Bestaat het vlindereffect?

Systemen die zich chaotisch gedragen kunnen bv optreden bij beurshandel en ook bv de atmosfeer.Daar lijkt het dus te bestaan.

Het hangt er vanaf wat je precies bedoelt.

Het 'butterfly effect' is eigenlijk een visualisatie van een eerder in de wiskunde waargenomen verschijnsel.

Vóór de ontdekking van het ‘butterfly effect’ werd gedacht dat als je bepaalde complexe dynamische systemen, beschreven door stelsels van niet-lineaire vergelijkingen die naar zichzelf terugkoppelen de beginwaarden ‘een klein beetje’ zou verstoren , dit ook maar een klein effect zou hebben op het resultaat.

Toen werd ontdekt dat in bepaalde systemen ook een willekeurig kleine verstoring van de begin(voor)waarden, deze verstoring zich voort kon planten en steeds groter kon worden, zodat na verloop van tijd de ‘output’ volkomen onvoorspelbaar was geworden als je niet de exacte begindata had -en/of de exacte berekening kon maken. Hieruit is de wiskundige ‘chaos theorie’ ontstaan.

Dus ja, als wiskundig verschijnsel bestaat het absoluut, zonder enige twijfel. Dat is geen kwestie van mening of ‘denken’, maar een simpel feit dat met (zij het niet zo simpele) wiskundige voorbeelden geïllustreerd kan worden.

Dit idee is vervolgens in gepopulariseerd door middel van een mogelijk voorbeeld hiervan, namelijk het weer. Als er een vlinder in de Sahara vliegt, of niet vliegt, kan dat steeds grotere effecten hebben, totdat het uiteindelijk (bv. een paar maanden later) het verschil zou uitmaken tussen het al dan niet optreden van een storm aan de andere kant van de aardbol. Tenminste, dat is het idee.

Is dit ‘voorbeeld’ ook echt waar ? Kan dit in werkelijkheid zo gaan ? Moeilijk te zeggen. Het hangt er vanaf hoe ‘stabiel’ het weersysteem is, of er ‘dempende’ factoren zijn die kleine verstoringen zoals het wapperen van vlindervleugels laten uitsterven. Ik denk dat op dit moment geen mens hier een zinnige uitspraak over kan doen, omdat er gigantisch veel factoren van invloed zijn op het weer, en het weer over de hele aarbol als totaalsysteem veel te ingewikkeld is om precies door te rekenen, en er zijn veel grotere invloeden die op dit moment helemaal nog niet meegenomen kunnen worden.

Het zou kunnen dat ik er wat dit laatste punt betreft naast zit: ik ben wiskundige maar geen expert op het gebied van modellering van weersystemen.

Dus:

Ja, het fenomeen als wiskundige eigenschap van systemen bestaat zeker. Of het in het voorbeeld van het wéér echt significant bijdraagt, is moeilijker te zeggen.

Zie bv.
https://en.wikipedia.org/wiki/Butterfly_effect (wel engels)