Ga naar de inhoud

Onderzoek naar menselijke safari’s (jagen op mensen) tijdens oorlog in Bosnië

sluipschutter Bron: © Canva 

Italië onderzoekt of westerse toeristen zich schuldig hebben gemaakt aan menselijke safari’s tijdens de oorlog in Bosniê. Tijdens het beleg van Sarajevo in de jaren 90 zou tegen betaling op burgers zijn geschoten. BBC en The Guardian melden dat Italiaanse autoriteiten meerdere getuigen, documenten en historische aanwijzingen onderzoeken.

Sluipschutter safari’s

De Italiaanse aanklager Alessandro Gobbi, gespecialiseerd in terrorisme, leidt het onderzoek. De klacht waarop het dossier is gebaseerd, komt van journalist Ezio Gavazzeni. Hij maakt na jarenlang melding van zogenoemde sluipschuttersafari’s.

Jagen op mensen

Rijke westerlingen zouden door Bosnisch-Servische militairen naar strategische posities rond Sarajevo zijn gebracht. Daar konden zij tegen betaling op burgers schieten.

Volgens The Guardian bevat het aan de aanklagers overhandigde dossier een rapport van voormalig burgemeester van Sarajevo Benjamina Karic. Ook liggen er getuigenverklaringen van Bosnische inlichtingenofficieren en een document dat Gavazzeni samenstelde op basis van historisch materiaal.

‘Deelnemers betaalden €100.000’

De beschuldigingen suggereren dat deelnemers bedragen tot €100.000 betaalden om deel te nemen aan wat Gavazzeni menselijke safari’s noemt. De toeristen verzamelen in Triëst. Vervolgens worden ze begeleid door Bosnisch-Servische soldaten naar hoger gelegen posities rond Sarajevo gebracht.

The Guardian beschrijft dat de geografische ligging van Sarajevo, volledig omringd door bergen,- het mogelijk maakte om de stad vanuit meerdere richtingen onder vuur te nemen.

Hoewel sommige verklaringen spreken over prijsverschillen afhankelijk van het soort doelwit, zijn deze specifieke claims volgens de beschikbare berichtgeving nog niet onafhankelijk bevestigd. Ze worden momenteel door Italiaanse aanklagers onderzocht.

Lees verder onder de video >>

Broodje-aapverhaal

Niet alle betrokkenen uit de periode bevestigen het betaald sluipschuttertoerisme. Britse militairen die tijdens het conflict in Sarajevo actief waren, zeggen tegenover BBC dat zij nooit aanwijzingen hebben gezien dat toeristen aankwamen om op burgers te schieten.

Volgens deze militairen zou het grote aantal checkpoints rond de stad dergelijke operaties “logistiek zeer moeilijk” maken. Sommigen noemen de verhalen zelfs “onwaarschijnlijk” of een “broodje-aapverhaal”.

De tegengeluiden maken het onderzoek complexer. Maar ze doen niets af aan de bereidheid van de Italiaanse justitie om de claims diepgaand te onderzoeken.

Documentaire ‘Sarajevo Safari’

De hernieuwde aandacht komt voor een belangrijk deel voort uit Sarajevo Safari, een documentaire van Sloveens regisseur Miran Zupanič uit 2022. In deze film verklaren een voormalige Servische soldaat en een aannemer dat westerse bezoekers vanaf heuvelposities op burgers schoten.

Hoewel Servische veteranen de beschuldigingen ontkennen, zorgt de documentaire volgens The Guardian voor voldoende aanleiding voor Gavazzeni om het oude materiaal opnieuw te onderzoeken en aan te vullen.

Verontwaardiging en ongeloof

De berichtgeving leidt tot scherpe reacties op sociale media. Verontwaardiging en ongeloof voeren de boventoon voeren. Veel gebruikers spreken hun afschuw uit over de mogelijkheid dat toeristen geld hebben betaald om deel te nemen aan dodelijk geweld tijdens een van de zwaarste belegeringen van de 20e eeuw.

Tegelijkertijd circuleren ook sceptische opmerkingen. De nadruk ligt op het zorgvuldig verifiëren van de claims.

Lees verder onder het bericht >>

Sarajevo een stad met littekens


Tussen 1992 en 1996 wordt Sarajevo geconfronteerd met het langste beleg in de moderne geschiedenis. Volgens de BBC kwamen meer dan 11.000 burgers om door beschietingen, artillerievuur en sluipschutters. De hoofdstraat richting de luchthaven, bekend als de “Sluipschutterssteeg”, is berucht om de risico’s voor bewoners.

Eén van de gebeurtenissen die wereldwijd bekendheid krijgt, is de dood van het jonge koppel Boško Brkić en Admira Ismić, “Romeo en Julia van Sarajevo”. Ze worden in 1993 door een sluipschutter gedood terwijl ze een brug oversteken. Hun lichamen blijven dagenlang in niemandsland liggen en staan symbool voor de willekeur van het geweld.

Lees ook: Hoe voorkomen we dat oorlogsmisdadigers hier asiel krijgen?

Status van het onderzoek

Italiaanse aanklagers hebben volgens The Guardian inmiddels een lijst van getuigen opgesteld. Meerdere personen zijn geïdentificeerd die mogelijk betrokken waren bij de vermeende safari’s. De komende tijd vinden verhoren en aanvullende onderzoek plaats.

Advocaat Nicola Brigida, betrokken bij de voorbereiding van het dossier, verklaart het materiaal “voldoende onderbouwd” om verder onderzoek te rechtvaardigen.

Vervolging?

Of de claims uiteindelijk tot vervolging leiden, is onduidelijk. De feiten liggen 30 jaar achter ons en veel bewijs is moeilijk te achterhalen. Toch zien betrokken autoriteiten het onderzoek als een noodzakelijke stap om duidelijkheid te krijgen over de omvang en de aard van de vermeende menselijke safari’s.

Bronnen:

BBC, The Guardian