Hoe weet ik of een stof zuur is of basisch afgeleid van molecuulformule of naam?

Er zijn anorgnische zuren en organische zuren, dat geldt ook voor basen.

Bij anorganische zuren staat de in de formule de H vooraan, zoals bij zwavelzuur H2SO4 en HCl zoutzuur. De protonen die worden afgegeven staan dus vooraan.
Bij anorganische basen staat de OH achter aan zoals bij natriumhydroxide NaOH en Calciumhydroxide Ca(OH)2.
Er zijn ook nog amfotere anorganische stoffen zoals Al(OH)3 die zowel een proton op nemen (basisch) als een proton kunnen afstaan.
Wat zeze anorganische zuren, basen en amfotere stoffen betreft is het beste er veel mee oefenen, al doende leert men.
Tenslotte, als een zuur een proton heeft afgestaan ontstaat er een base, bijv H2CO3 wordt als het 2 protonen heeft afgestaan CO3(2-) wat een base is, en andersom natuurlijk. Vuistregel is hoe sterker het zuur hoe zwakker de bij behorende base.

Oxaal zuur is een organisch zuur. Oranische zuren bevatteneen of meer C's, H'sof O's.
Uitzondering is H2CO3 watersofcarbonaat , ook wel koolzuur genoemd, dat hoort bij de anorganische zuren omdat het als het z'n protonen heeft afgestaan ehet anorganische carbonaat ion vormt.
Organische zuren herken je meestal pmat er -COOH in de formule in staat, maar dat geburt niet altijd. Als je de structuurformule van organische zuren bekeijkt zie je een
--C=O
|
OH
groep staan, dit zijn de carbonzuren.
Oxaalzuur is een molecuul waar de twee C's met elkaar verbonden zijn en aan beide C's zit ook nog een =O en en -OH.( ziehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Oxaalzuur).
Wil je bij organische zuren goed begrijpen waarom ze zuur zijn dan moet je, zoals erotisi zegt, veel meer wten van de elctronegativiet en over de binding tussen de verschillende atomen van het molecuul. en dit geldt zeker voor organische zuren waar stiksof, of zwavel in zit.

Tenslotte ammoniak, dat is een base. het eenvoudigst is dat te begrijpen als je weet dat het stikstof molecuul een driehoekige pyramide vorm heeft met de N in de top en de 3 H's onderaan (zie:https://nl.wikipedia.org/wiki/Ammoniak).
Aan de bovenkant heeft het stikstof nog een vrij electronen paar beschikbaar en daar kan een vrij proton zich makkelijk aanhechten en vormt dan het NH4+

Er is niet echt een universele manier om op basis van formule of naam te weten of eens tof zuur/basisch is. Bovendien is 'zuur' relatief; ook fenol kan een H+ afstaan, maar dat is zo moeilijk dat het in praktijk nauwelijks een rol speelt.
Er zijn vooral feitjes/weetjes/truukjes: Stoffen met de naam zuur zullen wel zuur zijn; stoffen met een COOH-groep zijn ook zuur.