Bron: © Canva. Er gebeurt niet veel op Lelystad Airport.
Lelystad Airport, ooit bedoeld als overloopluchthaven voor Schiphol, staat anno 2025 nog altijd leeg. Al sinds 2008 pompt de overheid miljoenen in de uitbreiding en modernisering van het vliegveld. De totale investering is inmiddels opgelopen tot meer dan €300 miljoen en tientallen miljoenen aan planvorming, personeel en communicatie.
Ondanks die enorme sommen geld stijgt er nog altijd geen passagiersvliegtuig op vanaf Lelystad Airport. Hoe komt dat?
Politieke impasse en milieubezwaren
De oorspronkelijke bedoeling was dat Lelystad Airport in 2020 open zou gaan voor vakantievluchten, zodat Schiphol meer ruimte zou krijgen voor intercontinentale vluchten. Maar vanaf het begin is het dossier omstreden. Milieuorganisaties, lokale overheden en bewoners voeren al jaren bezwaar aan tegen de toename van vliegbewegingen boven kwetsbare natuurgebieden en dorpen.
Daarnaast ontstond politieke verdeeldheid. In de Tweede Kamer wisselt het draagvlak met de samenstelling van het kabinet. Hoewel het kabinet-Rutte IV Lelystad Airport als ‘strategische reserve’ open wilde houden, zette het geen definitieve stap richting openstelling. Het nieuwe kabinet-Schoof lijkt daar voorlopig niet vanaf te wijken.
De rol van de luchtmacht en de NAVO
Nieuw is echter de interesse vanuit het ministerie van Defensie. In het licht van de verhoogde NAVO-verplichtingen, Nederland verhoogt zijn defensie-uitgaven tot meer dan 2% van het BBP, goed voor bijna €20 miljard per jaar, zoekt Defensie naar extra militaire infrastructuur. Lelystad Airport wordt daarbij genoemd als potentiële locatie voor militaire training, logistiek of inzet bij crises.
De NAVO dringt er bij lidstaten op aan om meer logistieke hubs beschikbaar te maken voor snelle troepenbewegingen. Lelystad Airport ligt gunstig centraal, met een lange baan en relatief weinig burgerbewegingen. Een ideale plek voor ondersteuning van NAVO-operaties, zo klinkt het uit militaire hoek.
Wat vindt politiek Den Haag?
In Den Haag blijft het dossier gevoelig liggen. VVD, PVV en NSC zien in de militaire bestemming een pragmatische oplossing: het geld is toch al uitgegeven, dus beter gebruiken we de luchthaven strategisch. GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren blijven fel tegen elke vorm van uitbreiding, burgerlijk of militair. Zij vrezen geluidsoverlast, aantasting van de natuur en extra stikstofuitstoot.
De provincie Flevoland en gemeente Lelystad zijn al jaren vóór openstelling. Zij wijzen op economische kansen, werkgelegenheid en betere bereikbaarheid. Toch zien ook zij in dat een militaire bestemming ten minste een vorm van invulling biedt voor het miljoenenproject.
Lees verder onder de video >>
Omwonenden blijven verdeeld
Onder bewoners van Lelystad en omliggende dorpen bestaat een gemengd beeld. Sommigen hopen nog altijd op werkgelegenheid en economische impulsen. Anderen zijn vooral bezorgd over geluid, nachtvluchten en aantasting van het leefklimaat. De langdurige onzekerheid zorgt bovendien voor wantrouwen richting overheid en politiek. “Ze hebben hier van alles gebouwd, maar niemand weet waarvoor”, aldus een inwoner van Swifterbant.
Wat gebeurt er nu concreet?
De komende maanden werkt het ministerie van Defensie aan een haalbaarheidsstudie voor tijdelijk of permanent gebruik van Lelystad Airport voor militaire doeleinden. Ook wordt bekeken of een hybride mode, deels militair, deels beperkt civiel, mogelijk is. Een definitieve beslissing wordt naar verwachting genomen in het najaar van 2025. Tot die tijd blijft Lelystad Airport een duur en leeg symbool van politieke besluiteloosheid en beleidsmatige stroperigheid.
Investeren zonder vliegen
Wat Lelystad Airport precies gaat worden, weet niemand. Wat wél zeker is: de Nederlandse belastingbetaler heeft honderden miljoenen geïnvesteerd in een luchthaven waar geen vliegtuig vertrekt. Of het nu een militaire basis, een civiele luchthaven of een combinatie wordt, een besluit is dringend nodig om verdere kapitaalvernietiging te voorkomen.
Bronnen:
Rijksoverheid, De Telegraaf, NRC