Bron: © Canva
Vitamine B12 is een belangrijke voedingsstof die veel invloed heeft op je gezondheid. Een tekort komt vaker voor dan je misschien denkt, vooral naarmate je ouder wordt. De klachten ontstaan vaak langzaam, waardoor ze niet altijd direct herkend worden. In dit artikel lees je wat vitamine B12 precies doet, hoe je een tekort kunt herkennen en wat je eraan kunt doen.
Wat doet vitamine B12 in je lichaam?
Vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, speelt een rol bij verschillende processen:
- Zenuwen: zorgt dat je zenuwen goed werken en beschermd blijven. Een tekort kan tintelingen, een doof gevoel of problemen met lopen veroorzaken.
- Bloed: helpt bij de aanmaak van rode bloedcellen. Bij een tekort krijg je minder zuurstof in je lichaam, waardoor je sneller moe wordt.
- Geheugen en concentratie: ondersteunt je hersenen. Een tekort kan leiden tot vergeetachtigheid, moeite met concentreren en soms stemmingsklachten.
- Energie: helpt je lichaam om energie uit voeding te halen. Als je te weinig B12 hebt, blijf je je vaak moe voelen, ook na een goede nachtrust.
Waardoor kan een tekort ontstaan?
Er zijn verschillende oorzaken voor een tekort:
- Voeding: B12 zit vooral in vlees, vis, melk en eieren. Als je weinig of geen dierlijke producten eet, kan je een tekort krijgen.
- Opnameproblemen: je maag of darmen kunnen moeite hebben om vitamine B12 op te nemen, bijvoorbeeld bij ziektes zoals coeliakie of Crohn, of na een maag- of darmoperatie.
- Medicijnen: sommige middelen, zoals maagzuurremmers of het diabetesmedicijn metformine, verminderen de opname van B12.
- Leeftijd: op latere leeftijd maakt je maag minder zuur aan, waardoor B12 minder goed opgenomen wordt.
- Andere oorzaken: langdurig alcoholgebruik of het gebruik van lachgas kunnen ook een rol spelen.
Wie lopen meer risico?
- Mensen van 65 jaar en ouder.
- Mensen die weinig of geen dierlijke producten eten.
- Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
- Mensen met een chronische maag- of darmziekte.
- Mensen die langdurig bepaalde medicijnen gebruiken.
Onderzoek laat zien dat ongeveer een kwart van de 65-plussers in Nederland een te lage B12-waarde heeft.
Hoe merk je dat je een tekort hebt?
Een tekort aan vitamine B12 kan verschillende klachten geven. Let vooral op:
- Voortdurende moeheid of weinig energie.
- Kortademigheid, ook bij lichte inspanning.
- Tintelingen of een doof gevoel in handen en voeten.
- Spierzwakte en problemen met je evenwicht.
- Vergeetachtigheid, somberheid of moeite met concentreren.
- Bleke huid, hoofdpijn of een pijnlijke tong.
Deze klachten kunnen langzaam erger worden. Soms denk je misschien dat ze horen bij ouder worden, maar ze kunnen wijzen op een tekort aan B12.
Tekst gaat verder onder de video >>
Hoe wordt een tekort vastgesteld?
Alleen een bloedonderzoek kan zekerheid geven. Je huisarts kan dit laten doen. Daarbij wordt gekeken naar:
- De hoeveelheid vitamine B12 in je bloed.
- De actieve vorm van B12 (holotranscobalamine).
- Eventueel extra testen, zoals methylmalonzuur of homocysteïne.
Soms is aanvullend onderzoek naar je maag of darmen nodig.
Hoe kun je een tekort behandelen?
De behandeling hangt af van de oorzaak:
- Bij een mild tekort: vaak tabletten of smelttabletten met vitamine B12.
- Bij opnameproblemen of een ernstig tekort: injecties met vitamine B12, soms blijvend.
- Met voeding: voldoende vlees, vis, melk en eieren helpen om een tekort te voorkomen. Als je geen dierlijke producten eet, heb je altijd een supplement nodig.
Wat kun je zelf doen?
- Eet zo gevarieerd mogelijk en zorg dat je voldoende producten met B12 binnenkrijgt.
- Gebruik je medicijnen? Overleg met je huisarts of extra controle nodig is.
- Laat je bloed testen als je klachten hebt zoals vermoeidheid of geheugenproblemen.
- Ben je ouder dan 65? Dan is het verstandig om extra alert te zijn, omdat een tekort vaker voorkomt.
Een tekort aan vitamine B12 komt vaak voor, vooral bij ouderen. Omdat de klachten langzaam ontstaan en vaag kunnen zijn, is het belangrijk alert te blijven. Herken je signalen zoals vermoeidheid, tintelingen of geheugenproblemen? Ga dan naar je huisarts. Met een eenvoudige bloedtest weet je snel of er sprake is van een tekort, en behandeling kan veel klachten verminderen of voorkomen.
Let op: Startpagina.nl geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts