Ga naar de inhoud

Makreel uit de Nederlandse supermarkt: overbevissing drijft soort richting afgrond

Supermarkten stoppen verkoop makreel Bron: © Canva. Supermarkten stoppen verkoop makreel. 

De makreel, jarenlang een vertrouwd product in de Nederlandse supermarktschappen, verdwijnt langzaam maar zeker uit beeld. Wat begon als een waarschuwing van wetenschappers is uitgegroeid tot een harde realiteit: door structurele overbevissing en falende afspraken tussen Europese landen staat de vissoort zwaar onder druk.

Nederlandse supermarkten als Albert Heijn, Jumbo en Lidl hebben inmiddels aangekondigd de Atlantische makreel tijdelijk uit hun assortiment te halen. Voor consumenten is dat een gemis, maar voor makreelrokerijen en verwerkers dreigt het een fatale klap te worden.

De tekst gaat onder de video verder >>

Oorzaken: Europese afspraken aan laars gelapt

De kern van het probleem ligt in de verdeling van de vangstquota. Jaar na jaar wordt er meer makreel gevangen dan wetenschappers adviseren. Landen rond de Noordzee en de Atlantische Oceaan hanteren vaak eenzijdige quota, waardoor de gezamenlijke vangst structureel veel hoger uitvalt dan verantwoord is. Terwijl Nederlandse vissers zich doorgaans netjes aan de Europese afspraken houden, kiezen andere landen ervoor hun eigen regels te stellen. Het resultaat: de visstand keldert, de populatie kan zich niet herstellen en de makreel komt steeds verder in de gevarenzone terecht.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

Makreel op rood

In april 2025 zette de Nederlandse VISwijzer de Atlantische makreel officieel op rood. Dat betekent dat consumenten het dringende advies krijgen de vis niet meer te kopen. Voor supermarkten die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, was dat het sein om in te grijpen. Lidl stopt al per volgende maand, Jumbo rekent op een volledig uitverkoop richting het einde van het jaar en Albert Heijn volgt, al zonder een exacte datum te noemen. Daarmee dreigt de makreel voorlopig helemaal uit de Nederlandse supermarkt te verdwijnen.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

Gevolgen voor rokerijen

De gevolgen reiken verder dan alleen de consument. Voor makreelrokerijen en andere verwerkende bedrijven kan een tijdelijke verkoopstop desastreus uitpakken. Veel van deze bedrijven draaien op dunne marges en zijn afhankelijk van een constante aanvoer. Zonder makreel droogt hun markt letterlijk op. Terwijl supermarkten hun assortiment nog kunnen aanpassen, ontbreekt voor rokerijen vaak een alternatief.

Wetenschappers luiden de noodklok

Wetenschappers van de Internationale Raad voor het Onderzoek der Zee (ICES) waarschuwen dat de vangst met zeker 70 procent omlaag moet om de soort een kans te geven te herstellen. Gebeurt dat niet, dan dreigt de makreel, ooit een icoon van de Noordzee en een essentieel onderdeel van het mariene ecosysteem, uit te sterven. Het lot van de makreel laat zien hoe groot de gevolgen zijn wanneer internationale afspraken niet worden nageleefd. Nederland betaalt nu de prijs voor het wangedrag van andere landen.

Donkere wolken boven de Noordzee

De vraag is hoe lang dit nog vol te houden is. Zonder gezamenlijke, bindende afspraken lijkt de makreel veroordeeld tot een verdwijnende rol in de Noordzee. En zolang de vis niet terugkeert naar duurzaam gezonde bestanden, zullen Nederlandse consumenten het moeten stellen zonder deze geliefde vis op hun bord en riskeren Nederlandse rokerijen hun bestaan.

Bronnen:

NOS, Visserij.nl, Good Fish Foundation

Meer over: