Bron: © Canva. Ook als je niet weet wat er in het pakket zit, ben je strafbaar.
Criminelen ronselen steeds vaker mensen als pakketezel. Vaak via social media of nepbaanadvertenties. Je denkt een pakketje aan te nemen of te versturen, maar in werkelijkheid ben je onderdeel van een crimineel netwerk. Hoe gaat het ronselen van een pakketezel in zijn werk? Wat kun je als straf oplopen en hoe zorg je er voor dat je niet in de val trapt?
Wat is een pakketezel?
Een pakketezel is iemand die namens criminelen pakketjes aanneemt of verstuurt. De inhoud van die pakketten is vaak gestolen, frauduleus gekocht of zelfs verboden. Denk aan nieuwe telefoons, merkkleding, laptops, drugs of onderdelen voor drugslabs. Je adres fungeert als doorgeefluik, zodat de echte daders buiten beeld blijven. Jij loopt het risico, zij pakken de winst. Criminelen kiezen bewust voor mensen die ze makkelijk kunnen beïnvloeden: jongeren, mensen met schulden of mensen die op zoek zijn naar snel geld.
Hoe gaat het ronselen in zijn werk?
Het begint vaak met een berichtje op social media. Iemand stuurt je een DM op Instagram of Snapchat: ‘Wil je makkelijk geld verdienen?’ Soms gaat het nog subtieler, met een zogenaamd serieuze vacature voor een bijbaan als pakketverwerker of logistiek assistent. Je hoeft alleen een pakket aan te nemen of door te sturen. Klinkt simpel, toch?
Weigeren is bedreigen
Wat je vaak niet doorhebt, is dat deze opdrachten onderdeel zijn van een criminele keten. Zodra je een pakket ontvangt, krijg je instructies via Telegram of WhatsApp. Je moet het bijvoorbeeld doorsturen naar een adres dat niets met de verzender te maken heeft. Of je wordt gevraagd het pakket in ontvangst te nemen en even vast te houden. Als je vraagt wat erin zit, blijft het antwoord vaag. Zodra je meewerkt, zit je erin. Als je weigert, word je soms zelfs bedreigd.
De film The Mule laat zien hoe het pakketezels vergaat. Te zien op Netflix. Lees verder onder de trailer. >>
Ronselaars uit eigen omgeving
Volgens de politie zijn vooral jongeren tussen 13 en 23 jaar het slachtoffer. Ze beseffen vaak pas wat er aan de hand is als het te laat is. De ronselaars komen uit hun eigen omgeving: school, sportclub, of via-via. Criminelen spelen in op je vertrouwen, je financiële situatie en je naïviteit.
‘Ik wist het niet’, werkt niet
Wat veel jongeren niet weten: ook als je niet weet wat er in het pakket zit, ben je strafbaar. Je helpt mee aan oplichting, witwassen of heling. De rechter houdt geen rekening met ‘ik wist het niet’ als verweer. De gevolgen kunnen ernstig zijn: je kunt een strafblad krijgen, een taakstraf of zelfs een gevangenisstraf. En met een strafblad wordt het lastig om ooit nog een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te krijgen. Dat betekent: geen stage, geen werk met kinderen, geen baan bij de overheid.
Schadevergoeding betalen
De schade blijft vaak niet bij een straf. In sommige gevallen word je ook financieel aansprakelijk gesteld. Als jij een gestolen laptop verstuurt, kan het slachtoffer jou aanklagen voor schadevergoeding. Bovendien kunnen de criminelen je blijven lastigvallen als je eenmaal hebt meegewerkt. Ze weten wie je bent, waar je woont en dat je zwijgt.
Hoe herken je een ronselpoging?
Let goed op als je een van de volgende situaties tegenkomt:
- Je kent de verzender niet persoonlijk maar wordt gevraagd een pakketje aan te nemen of door te sturen.
- Je krijgt vage informatie over wat er in het pakket zit of waarom jij het moet ontvangen.
- Je ontvangt geld voor iets waarbij je eigenlijk niets hoeft te doen.
- Je voelt je onder druk gezet of geïntimideerd om mee te werken.
Criminelen proberen het vertrouwen te winnen, maar geven nooit open kaart. Vaak klinkt het als een vriendendienst of een klein klusje. Maar in werkelijkheid wordt je misbruikt.
Zeg nee bij twijfel
De politie voert actief campagne tegen het gebruik van pakketezels. Ook organisaties als Europol en Veilig Internetten geven voorlichting. Het doel is om te waarschuwen vóórdat je erin trapt. Je kunt daar een rol in spelen, door alert te zijn en te praten over wat je ziet en meemaakt.
- Zeg altijd nee als je twijfels hebt
- Meld verdachte situaties bij de politie of via meldmisdaadanoniem.nl.
- Praat met iemand die je vertrouwt als je wordt benaderd
- Check altijd of een vacature of opdracht echt is. Zoek het bedrijf op, controleer het KvK-nummer
- Kijk of het mailadres klopt
Gebruik je gezond verstand: als iets te makkelijk of te snel lijkt, is het meestal fout.
Bronnen:
NOS, BBC, Europol, Politie Nederland