Waarom is astronomie wel een wetenschappelijke discipline en astrologie niet?

Zowel astronomie als astrologie stellen theorieën op over de wereld waarin wij leven. Toch is astronomie een wetenschap, terwijl astrologie dat niet is.

Een heel belangrijk verschil is dat de theorieën van de astronomie falsificeerbaar zijn. Dat betekent dat ALS een astronomische theorie onjuist is, je dat in principe kunt bewijzen. Op die manier is de astronomie erin geslaagd alle foute theorieën stuk voor stuk te verwerpen.

Een voorbeeld is de theorie "de zon draait rond de aarde". Toen die theorie werd bedacht, zou die best eens waar kunnen zijn. Tegelijk was het in principe mogelijk die theorie, ALS hij toch onjuist zou zijn, te ontkrachten, namelijk door goede telescopen te gebruiken. Toen dat een tijd later werd gedaan, bleek dat deze theorie inderdaad onjuist was. De theorie werd dan ook verlaten.

De astrologie heeft ook theorieën. Daar is niets mis mee. Behalve dan dat veel astrologische theorieën niet falsificeerbaar zijn. Het gevolg is dat zo'n theorie hartstikke fout kan zijn, maar dat je daar met geen mogelijkheid achter kunt komen. Zo kun je eeuwig blijven geloven in een foute theorie.

Een theorie die niet falsificeerbaar is, is daarom nietszeggend. Want of zo'n theorie nu juist of onjuist is, je kunt altijd blijven geloven in de juistheid ervan.

Sommige astrologische theorieën zijn wel degelijk falsificeerbaar. Hier komen we op een tweede verschil tussen astronomie en astrologie: wanneer een astronomische theorie wordt gefalsificeerd, zeggen de astronomen: "Shit, we hadden het verkeerd! Oké, deze theorie verlaten we. Laten we nu een nieuwe theorie bedenken die beter is dan de vorige."

Astrologen daarentegen blijven vasthouden aan hun theorieën, ook wanneer ze worden gefalsificeerd. Neem bijvoorbeeld de theorie dat mensen die "onder Mars zijn geboren" energieker zijn dan andere mensen. Door duizenden mensen te bekijken, is deze theorie ontkracht. Toch zeggen de astrologen nog steeds dat mensen die onder Mars zijn geboren, energieker zijn dan andere mensen. Ze ontkennen dus de realiteit.

Samenvattend zou je kunnen zeggen dat beide naar de sterrenhemel kijken. De astronomie stelt de waarnemingen voorop, en past haar theorieën aan aan de waarnemingen. De werkelijkheid leidt, de astronomie volgt. De astrologie stelt de eigen theorie voorop. Ze doen alsof de werkelijkheid zich aan hun theorie houdt. De theorie staat voorop, de werkelijkheid heeft maar te volgen.