Waar komt "huilen met de pet" vandaan?
16.4K
16.4K keer bekeken
Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.
Het beste antwoord
Lees het op: http://www.onzetaal.nl/advies/huilenmetdepetop.php
Toegevoegd na 30 seconden:
Waar komt de zegswijze 'Het is huilen met de pet op' vandaan?
[!] 'Het is huilen met de pet op' wordt gezegd als iets min of meer onverwacht bedroevend van kwaliteit (zwaar teleurstellend) is.
Marc De Coster verwijst in zijn Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans (2002) bij 'Het is huilen met de pet op' naar 'Het is huilen en de lamp vasthouden', dat dezelfde betekenis heeft. De Coster geeft nog meer varianten: huilen met de lamp voorover, huilen met de lamp aan/uit, huilen in een pikdonkere kelder met een zwarte doek voor je kop, huilen met de klep dicht en huilen met een rietje. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) geeft bij huilen de zegswijze ''t Is huilen!' (''t is narigheid, ''t is misère') en 'Je kunt niet huilen en de lamp vasthouden' ('geen twee dingen tegelijk goed doen'). Bij knudde vermeldt het WNT de zegswijzen knudde met een rietje en knudde met de pet op; de toevoegingen dienen hier volgens het WNT alleen ter versterking.
Alleen over huilen en de lamp vasthouden is iets meer te vinden. Volgens De Coster is deze zegswijze wellicht ontleend aan het volgende: degene die vroeger de olielamp moest vasthouden zodat ook het laatste restje olie kon opbranden, kon niet tegelijkertijd huilen, met andere woorden: twee dingen tegelijk doen die elk op zichzelf vervelend zijn, gaat niet goed. In Huizinga's Spreekwoorden en gezegden staat deze verklaring ook, samen met deze "geschiedenis" die het voorkomen van huilen in deze zegswijze moet verklaren: "Een oude man lag op zijn sterfbed; de hele familie stond er snikkend omheen, alleen een zoon stond onbewogen. Toen hem een verwijt werd gemaakt over zijn gevoelloosheid, zei hij diep verontwaardigd: 'Ik kan toch niet huilen en de lamp vasthouden?'"
Dit alles brengt ons echter niet veel verder in de zoektocht naar de herkomst van de toevoeging met de pet op in 'Het is huilen met de pet op.' Riemer Reinsma – vaste medewerker van Onze Taal en auteur van de gezegdendag in de Onze Taal Taalkalender – vermoedt dat het WNT gelijk heeft en dat toevoegingen als met de pet op in zulke uitdrukkingen oorspronkelijk iets als 'pontificaal, met alles erop en eraan' betekenen. Inmiddels zijn ze vervlakt tot versterkingen.
(Lees meer...)
Toegevoegd na 30 seconden:
Waar komt de zegswijze 'Het is huilen met de pet op' vandaan?
[!] 'Het is huilen met de pet op' wordt gezegd als iets min of meer onverwacht bedroevend van kwaliteit (zwaar teleurstellend) is.
Marc De Coster verwijst in zijn Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans (2002) bij 'Het is huilen met de pet op' naar 'Het is huilen en de lamp vasthouden', dat dezelfde betekenis heeft. De Coster geeft nog meer varianten: huilen met de lamp voorover, huilen met de lamp aan/uit, huilen in een pikdonkere kelder met een zwarte doek voor je kop, huilen met de klep dicht en huilen met een rietje. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) geeft bij huilen de zegswijze ''t Is huilen!' (''t is narigheid, ''t is misère') en 'Je kunt niet huilen en de lamp vasthouden' ('geen twee dingen tegelijk goed doen'). Bij knudde vermeldt het WNT de zegswijzen knudde met een rietje en knudde met de pet op; de toevoegingen dienen hier volgens het WNT alleen ter versterking.
Alleen over huilen en de lamp vasthouden is iets meer te vinden. Volgens De Coster is deze zegswijze wellicht ontleend aan het volgende: degene die vroeger de olielamp moest vasthouden zodat ook het laatste restje olie kon opbranden, kon niet tegelijkertijd huilen, met andere woorden: twee dingen tegelijk doen die elk op zichzelf vervelend zijn, gaat niet goed. In Huizinga's Spreekwoorden en gezegden staat deze verklaring ook, samen met deze "geschiedenis" die het voorkomen van huilen in deze zegswijze moet verklaren: "Een oude man lag op zijn sterfbed; de hele familie stond er snikkend omheen, alleen een zoon stond onbewogen. Toen hem een verwijt werd gemaakt over zijn gevoelloosheid, zei hij diep verontwaardigd: 'Ik kan toch niet huilen en de lamp vasthouden?'"
Dit alles brengt ons echter niet veel verder in de zoektocht naar de herkomst van de toevoeging met de pet op in 'Het is huilen met de pet op.' Riemer Reinsma – vaste medewerker van Onze Taal en auteur van de gezegdendag in de Onze Taal Taalkalender – vermoedt dat het WNT gelijk heeft en dat toevoegingen als met de pet op in zulke uitdrukkingen oorspronkelijk iets als 'pontificaal, met alles erop en eraan' betekenen. Inmiddels zijn ze vervlakt tot versterkingen.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Andere antwoorden (3)
"Het is huilen met de pet op" heeft iets denigrerends. Er zit iets van weinig respekt bij. Dus het betekent dat men huilen moet om iemand of iets omdat de reden voor het verdriet het verdriet als het ware oplost zo weinig te waarderen deed die persoon of was het. Men neemt er de pet niet voor af.
"Petje af" staat daar tegenover. Dan levert iemand juist een bijzondere inspanning. Er wordt dan beleefd gereageerd door de pet af te nemen.
(Lees meer...)
"Petje af" staat daar tegenover. Dan levert iemand juist een bijzondere inspanning. Er wordt dan beleefd gereageerd door de pet af te nemen.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
"Huilen met de pet op" is in spreekwoordenboeken en etymologische woordenboeken niet te vinden. De enige verwijzing komt uit de hieronder geciteerde bron. Volgens dit woordenboek wordt verwezen naar de uitdrukking: "Het is huilen en de lamp vasthouden (met de lamp voorover)", waar de betekenis luidt: Het ziet er treurig uit; het is waardeloos, niet best. Deze zegswijze zou zich wellicht ontwikkeld hebben uit: "Ik kan niet huilen en de lamp vasthouden" in de betekenis van "Ik kan niet twee dingen tegelijk doen." Deze uitdrukking dateert uit de tijd toen men nog met olielampen licht maakte. Wellicht ontleend aan de situatie rond het sterfbed: degene die de lamp moest vasthouden om het laatste restje olie te doen branden, kon onmogelijk terzelfder tijd zijn gevoelens tot uitdrukking brengen; m.a.w., twee dingen die ieder op zich al naar zijn, kan men haast niet samen doen. Andere vormen zijn: "Het is huilen met de lamp aan/uit; Het is huilen in een pikdonkere kelder met een zwarte doek voor je kop; Het is huilen met de klep dicht; Het is huilen met een rietje, en Het is huilen met de pet op." Bron: Woordenboek van populaire uitdrukkingen, cliché's, kreten en slogans / Marc De Koster. - Den Haag, 2002, p. 266 - 267
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Ongetwijfed heeft het te maken met "Jan met de pet" want daar wordt het meest gehuild. En met "Jan boezeroen" kun je de tranen weer drogen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden