Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Hoe heet een theorie die bewezen is?

Ik zie heel vaak het argument terug komen (en dan met name uit de religieuze en alternatieve hoeken): "Theorieën zijn slechts theorieën zolang ze niet bewezen zijn."

Na nu dus weer de zoveelste discussie alleen al hier op GV waar dit argument gebruikt wordt, wil ik toch wel eens weten hoe je dan iets noemt dat *wel* bewezen is.

Bijvoorbeeld: mensen beweren dat de evolutietheorie niet bewezen is en 'alleen maar een theorie is'. Waar spreek je dan van wanneer die evolutie wel bewezen is/zou zijn (ga er puur hypothetisch als gedachte-experiment voor het doel van de vraagstelling eens van uit)? Als ik de argumenten goed begrijp praat je dan niet meer over een evolutieTHEORIE maar over iets anders.

Ik begrijp dat er enige verwarring rond de term theorie kan zijn door het verschil tussen het leren van theorie en de praktische uitvoering van het geleerde maar naar mijn idee verklaard dit de bovengenoemde stelling niet.
Ik zie ook enige verwarring tussen de begrippen 'hypothese' en 'theorie' maar mijn vraag gaat dus puur om de definitie van 'theorie' zoals deze hier gepresenteerd wordt.

Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
3.2K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (10)

Je bedoeld een feit?
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
@Pierterv: dat zou dus betekenen dat we in deze context moeten spreken van een Evolutiefeit ipv evolutietheorie? @Tovenaar: hoe noem je dan iets dat WEL bewezen is? (zie ook mijn suggestie aan Pieterv)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Dat evolutie plaatsvindt is een feit (het wordt gestaafd door de waarnemingen). En de evolutietheorie probeert zo nauwkeurig mogelijk de werking van dit feit te beschrijven. Evenzogoed als dat zwaartekracht een feit is en de algemene relativiteitstheorie de werking van dit feit zo nauwkeurig mogelijk probeert te beschrijven.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Je hoeft mij niet te overtuigen van de feitelijkheden van de evolutietheorie. Ik wil alleen graag weten hoe iemand die beweert dat evolutie onbewezen is "omdat het maar een theorie is" iets noemt dat juist NIET 'maar een theorie' is. (En hoe ik dus bijvoorbeeld de evolutietheorie zou moeten noemen om de boodschap over te brengen dat een betreffende 'theorie' echt meer is dan 'hypothese'.) Evolutietheorie was overigens alleen als voorbeeld bedoeld en ik heb het gekozen omdat het in mijn observatie het meest gebruikte voorbeeld is van 'maar een theorie'. Ik doel niet op evolutie specifiek. Het kan ook iedere willekeurige andere wetenschappelijke, pseudo-wetenschappelijke, religieuze of andersoortige theorie zijn.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
"Je hoeft mij niet te overtuigen van de feitelijkheden van de evolutietheorie." Dat weet ik, maar ik hoop dat ik je met mijn reactie kon uitleggen hoe je het zou kunnen verwoorden aan je antagonisten. Want zo wordt het door de wetenschap verwoord (ik denk hierbij o.a. aan Richard Dawkins). Ik vrees echter dat je (zoals wij allen, die de evolutietheorie weleens proberen uit te leggen) te maken hebt mensen die moedwillig onwetend willen blijven, of de discussie moedwillig willen saboteren, zoals ItisILeClerc ook al zegt in zijn antwoord, en dus niet willen luisteren naar je rationele argumenten. En je begeeft je met je zoektocht naar het juiste woord dan dus eigenlijk op het irrationele moerassige speelveld van je opponenten, waar redelijkheid vaak geen spelregel is, en werkelijk luisteren en willen begrijpen geen einddoel is. Je gebruikt immers al de juiste terminologie. En ik durf te stellen dat als je, in zo'n discussie, het op de man af zou vragen, hoe zij een aangetoond fenomeen dan zouden willen noemen, ze jou niet eens van repliek bedienen, omdat ze weten dat je ze daarmee steeds verder in het nauw drijft waardoor ze geen speelruimte meer hebben. Mensen die zo geïndoctrineerd zijn om krampachtig vast te houden aan hun overtuigingen zijn een broeinest van cognitieve dissonanties. Maar goed, ik laat mij graag verrassen door het tegendeel natuurlijk. :)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
@RoepiRoepi:
Misschien heb je aan dit artikel nog meer om je vocabulaire fijn te slijpen: http://en.wikipedia.org/wiki/Evolution_as_theory_and_fact Hier wordt eigenlijk nog eens gezegd wat hier al door meerdere mensen, inclusief mijzelf, geschreven is. Misschien goed om naar te verwijzen ook, als je weer eens iemand tegenover je hebt die het maar niet wil snappen.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Idd interessant stuk.
Ik ga er niet van uit dat er op een of andere manier valt te praten met een gesloten geest en ik kan accepteren dat niet iedereen even veel vertrouwen heeft in wetenschap (echt waar) maar de argumenten die hier en daar gebruikt worden doen bij mij meer hersencellen afsterven dan een fles tequila.
Het ligt eraan in welke "wereld" je het woord gebruikt.

In het gewone maatschappelijke spraakgebruik wordt het woord 'theorie' gebruikt om het tegenovergestelde van 'praktijk' aan te duiden. Bijvoorbeeld: "In theorie heeft een voetganger op een zebrapad voorrang, in de praktijk rijden automobilisten gewoon door."

In de wetenschap betekent het woord 'theorie' niets anders dan 'beschrijving van de werkelijkheid'. Een theorie is dus een beschrijving - soms een korte, soms een heel uitgebreide.

In die zin is er geen verschil tussen een onbewezen theorie en een bewezen theorie. Je moet het verschil dus echt verwoorden zoals ik het hier doe: je moet het woord 'bewezen' of 'onbewezen' erbij zetten.

Wat in de wetenschap vaak wordt gedaan, is een (nog?) onbewezen theorie een hypothese te noemen.

Maar goed, een theorie is dus gewoon een beschrijving. Zoals bijvoorbeeld bij de elektriciteitstheorie, of de zwaartekrachtstheorie - beide zijn al lang en breed bewezen, maar toch heten ze - althans in de wetenschap - nog steeds 'theorie'.
(Lees meer...)
Cryofiel
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Ik denk dat je wel door hebt dat ik niet doel op de wetenschappelijke wereld. Hoewel het argument ook gebruikt wordt door wetenschappers uit de creationistische hoek (of iig mensen die een relevante universitaire opleiding beweren te hebben afgerond). Maar goed. Ik heb dus al gedacht aan 'praktijk' als tegenovergestelde van 'theorie' maar 'evolutiepraktijk' klinkt ook niet echt fantastisch... (Wellicht is het gemakkelijker om iets te vinden dat niet als 'enkel theorie' wordt aangemerkt maar ik kon zo vlug niet iets bedenken waarin ook daarbij het woord theorie niet voorkomt.) Het gaat mij er echter om wat nu een woord is waarmee duidelijk te maken is dat het niet gaat om 'enkel theorie en dus onbewezen' (zoals normaal geld voor een hypothese dus).
Cryofiel
13 jaar geleden
Ja, dat weet ik, en dat ben ik met je eens. Maar het is een kwestie van taalgebruik. Welke betekenis hecht je aan een woord? Ik kom niet verder dan het 'bewezen theorie' dat ik al noemde. Of, als je dat mooier vindt: 'bevestigde theorie'. Je zult altijd last blijven houden van mensen die met woorden spelen omdat dat de enige manier is waarop ze kunnen doen alsof ze zelf gelijk hebben - of omdat het een manier is om de ander in diskrediet te brengen. Dit zie je niet alleen bij het woord 'theorie'. Je ziet het ook bij woorden als 'werkelijkheid'. Als ik zeg dat de zon, die een gele cirkel lijkt, in werkelijkheid een gloeiende bol van gas is, zullen er altijd mensen zijn die zeggen dat jouw werkelijkheid en mijn werkelijkheid van elkaar kunnen verschillen. Ze gebruiken dus woordkunstenarij om het woord 'werkelijkheid' zoals ik het bedoel, stiekem om te toveren in de geheel andere betekenis van 'persoonlijke werkelijkheid'. Zo ook met het woord 'theorie'. En met het woord 'energie', om nog maar eens een berucht voorbeeld te noemen. En, nu we het er toch over hebben: 'trilling' en 'frequentie'. Welk woord je ook kiest, de woordkunstenaars zullen er altijd een andere betekenis aan toekennen. Het enige dat je daaraan kunt doen, is duidelijkheid scheppen. Gewoon vertellen welke betekenis *jij* aan het woord hecht. En vragen welke betekenis *zij* aan een woord hechten. Je zult zien dat veel mensen dan boos worden en afhaken - want het dreigt dan concreet te worden, en daarmee komt hun onmacht aan het licht.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Mja; ik heb de vraag onder wetenschap algemeen gepost maar ik had nog getwijfeld om hem bij taal of bij religie te zetten (daar die meer gelezen lijken te worden door de mensen die de neiging hebben om 'theorie' als 'onbewezen' te interpreteren). Je hebt natuurlijk helemaal gelijk hoor maar ik geef niet nog niet op. Er zal toch wel iets zijn waarmee je duidelijk kan maken dat iets niet per definitie onbewezen is...
Volgens de mythbusters: Busted!
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Cryofiel
13 jaar geleden
Ik dacht dat juist een theorie die bewezen ONwaar is, 'busted' heet - heb ik het nu al die tijd verkeerd begrepen?
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
nee cryofiel je hebt gelijk, dit klopt niet, dit is idd een theorie die niet waar is
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Bij Mythbusters hebben ze het dan over ' Confirmed' =Bevestigd
Persoonlijk vind ik het moeilijk om hard te zeggen dat een theorie bewezen is. Want het de theorie wordt vaak gevormd vanuit een bepaald oogpunt.
En vooral religieuze en alternatieve hoeken, wordt een theorie gevormd vanuit een bepaalde gedachte

Naar mijn mening zijn alleen natuurkundige wetten als echte feiten te beschouwen
en de rest is een theorie, of en vanuit een bepaalde optiek bewezen theorie.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Een theorie die bewezen is, heet gewoon een theorie.
Als het niet bewezen was, zou het een hypothese zijn.
Critici van de evolutietheorie, die roepen 'dat het niet bewezen is, omdat het een theorie is', spelen gewoon woordspelletjes waar geen enkele wetenschapper een boodschap aan heeft.
(Lees meer...)
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Idd; het woord 'theorie' wordt vaak misbruikt vanuit niet wetenschappelijke kant. Ik hoop er alleen achter te komen of de mensen die het woord 'theorie' zo misbruiken als 'onbewezen' ook een woord hebben voor 'bewezen' en wat dat dan is...
ItisILeClerc
13 jaar geleden
ik vermoed, dat ze daarvoor de term 'geloof' gebruiken
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
@ItisILeClerc: bedankt! :) Dat je me weer eens aan 'allo 'allo doet denken. Ik wist het meteen! :) Dat moet ik echt weer eens gaan kijken. Zee fallen Madonna Weeth Ze Big Boobiez... Maar Herr Flick, wat doet u nu?! Oooooohhhhhh rrrrrreneeeeh! Michelle, of zee resistance, ai will zee zis only once... Fantastisch was dat. Dat is lang geleden zeg... Sorry voor off topic maar ik wilde toch even bedanken, ik heb weer wat te doen van 't weekend :)
ItisILeClerc
13 jaar geleden
Don't be Sad, Bunny!
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Critici van de evolutietheorie spelen geen woordspelletjes: de evolutietheorie is helemaal niet bewezen, integendeel. Dat alle katachtigen geëvolueerd zijn uit één kattensoort geloven creationisten ook (micro evolutie) , maar dat hond en een kat dezelfde voorouder hadden (macro-evolutie) is niet alleen onbewezen, maar wetenschappelijk gezien pure onzin. zoek op: Logos instituut.
een wet bijv de tweede wet van newton
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Significant.
Dan is het wetenschappelijk aangetoond.
Zeggen ze ook vaak in wasmiddelreclames. :-)
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
misschien heet een theorie die bewezen is een stelling of niet??
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Nee, een stelling is iets van: Pedofielen die een minderjaarig kind physiek misbruiken moet een levenslange gevangenisstraf krijgen. Dat is een stelling. Dat is gebaseerd op een mening.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
maar ze noemen het wel: de stelling van pythagoras...
Volgens mij heet een theorie die bewezen wordt: een wet, bij natuurkundige bezigheden in ieder geval. Eerste, tweede en derde wet van Newton. Of de wet van Ohm.

Vaak wordt de benaming van de theorie die klopt aangegeven door de het onderwerp wat onderzocht is + de onderzoeker ervan.

Denk maar aan, het atoommodel van Bohr
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Het verstandigst is het om het uit te leggen aan de hand van wiskundige theorieën als de groepentheorie en de speltheorie. Er zijn bepaalde veronderstellingen nodig en de theorie bouwt dan aan de hand van deze vooronderstellingen een aantal bewezen stellingen op die bruikbaar kunnen zijn.

Economen en ecologen kunnen gebruik maken van de speltheorie en zolang aan de vooronderstellingen van de theorie wordt voldaan in de ecologische en economische werkelijkheid dan zullen al de stellingen van de speltheorie toepasbaar zijn bij het modelleren van de economische of ecologische werkelijkheid. In dit geval kun je dus alleen de toepasbaarheid van de theorie in een reële situatie in twijfel trekken en niet de theorie als zodanig.

Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor fysische theorieën, als de relativiteistheorie. De vooronderstellingen zijn meestal erg voor de hand liggend, de belangrijkste voor de relativiteitstheorie is dat het niet uit mag maken voor de natuurwetten of een waarnemer zich in een bewegende of stilstaande toestand bevindt. Dit omdat voorwerpen en waarnemers zich alleen ten opzichte van elkaar kunnen bewegen en een stilstaande toestand niet objectief vast te stellen is.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding