Zijn onverzadigde vetten gezonder dan verzadigde vetten en waarom wel of niet?
2K
2K keer bekeken
Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.
Antwoorden (5)
Verzadigd vet is ongezond omdat dit het cholesterolgehalte in het bloed verhoogt. Een hoog cholesterolgehalte vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Er word aangeraden om maximaal 10 procent van het aantal kilocalorieën aan verzadigde vetten binnen te krijgen. Dat betekent dat de meeste mensen nu even een rekensommetje moeten uitvoeren.
Onverzadigde vetten worden gezien als de gezonde vetten. Onverzadigd vet is gezond omdat dit het cholesterolgehalte in het bloed kan verlagen. Een laag cholesterolgehalte verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Onverzadigd vet is te vinden in olijfolie, noten, lijnzaden, avocado's en pindas.
(Lees meer...)
Onverzadigde vetten worden gezien als de gezonde vetten. Onverzadigd vet is gezond omdat dit het cholesterolgehalte in het bloed kan verlagen. Een laag cholesterolgehalte verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Onverzadigd vet is te vinden in olijfolie, noten, lijnzaden, avocado's en pindas.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verzadigde vetten zijn veel minder goed, als onverzadigde vetten, Onverzadigde vetten zijn namelijk vaak vloeibaar, en zorgen niet voor dichtslibben van aders en bloedvaten, onverzadigde daarentegen wel.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je lichaam heeft zowel verzadigde als onverzadigde vetten nodig voor de celopbouw.
Voor de energievoorziening kunnen ze beide dienen.
Beide zitten in alle planten en dieren, want voor hen geldt hetzelfde.
Teveel is van beide niet goed.
(Lees meer...)
Voor de energievoorziening kunnen ze beide dienen.
Beide zitten in alle planten en dieren, want voor hen geldt hetzelfde.
Teveel is van beide niet goed.
12 jaar geleden
Het "klassieke" antwoord is dat onverzadigd vet gezonder is dan verzadigd, maar dat is slechts gedeeltelijk waar, en vereist een beetje uitleg.
Vet kan je volgens verschillende criteria classificeren, waarvan misschien de belangrijkste voor voeding is de hoeveelheid onverzadigde bindingen. Vet in voedsel bestaat voor het grootste gedeelte uit triglyceriden, dat zijn 3 'losse' vetzuren die aan elkaar gebonden zijn middels één molecule glycerol. Zie in het schema hoe dit eruit ziet.
Ook belangrijk voor de eigenschappen van vet is hoe lang de vetzuren zijn, waar in de keten de onverzadigde verbindingen zitten (één of meer), en welke soort onverzadigde verbindingen zijn (cis of trans)
Hoe korter de vetzuren, en hoe meer onverzadigde verbindingen (de keten wordt dan "krom"), hoe vloeibaarder het vet is, domweg omdat de ketens minder makkelijk naast elkaar passen, en minder snel gaan kristalliseren. Zo is b.v. kokosvet (heel verzadigd, maar met lange ketens) op kamertemperatuur een vast vet, terwijl melkvet (ongeveer even verzadigd, maar met korte ketens) vloeibaar. Dus je kan niet zo maar er vanuit gaan dat vloeibaar vet altijd onverzadigd is.
En nu over je gezondheid.
Het allerslechtste voor je gezondheid in termen van hart- en vaatziekte zijn de transvetten, en dat verwijst naar één van de twee types van onverzadigde verbinding. In het kort: cis- is de gezonde soort, en trans- is de slechte. Transvetten ontstaan tijdens een industriële processing waarbij de onverzadigde verbindingen in vet deels worden verwijderd. De meeste fabrikanten hebben hun processen aangepast zodat de hoeveelheid transvet in hun producten tot een minimum wordt gereduceerd. De reden is dat je lichaam deze vetten heel slecht kan metaboliseren, en dan worden opgehoopt.
Het volgende probleem is of verzadigd vet tóch zó slecht is. Meningen verschillen, maar de meeste internationale organismen (WHO, FDA, EFSA...) raden aan om 10% verzadigd vet te consumeren, en de rest (meervoudig) onverzadigd. De reden is dat verzadigde vetten je 'goede' HDL-cholesterol doen afnemen, en je 'slechte' LDL-cholesterol toenemen, die aan de binnenkant van je aderen 'plakt', en deze dichtslibt.
Nog leuker wordt als je weet dat sommige soorten vet (b.v. omega-3 en -6 vetten) onmisbaar zijn voor je gezondheid, maar dit soort vetten oxideren heel snel in contact met zuurstof, en dan worden deze juist erg schadelijk voor je gezondheid!
De meest betrouwbare bron van info vind ik de WHO, zie de link
(Lees meer...)
Vet kan je volgens verschillende criteria classificeren, waarvan misschien de belangrijkste voor voeding is de hoeveelheid onverzadigde bindingen. Vet in voedsel bestaat voor het grootste gedeelte uit triglyceriden, dat zijn 3 'losse' vetzuren die aan elkaar gebonden zijn middels één molecule glycerol. Zie in het schema hoe dit eruit ziet.
Ook belangrijk voor de eigenschappen van vet is hoe lang de vetzuren zijn, waar in de keten de onverzadigde verbindingen zitten (één of meer), en welke soort onverzadigde verbindingen zijn (cis of trans)
Hoe korter de vetzuren, en hoe meer onverzadigde verbindingen (de keten wordt dan "krom"), hoe vloeibaarder het vet is, domweg omdat de ketens minder makkelijk naast elkaar passen, en minder snel gaan kristalliseren. Zo is b.v. kokosvet (heel verzadigd, maar met lange ketens) op kamertemperatuur een vast vet, terwijl melkvet (ongeveer even verzadigd, maar met korte ketens) vloeibaar. Dus je kan niet zo maar er vanuit gaan dat vloeibaar vet altijd onverzadigd is.
