Back to frontpage
Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waardoor komt vrijdag na donderdag?

De naam vrijdag is afgeleid van Friia's dag. Deze Germaanse naam komt overeen met de Latijnse benaming Dies Veneris, de dag van Venus, genoemd naar de gelijknamige planeet. Deze planeet ontleende zijn naam aan de gelijknamige godin Venus. De Germaanse godin Friia beschouwde men als dezelfde godin als Venus.

De naam donderdag is afgeleid van Donars dag. Deze Germaanse naam komt overeen met de Latijnse benaming Dies Iovis, de dag van Jupiter, genoemd naar de gelijknamige planeet. Deze planeet ontleende zijn naam aan de gelijknamige god Jupiter. De Germaanse god Donar beschouwde men als dezelfde god als Jupiter.

De benamingen van de dagen van de week bestaan al duizenden jaren en stammen uit het Sanskriet. De namen van de dagen van de week zijn nog steeds in dezelfde volgorde en betekenis in het Sanskriet terug te vinden. Elke dag was gewijd aan een andere godheid/hemellichaam.

Maar de romaanse week begon dus met de zon, de maan, mars, en mercurius. Gezien de afstand tot de aarde zou je verwachten dat dan eerder venus komt dan jupiter. Dus waarom is vrijdag niet vóór donderdag.

Was Jupiter dan een belangrijkere god dan Venus of wist men nog niet de afstanden tot de planeten?

erotisi
8 jaar geleden
1.1K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Aha, gevonden! In de hellenistische (misschien teruggaand op de Babylonische) astrologie had ieder uur een heersende planeet. En wel in de volgorde van de planeten zoals gehanteerd in het Chaldeeuwse systeem, van ver weg naar dichtbij. Dus Saturnus-Jupiter-Mars-zon-Venus-Mercurius-maan. Die veronderstelde volgorde dan weer afgeleid van de omlooptijden (van langzaam naar snel).
Met 24 uur in een dag verspringt de heerser van het eerste uur van de dag steeds drie plaatsen in dit rijtje. Als de heerser van de dag dan de heerser van het eerste uur van de dag is, dan kom je op de volgorde Saturnus-zon-maan-Mars-Mercurius-Jupiter-Venus.
Dit alles staat uitgelegd op de Engelse wiki onder Planetary Hours. Die vond ik toen ik, eveneens op de Engelse wiki bij Days of the week, een citaat van Plutarchus zag staan: "Why are the days named after the planets reckoned in a different order from the actual order?" Zie de voetnoot bij dit citaat. De bewering op de Nederlandse wiki dat de namen van de weekdagen uit het Sanskriet zouden komen lijkt hiermee in tegenspraak en kan ik ook verder geen enkele bron voor vinden.
Concreet is het antwoord op je vraag dus: omdat Venus in de volgorde van de planeten volgens de Chaldeeuwse volgorde drie plaatsen na Jupiter komt.

Toegevoegd na 5 minuten:
O, nu zie ik pas dat sandokan het ook al had gevonden.
(Lees meer...)
Bronnen:
WimNobel
8 jaar geleden

Andere antwoorden (2)

De namen van de dagen van de week stammen nog uit de tijd dat men nog dacht dat de aarde plat was.

Laat staan dat men wist dat Venus dichter bij de zon staat dan de aarde, of Jupiter. Die kennis is pas een paar eeuwen oud.

Jouw 'logische volgorde' bestond in die tijd nog niet en is dus ook niet gehanteerd.
(Lees meer...)
Ozewiezewozewiezewallakristallix
8 jaar geleden
erotisi
8 jaar geleden
Toch kan ik me voorstellen dat ze in die tijd wel wisten dat de omloopbaan van Jupiter veel langer duurde dan die van venus waaruit ze dan toch conclusies zouden kunnen trekken. Of konden ze toen ook niet de omloopsnelheid bepalen, die toen weliswaar nog om de aarde draaide?
Ozewiezewozewiezewallakristallix
8 jaar geleden
De uitgave van Copernicus' boek, De revolutionibus orbium coelestium (Over de omwentelingen van de hemellichamen), net voor zijn dood in 1543, wordt beschouwd als een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van de wetenschap. Copernicus was de eerste die uit ging van een stelsel met de zon als centraal middelpunt. Voor die tijd ging men nog uit van de aarde als centraal middelpunt klopte van de baanberekeningen "geen hout". Dat Venus dichter bij de zon staat is toen in 1543 pas duidelijk geworden. En in 1543 waren de namen van de dagen én hun volgorde letterlijk al eeuwen oud.
WimNobel
8 jaar geleden
Je schrijft "…dat men nog dacht dat de aarde plat was". Je bedoelt waarschijnlijk "…dat men dacht dat de aarde het middelpunt van het heelal was". Want of de aarde nu plat of rond is doet er in deze discussie niet zoveel toe. Daar werd in de oudheid trouwens verschillend over gedacht.
Ozewiezewozewiezewallakristallix
8 jaar geleden
@WimNobel
Ik refereer slechts aan een tijdstip. De namen van de dagen in de week zijn al oud: "... ze stammen nog uit de tijd dat men dacht dat de aarde nog plat was." Ik had ook kunnen zeggen: "... duizenden jaren oud... "
Maar de referentie naar de platte aarde maakt het wat beeldender.
Je zult tevergeefs zoeken naar een rangorde in de week die te maken heeft met de belangrijkheid van Goden of de afstand van de planeten tot de aarde.
De volgorde is namelijk niet gebaseerd op astronomie, maar op de Babylonische (Egyptische) astrologie, waarbij de zeven planeten verbonden waren met een tijdstip op de dag.
Die zeven planeten waren volgens de Egyptenaren Saturnus, Jupiter, Mars, de zon, Venus, Mercurius en de maan.

De weekvolgorde is de zogenaamde Chaldeeuwse volgorde.
(Lees meer...)
Bronnen:
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
erotisi
8 jaar geleden
Goeie bijlagen Sandokan!
Ik denk overigens wel dat de afstanden tot de planeten ermee te maken hebben, alleen zijn diep verstopt in de berekening, maar het is er wel op gebaseerd.
De vrijdag komt dus na de donderdag omdat volgens de indeling van uren op die dag venus nu eenmaal bij zonsopgang aan de beurt was pas na de 21e telling (van de zeven sterrenvolgorde), terwijl jupiter al bij de 18e telling bij zonsopkomst als eerste weer aan de beurt was.
erotisi
8 jaar geleden
De week begon overigens met Zaterdag: Saturnus
erotisi
8 jaar geleden
Of de benoeming naar planeten werkelijk door de babyloniers gedaan valt overigens wel te twijfelen.
"The Babylonian system was received by the Greeks in the 4th century BC (notably via Eudoxus of Cnidus). But the designation of the seven days of the week to the seven planets does not seem to have any Babylonian precedent[13] and is rather an original innovation of Hellenistic astrology, probably first conceived in the 2nd century BC" https://en.wikipedia.org/wiki/Week
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
Aa, dat wist ik ook niet, dat de Grieken als eerste de zeven planeten als naam gebruikten.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding
+