Bron: © Canva. Let op welke planten je wel/niet gaat snoeien in het najaar.
November lijkt misschien dé maand om nog even flink de snoeischaar te hanteren. Alles ziet er wat rommelig uit en je handen jeuken om de tuin netjes te maken. Toch is het soms beter om je snoeischaar even in de schuur te laten. Sommige planten en struiken hebben die ‘rommelige’ takken juist nodig om de winter te overleven. Laat deze planten nog even met rust:
Rozen – laat ze de winter in met hun jas aan
Rozen zijn gevoelig voor kou. Als je ze in november snoeit, open je hun takken en wonden, waardoor vocht en vorst gemakkelijk binnendringen. Dit kan leiden tot bevriezing of schimmelvorming.
De plant gebruikt zijn energie nu om zich klaar te maken voor de rustperiode, niet om nieuwe scheuten te laten groeien. Door nu te snoeien, verstoor je dat natuurlijke ritme.
Snoei rozen daarom pas in het vroege voorjaar, wanneer de kans op nachtvorst voorbij is en de plant weer actief. Alleen lange of beschadigde takken kun je iets inkorten om windschade te voorkomen.
Lavendel – snoeien is nu echt te laat
Lavendel is een echte zonaanbidder en houdt van droge omstandigheden. In de herfst en winter is de kans op natte grond juist groot. Snoei je nu, dan open je de houtige stengels en kan er via die wondjes vocht binnendringen. Dat leidt tot rot, zeker als de temperatuur daalt.
Bovendien heeft lavendel tijd nodig om van een snoeibeurt te herstellen. En dat lukt niet meer als de groei stilstaat. De beste tijd om lavendel te snoeien is direct na de bloei, in augustus. Dan blijft hij compact en sterk genoeg om de winter te trotseren.
Vroege bloeiers – bloemknoppen in de knop gebroken
Groen zoals forsythia, sierkers en jasmijn bloeien al vroeg in het voorjaar. Hun bloemknoppen zijn nu al gevormd, vaak nog onzichtbaar, alleen ze zitten er wél.
Als je in november snoeit, knip je letterlijk de bloemen van volgend jaar weg. Dat is zonde, want dan mis je die vrolijke kleurenpracht in het vroege voorjaar. Snoei deze struiken liever direct ná hun bloei, meestal in mei of juni. Zo hebben ze de hele zomer de tijd om nieuw hout en nieuwe bloemknoppen te vormen.
Druiven en esdoorns niet snoeien, ze ‘bloeden’
Druiven, esdoorns en ook berken staan bekend als ‘bloeders’. Dat betekent dat ze veel sap bevatten dat in de winter langzaam begint te stromen. Als je ze nu snoeit, kunnen ze letterlijk gaan ‘bloeden’ – het sap loopt uit de snoeiwonden, wat de plant verzwakt en zelfs kan doden.
Vooral bij druiven is dit funest: ze verliezen vocht en voedingsstoffen die ze hard nodig hebben om de winter door te komen. Wacht daarom met snoeien van druiven tot de plant écht in rust is (doodstil sap in december/januari) of doe het juist midden in de zomer, wanneer de sapstroom evenwichtiger is.
Let op: de druif snoei je in december, voor meer oogst in de zomer.
Hortensia’s oude bloemen zijn hun winterjas
Hortensia’s zijn misschien wel de bekendste planten die je in het najaar beter met rust laat. De uitgebloeide bloemen en takken lijken overbodig, maar ze vormen juist een natuurlijke bescherming voor de knoppen die eronder al klaarzitten voor volgend jaar.
Door die oude bloemen te laten zitten, bescherm je de plant tegen nachtvorst en koude wind. Bovendien zien die verdroogde bloemhoofden er in de winter prachtig uit met een laagje rijp of sneeuw erop.
Hortensia’s snoeien doe je pas in het voorjaar, als de kans op vorst voorbij is.
Welke planten mag ik wel snoeien?
Niet alles hoeft onaangeroerd te blijven. Dode, zieke of beschadigde takken kun je gerust verwijderen, dat voorkomt dat schimmels of ziektes zich verspreiden. Ook bladverliezende heggen, zoals beuk of haagbeuk, mogen bij zacht weer nog even bijgewerkt worden.
Vaste planten die volledig zijn afgestorven, kun je licht terugknippen, maar laat gerust wat stengels staan: ze bieden een schuilplaats aan insecten en egels, én beschermen jonge scheuten tegen kou.
De tekst gaat verder onder de video >>
De luie tuinier wint
Een rommelige tuin is in de winter is ook juist een gezonde tuin. Afgevallen bladeren vormen een isolerende laag en dode stengels bieden beschutting aan kleine dieren. Bovendien dragen veel plantenresten bij aan een rijker bodemleven.
Dus laat je niet opjutten door je partner, je intimideren door je kritische buurman of de spik-en-span-tuin van je overburen: zet een kop koffie en laat ze maar kletsen, want in jouw tuin is het veel fijner overwinteren voor dieren.