Wat betekent het als een aantal (oude) stopcontacten in je huis vonkjes afgeven wanneer je er een stekker in doet?

Zo'n vonk kan optreden bij *alle* stopcontacten, niet alleen bij oude. De vonk kan trouwens ook optreden bij het eruittrekken van de stekker.

De vonk ontstaat op het moment dat de pinnen van de stekker heel dicht bij de contacten in het stopcontact zitten: dicht genoeg bij om al stroom te laten lopen, maar nog net te ver weg om echt contact te hebben.

De stroom loopt dan een klein stukje door de lucht. Wij zien dat als een vonk.

De vonk is groter en duidelijker wanneer er veel stroom wordt getrokken. Dat is vooral het geval wanneer het apparaat een zogenaamde inductieve belasting vormt. In eenvoudigere taal: wanneer het apparaat een transformator bevat, of wanneer het apparaat een elektromotor is (zoals bij een stofzuiger of een boormachine: eerst de stofzuiger/boormachine aanzetten en dan pas de stekker in het stopcontact steken, dat geeft de mooiste vonken). De reden is dat inductieve belastingen in de eerste fractie van een seconden een grote stroom trekken.

Je krijgt sneller vonken wanneer de contacten in het stopcontact of de pinnen van de stekker (of beide) wat gecorrodeerd zijn. Dan duurt het moment tussen geen contact en wel contact namelijk langer: je denkt misschien dat je al contact hebt, maar in werkelijkheid heeft slechts de roest van de contactpunten contact, en het metaal nog niet. Gedurende die tijd kan er een vonk bestaan.

Bij oudere stopcontacten is de kans op corrosie natuurlijk groter dan bij gloednieuwe stopcontacten.

Daar komt bij dat vonken extra corrosie veroorzaken, en dat ze soms zelfs kleine putjes in het metaal kunnen slaan, wat ook weer slecht is voor het eerste elektrische contact. Een stopcontact dat een aantal keren heeft gevonkt, zal daardoor in de toekomst alleen maar meer gaan vonken.

Al die vonken kunnen trouwens geen kwaad. Ze ontstaan alleen maar tijdens het erin doen van de stekker, en tijdens het eruit trekken. Er ontstaat zo weinig hitte dat je dat niet merkt.

Alleen wanneer het contact zo enorm slecht is dat er continu vonkjes ontstaan, ook wanneer de stekker helemaal in het stopcontact zit, moet je oppassen. Dan wordt er namelijk continu warmte geproduceerd, op een plek waar die warmte moeilijk weg kan. (En het apparaat heeft continu last van een gestoorde stroomvoorziening.) In zo'n geval kun je beter je stopcontact en/of je stekker vervangen, al is het maar voor de zekerheid.