Bron: © Canva - Japan heeft een 'vetwet': de Metabo Law
Wist je dat Japan een landelijke ‘vetwet’ heeft? Deze unieke wet legt de nadruk op tailleomvang om obesitas en bijbehorende gezondheidsproblemen te bestrijden. Maar wat gebeurt er als je de grens van de toegestane centimeters overschrijdt? Krijg je dan een boete? En welke impact heeft zo’n aanpak op de gezondheidszorg en de samenleving als geheel?
In dit artikel lees je hoe de Metabo Law werkt, waarom die bestaat en wat deze jaarlijkse taillemeting betekent voor inwoners én werkgevers.
Wat is de Metabo Law?
Sinds 2008 geldt in Japan de zogeheten Metabo Law: een nationale wet die zich richt op volwassenen tussen de 40 en 74 jaar. Het doel is helder: obesitas en chronische aandoeningen, zoals diabetes type 2 en hartziekten, vroegtijdig opsporen én voorkomen.
Daarbij ligt de focus niet op gewicht, maar op tailleomvang. Dit is een indicator voor gevaarlijk buikvet dat rond de organen zit.
De norm van de taillemeting:
- Mannen: maximaal 85 cm
- Vrouwen: maximaal 90 cm
Wie deze grens overschrijdt, krijgt een uitnodiging voor leefstijlbegeleiding. Niet om te bestraffen, maar om te informeren, coachen en motiveren.
Hoe werkt de wet in de praktijk?
Voor werkenden: via de werkgever
Werkgevers zijn wettelijk verplicht om jaarlijks de tailleomvang van hun medewerkers tussen de 40 en 74 jaar te laten meten. Deze metingen maken onderdeel uit van bredere medische checks, vaak op locatie of in samenwerking met lokale zorgorganisaties.
Bij overschrijding van de norm:
- Er volgt een gesprek met een gezondheidsadviseur
- Je bespreekt je leefstijl, voedingspatroon, beweging en stress
- Je krijgt vrijblijvend advies op maat
- Soms worden vervolggesprekken of groepssessies georganiseerd
Stimulerende boetes
Bedrijven kunnen financieel worden aangesproken als een groot percentage van hun personeel geen verbetering laat zien. Dit zet werkgevers ertoe aan om te investeren in:
- Sportlessen op de werkvloer
- Gezonde lunches in de kantine
- Gezondheidsprogramma’s en coaching
En wat als je gepensioneerd bent?
De wet stopt niet bij pensioen. Ook gepensioneerden tussen de 40 en 74 jaar vallen onder de Metabo Law. Zij worden op een andere manier bereikt:
1. Via de zorgverzekeraar
In Japan zijn niet-werkenden aangesloten bij het:
- National Health Insurance (voor jongere gepensioneerden, huisvrouwen en zelfstandigen)
- Later-Stage Elderly Healthcare System (voor 75-plussers en mensen met chronische aandoeningen)
Deze systemen sturen jaarlijks een oproep voor de gezondheidscheck.
2. Via een uitnodiging per post
Gepensioneerden ontvangen een brief van hun gemeente of zorgverzekeraar. Daarin staat waar en wanneer de check plaatsvindt, vaak in een lokale kliniek of wijkcentrum. Bij een verhoogde tailleomvang worden ook zij uitgenodigd voor leefstijlcoaching.
Waarom tailleomvang? En werkt dat wel?
Tailleomvang is een snelle, goedkope en betrouwbare maat voor het risico op metabool syndroom. Volgens Japanse cijfers liep vóór de invoering van de wet zo’n 13 miljoen mensen risico op deze aandoening. De overheid zag een duidelijk verband met stijgende zorgkosten en wilde dit keren.
Vergeleken met BMI (Body Mass Index) zegt tailleomvang vaak méér over iemands werkelijke gezondheidsrisico. BMI houdt geen rekening met vetverdeling, spiermassa of visceraal vet.
Lees ook: Vetpercentage belangrijke dan BMI?
Wat doet Nederland op dit gebied?
Nederland kent géén wettelijke taillemetingen of verplichte checks op gewicht. Wel stimuleren zorginstanties leefstijlverandering via:
- Leefstijlinterventies (zoals de Gecombineerde Leefstijlinterventie – GLI)
- Huisartsenchecks bij verhoogd risico
- Campagnes rondom voeding, bewegen en overgewicht
Het verschil? In Japan is het systeem collectiever én structureel ingebed in beleid, terwijl Nederland vooral vertrouwt op individuele verantwoordelijkheid.
Lees ook: Zeg de bierbuik vaarwel met deze tips.
Wat zijn de effecten van de Metabo Law?
- Hogere bewustwording: meer Japanners weten wat een gezonde taille is
- Bedrijven investeren vaker in preventie, ze moeten wel
- Zorgkosten worden op de lange termijn beter beheersbaar geacht
- Vergrijzing wordt proactief benaderd
Volgens Japanse overheidsdata is het aantal mensen met een verhoogd risico op metabool syndroom gedaald sinds 2008. Kritiek is er ook, maar de aanpak heeft het debat over preventie wereldwijd beïnvloed.
De tekst gaat onder de berichten verder >>
Japan shames the obese, but the US shames people opposed to obesity. Which society will be healthier?
— Frank DeScushin (@FrankDeScushin) December 9, 2023
Japan's Metabo Law makes companies and local governments measure waistlines of people between ages 40 to 74. Fines are imposed if they fail to meet targets. Japan's Ministry of… pic.twitter.com/WU8etdipeW
2. Being at a healthy weight is a social standard
— Dan Go (@FitFounder) September 14, 2024
There’s bigger social pressure in Japan to maintain a healthy weight, especially in the workplace.
The government also has a law, the Metabo Law, which requires companies to screen employees for abdominal fat and encourage… pic.twitter.com/MsmfMCXGwn
Zijn er nadelen of zorgen?
Sommige critici wijzen op risico’s zoals:
- Stigmatisering van mensen met overgewicht
- Inbreuk op privacy bij verplichte metingen
- Te sterke focus op één maatstaf (taille)
Toch blijkt uit onderzoeken dat veel Japanners de wet als positief en collectief ervaren. Er is geen vetbelasting, en niemand wordt individueel beboet voor zijn buikomvang.
Conclusie Metabo Law: boetekleed of preventie?
De Metabo Law laat zien hoe ver een land kan gaan in de strijd tegen leefstijlziekten. Japan kiest voor een preventieve en collectieve aanpak, waarin overheid, zorg en werkgevers samenwerken. Niet om te straffen, maar om te begeleiden. Al klinkt de naam wat streng en juridisch.
Voor Nederland rijst de vraag: zou een soortgelijke aanpak hier ook kunnen werken?
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Bronnen
New York Post, The HR Digest, Rose Plus Japan