Unieke kinderportretten (van eigen kinderen?) Frans Hals teruggekeerd na 200 jaar

Bron: © Canva Unieke kinderportretten (eigen kinderen?) Frans Hals teruggekeerd na 200 jaar 

---

2 zeldzame kinderportretten van Frans Hals zijn na bijna 200 jaar teruggekeerd naar Nederland. De kinderen op de schilderijen zijn mogelijk zijn eigen kroost, al is dat niet met zekerheid te zeggen. Vanaf dit najaar zijn ze voor het eerst samen te zien in Nederlandse musea, een historische primeur.

De portretten zijn een waardevolle aanwinst voor het nationale erfgoed. Wat maakt de schilderijen zo bijzonder?

Een bijzondere kunstverzameling uitgebreid

Op een spannende veiling in New York sloegen het Frans Hals Museum in Haarlem en het Haagse Mauritshuis de handen ineen. Hun doel: het bemachtigen van 2 schilderijen die onze kunstgeschiedenis verder completeren.

De kunstwerken werden voor bijna 7 miljoen euro aan de Nederlandse collectie toegevoegd. Dit is een aanzienlijke investering die zeker de moeite waard is.

Financiering uit publieke middelen

Een groot deel van deze waardevolle aankoop werd mogelijk gemaakt door een bijdrage van minister Eppo Bruins.

Bijdrage cultuurfonds

Dankzij de 2.8 miljoen euro die de minister vanuit zijn Cultuur-portefeuille ter beschikking stelde, konden deze portretten veiliggesteld worden voor toekomstige generaties. Zijn steun benadrukt het belang van het bewaren van cultureel erfgoed.

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Wie zijn de kinderen op de schilderijen?

De schilderijen tonen een jongetje en een meisje geschilderd in de jaren 1620. De identiteit van de kinderen zijn niet met zekerheid bekend. Toch bestaat het vermoeden dat het hier gaat om broer en zus uit een rijke Haarlemse familie. Mogelijk leden van de regentenklasse.

Er zijn aanwijzingen dat de 2 kinderportretten van Frans Hals, waarop een jongen viool speelt en een meisje zingt, zijn eigen kinderen zouden kunnen voorstellen. Deze veronderstelling is gebaseerd op een inventaris uit 1644 waarin wordt gesproken over “2 vierkante conterfeytsels van de kinderen van Hals, door hemzelf geschilderd”. Bovendien is bekend dat Hals’ kinderen muzikaal waren, wat aansluit bij de muzikale thema’s van de schilderijen.

Zeldzame ruitvorm en stijl

De portretten zijn uitgevoerd in een zeldzame ruitvorm, wat bijdraagt aan het spontane en intieme karakter van de werken. Wat deze pendantportretten extra bijzonder maakt, is dat Hals zelden kinderen schilderde, laat staan in een duo-opstelling. Zijn tedere, levendige weergave wijkt sterk af van de gebruikelijke formele stijl van zijn tijdgenoten en onderstreept de emotionele lading van deze werken.

Hoewel er geen definitief bewijs is dat de afgebeelde kinderen daadwerkelijk Hans en Sara Hals zijn, ondersteunen deze historische documenten, de muzikale context én de uitzonderlijke schilderstijl de mogelijkheid dat het om zijn eigen kinderen gaat.

Achtergrond van Frans Hals

Frans Hals, een van de prominente figuren van de Hollandse Gouden Eeuw, staat bekend om zijn levendige en expressieve schilderstijl. In tegenstelling tot zijn tijdgenoten, die meestal kozen voor geposeerde en formidabele bustes, bracht Hals zijn onderwerpen tot leven met ongekende energie en spontaniteit. Zijn meesterlijke beheersing van penseelstreken resulteerde vaak in een dynamische compositie. Hierbij leken de geportretteerden letterlijk van het doek te springen. Deze sneltreinvaart van schilderen kenmerkt zich door haar bravoure. Hiermee had Hals uiteindelijk een blijvende invloed op toekomstige kunstenaars, waaronder Van Gogh en Manet.

De verwerving van zijn kinderportretten door Nederlandse musea onderstreept de blijvende bewondering en relevantie van zijn werk binnen de kunstgeschiedenis.

De culturele impact van kunstcollecties

Kunst speelt een cruciale rol in de culturele identiteit van een land. De toevoeging van de Frans Hals-portretten aan de Nederlandse nationale collecties is niet alleen een kwestie van artistieke verrijking, maar het versterkt ook het culturele erfgoed dat Nederland wil koesteren en doorgeven aan toekomstige generaties.

Door het publiek toegang te geven tot dergelijke werken, inspireren musea een breed scala aan mensen, van kunstkenners tot jongeren die hun eerste kennismaking met kunst maken. Deze prestigieuze aankopen bieden educatieve kansen en brengen kunst dichter bij de gemeenschap, waardoor een bredere waardering en bewustzijn van culturele geschiedenis gestimuleerd wordt.

Lees ook: Het Rijksmuseum viert 17e-eeuwse meester Frans Hals met bijzondere tentoonstelling

Vanaf wanneer en waar te bewonderen?

De portretten zijn vanaf medio september 2025 afwisselend te zien in het Frans Hals Museum in Haarlem en het Mauritshuis in Den Haag, die de werken gezamenlijk aankochten. De musea hebben afgesproken dat de portretten regelmatig van locatie wisselen, zodat een breed publiek toegang heeft tot deze meesterwerken.

Wat maakt deze collectie van Frans Hals zo uniek?

• Het is voor het eerst in bijna 200 jaar dat de portretten weer samen te zien zijn.
• De schilderijen waren sinds de 19e eeuw in bezit van een privécollectie in het Verenigd Koninkrijk.
• De portretten zijn uitzonderlijk goed bewaard gebleven, met nauwelijks retouches of verkleuring.
• Beide schilderijen zijn paneelschilderingen, wat betekent dat Hals op houten panelen schilderde in plaats van doek, iets wat hij in zijn vroege carrière vaker deed.

Lees nog even door over deze bijzondere koninklijke kunstcollecties:

Uitgeleende koninklijke objecten: in deze musea zijn ze te bewonderen
Kunstverzamelingen (privé) van het Koninklijk Huis, nu te zien in een museum

Bronnen:

NOS, DutchNews.nl, Telegraaf