Bron: © Canva. Veel noodlandingen worden gemaakt om het zekere voor het onzekere te nemen.
Een noodlanding met een vliegtuig maken. Het klinkt angstaanjagend. Zeker als je dit weekend in een vliegtuig zat dat plotseling moest uitwijken naar Schiphol vanwege rook in de cockpit of een motorstoring. Hoe vaak gebeurt dit eigenlijk in Nederland?
2 incidenten op Schiphol
2 toestellen maken binnen 24 uur een noodlanding op Schiphol: een passagiersvlucht van Wizz Air en een vrachtvliegtuig van Atlas Air. Niemand raakte gewond, maar de vraag rijst: hoe vaak gebeurt dit eigenlijk in Nederland én internationaal? En hoe ernstig is het meestal?
Veilige landing op Schiphol
Zondagmiddag meldt een Airbus A321 van Wizz Air een rookontwikkeling in de cockpit tijdens een vlucht van Poznan naar Londen. De piloten sturen een mayday-call, waarna het toestel rond 11.00 uur veilig landt op Schiphol. Brandweer, ambulancediensten en een traumahelikopter staan klaar, maar uiteindelijk blijkt er geen brand te zijn. De piloten worden medisch onderzocht en ruim 200 passagiers worden omgeboekt.
Motorproblemen Boeing 747
Een dag eerder, zaterdag 19 juli, maakt een Boeing 747 van Atlas Air een ongeplande landing op Schiphol na motorproblemen tijdens een vlucht vanuit Almaty, Kazachstan. Eén van de 4 motoren valt uit, maar het toestel landt zonder verdere problemen.
2 serieuze incidenten binnen één dag. Hoe uitzonderlijk is dat?
Hoe vaak komt een noodlanding voor?
Volgens cijfers van het European Union Aviation Safety Agency (EASA) komen er in Europa jaarlijks honderden meldingen binnen van zogenoemde “aircraft diversions” – situaties waarbij een vliegtuig voortijdig moet landen, vaak uit voorzorg.
Niet elke uitwijking is een noodlanding. Een aanzienlijk deel betreft veiligheidsissues zoals rook, technische storingen of medische noodgevallen.
Tussen 10 en 20 ernstige incidenten
In Nederland registreert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) jaarlijks gemiddeld tussen de 10 en 20 ernstige incidenten in de burgerluchtvaart. Volgens cijfers van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn er in 2023 11 geregistreerde noodlandingen in Nederland geweest.
De meeste daarvan verlopen zonder gewonden, omdat de luchtvaartsector streng is geregeld en noodprocedures goed zijn ingespeeld.
Oorzaken van een noodlanding
Een noodlanding kan allerlei oorzaken hebben:
- Technisch mankement (zoals motoruitval of hydraulische problemen)
- Rook of brandmelding
- Birdstrikes (botsing met vogels)
- Medische noodsituatie aan boord
- Problemen met het landingsgestel
- Verlies van druk in de cabine
Lees ook: Bang om te vliegen? Tips tegen vliegangst.
Bij rook of brand telt elke seconde
In het geval van de Wizz Air-vlucht was rook in de cockpit de aanleiding, een van de ernstigste scenario’s voor piloten. Bij rook of brand telt elke seconde, zegt piloot en luchtvaartexpert Patrick Smith: “Rook in de cockpit is een van de weinige situaties waarbij onmiddellijk landen de enige optie is.”
Bij de Atlas Air-vlucht ging het om een uitgevallen motor. Vliegtuigen zijn hierop voorbereid; een Boeing 747 kan veilig vliegen met 3 van de 4motoren. Toch kiezen piloten in zo’n geval vaak voor een tussenlanding als voorzorgsmaatregel.
Lees verder onder de video >>
Gaat het ook weleens écht mis?
Ernstige vliegtuigongelukken zijn zeldzaam in Europa. Volgens het Aviation Safety Network zijn er in 2023 wereldwijd 33 dodelijke vliegtuigincidenten geweest, waarvan slechts één in Europa. De kans op een dodelijk ongeval is momenteel minder dan 1 op 10 miljoen vliegbewegingen, aldus de International Air Transport Association (IATA).
De meeste noodlandingen eindigen zonder slachtoffers. Zelfs bij motorstoringen, zoals bij de United Airlines-vlucht in 2021 waarbij een motor in brand vloog boven Denver, landde het toestel veilig. De industrie leert voortdurend van incidenten en past procedures aan, waardoor de veiligheid toeneemt.
Noodlandingen vaak preventief
Door de groei van het luchtverkeer wereldwijd, stijgt ook het absolute aantal incidenten, al neemt het aantal per miljoen vluchten af. In Europa werd in 2022 een lichte stijging gezien van technische meldingen, vooral bij oudere toestellen of prijsvechters met intensieve rotatieschema’s.
Volgens een rapport van FlightGlobal worden veel noodlandingen veroorzaakt door preventieve meldingen van sensoren of foutmeldingen die later loos alarm blijken te zijn. Moderne vliegtuigen zijn uitgerust met steeds gevoeligere systemen, waardoor men eerder het zekere voor het onzekere neemt.
Bronnen:
NOS, European Union Aviation Safety Agency, IATA Annual Safety Report