 1 ui (fijngesneden), 3 teentjes knoflook (fijngesneden), 2 eetlepels ketjap manis, 1 eetlepel palmsuiker.
- Blend tot een gladde pasta.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
3. Sambal Terasi:
- Gebruik rode rawits voor extra scherpte.
- Voeg toe: 4 teentjes knoflook (fijngesneden), 1 theelepel trassi, sap van 1 limoen.
- Blend tot een gladde pasta.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
4. Sambal Matah:
- Kies voor bird’s eye chilipepers voor intensiteit.
- Voeg toe: 4 sjalotten (dun gesneden), 3 teentjes knoflook (fijngesneden), 2 stengels citroengras (fijngesneden), sap van 2 limoenen.
- Laat het mengsel marineren.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
5. Sambal Tomat:
- Gebruik rode lombok pepers voor een milde smaak.
- Voeg toe: 4 tomaten (ontveld en in blokjes), 4 teentjes knoflook (fijngesneden), 2 eetlepels olie.
- Sudderen tot zacht en blend tot een gladde pasta.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
6. Sambal Jeruk:
- Kies voor bird’s eye chilipepers voor een pittige kick.
- Voeg toe: 2 teentjes knoflook (fijngesneden), sap van 2 limoenen.
- Blend tot een gladde pasta.
- Bewaar in gesteriliseerde potten.
Potten steriliseren anders bederft sambal
Voor optimale versheid en houdbaarheid van zelfgemaakte saus is het belangrijk om de gebruikte potten te steriliseren. Dit doe je eenvoudig door ze 15 minuten in kokend water te laten koken. Sterilisatie voorkomt bacteriële groei en creëert een luchtdichte omgeving, waardoor de smaak en kwaliteit behouden blijven.
Sambal is ook een ingrediënt in andere Aziatische gerechten
Het is niet alleen bedoeld om gerechten pittiger te maken; het voegt ook diepte en complexiteit toe aan smaken. Het wordt vaak gebruikt als dipsaus, marinade, of als smaakmaker in soepen, stoofschotels en roerbak gerechten of andere Aziatische gerechten. Denk aan gerechten zoal Nasi Goreng. Sambal is de geheime kracht achter vele Aziatische gerechten en geeft ze die karakteristieke kick waar liefhebbers naar verlangen.
Veel plezier en eet smakelijk!
Ontdek ook de vele gezondheidsvoordelen van Kurkuma.