En nu over je gezondheid.
Het allerslechtste voor je gezondheid in termen van hart- en vaatziekte zijn de transvetten, en dat verwijst naar één van de twee types van onverzadigde verbinding. In het kort: cis- is de gezonde soort, en trans- is de slechte. Transvetten ontstaan tijdens een industriële processing waarbij de onverzadigde verbindingen in vet deels worden verwijderd. De meeste fabrikanten hebben hun processen aangepast zodat de hoeveelheid transvet in hun producten tot een minimum wordt gereduceerd. De reden is dat je lichaam deze vetten heel slecht kan metaboliseren, en dan worden opgehoopt.
Het volgende probleem is of verzadigd vet tóch zó slecht is. Meningen verschillen, maar de meeste internationale organismen (WHO, FDA, EFSA...) raden aan om 10% verzadigd vet te consumeren, en de rest (meervoudig) onverzadigd. De reden is dat verzadigde vetten je 'goede' HDL-cholesterol doen afnemen, en je 'slechte' LDL-cholesterol toenemen, die aan de binnenkant van je aderen 'plakt', en deze dichtslibt.
Nog leuker wordt als je weet dat sommige soorten vet (b.v. omega-3 en -6 vetten) onmisbaar zijn voor je gezondheid, maar dit soort vetten oxideren heel snel in contact met zuurstof, en dan worden deze juist erg schadelijk voor je gezondheid!
De meest betrouwbare bron van info vind ik de WHO, zie de link
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik ben al jaren op zoek naar wetenschappelijke rapporten die de stelling dat verzadigd vet slecht is ondersteunen. Tot nu toe heb ik die, ondanks verzoeken aan diverse instanties, niet gevonden. Wel zie ik steeds vaker publicaties opduiken die juist de onschadelijkheid van verzadigd vet aantonen. Niettemin, je bent wetenschapper, Gabi. Weet jij waar ik rapporten kan vinden die de schadelijkheid van verzadigd vet kan vinden?
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Hoi Keesvi. De informatie die je zoekt is wel degelijk te vinden, alleen moet je heel goed zoeken, en heel kritisch blijven.
Probleem met deze studies is dat de economische belangen die daar achter schuilen zo enorm zijn, dat er nauwelijks sprake meer is van zuiver wetenschap. Er wordt heel veel geld geïnvesteerd in nieuwe studies die bewijzen dat verzadigde vetten gezond of juist ongezond zijn, maar het geld voor deze studies komt vaak uit USA, en in de laatste jaren uit Azië, die juist grote producenten zijn van m.n. kokos- en palmolie. Aan de andere kant komt er weinig bewijs in de vorm van wetenschappelijke publicaties uit de hoek van olijf- en zonnebloemolie, voor een groot deel omdat de effecten van deze vetten al sinds de jaren 50 zeer grondig onderzocht zijn, en weinig meer te ontdekken valt (ik zeg het zo'n beetje in het kort, je begrijpt wat ik bedoel...)
Nieuw bewijs moet komen uit epidemiologische studies, maar die zijn bijna per definitie, vatbaar voor "interpretatie". Ik zou je adviseren om niet naar individuele onderzoeken te kijken, want die kunnen enorm uit elkaar lopen in met name de conclusies, maar eerder naar meta-analysen. Ook deze studies bieden ruimte voor interpretatie, maar zijn ook betrouwbaarder. Twee van mijn favorieten in de laatste tijden zijn deze (zie links), en om het zuiver te houden van mijn kant, tonen deze bijna tegenovergestelde conclusies ;-)
http://www.ajcn.org/content/early/2010/01/13/ajcn.2009.27725.abstract
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20354806 Mijn mening (en dat vind je ook terug in de meeste studies) is dat het probleem van gezond/ongezond vet veel complexer is dan alleen verzadigd vs. onverzadigd. Van groot belang is ook wat voor soort koolhydraten in je dieet zitten (mono- en disachariden vs. complexe), de totale energie-inname, het aandeel van vet, koolhydraten en eiwit in je dieet, de consumptie van vezels... De beste en meest onafhankelijke samenvatting komt van de WHO, en kan je via deze link (helaas, tegen betaling) vinden:
http://www.bmj.com/content/343/bmj.d5747
Probleem met deze studies is dat de economische belangen die daar achter schuilen zo enorm zijn, dat er nauwelijks sprake meer is van zuiver wetenschap. Er wordt heel veel geld geïnvesteerd in nieuwe studies die bewijzen dat verzadigde vetten gezond of juist ongezond zijn, maar het geld voor deze studies komt vaak uit USA, en in de laatste jaren uit Azië, die juist grote producenten zijn van m.n. kokos- en palmolie. Aan de andere kant komt er weinig bewijs in de vorm van wetenschappelijke publicaties uit de hoek van olijf- en zonnebloemolie, voor een groot deel omdat de effecten van deze vetten al sinds de jaren 50 zeer grondig onderzocht zijn, en weinig meer te ontdekken valt (ik zeg het zo'n beetje in het kort, je begrijpt wat ik bedoel...)
Nieuw bewijs moet komen uit epidemiologische studies, maar die zijn bijna per definitie, vatbaar voor "interpretatie". Ik zou je adviseren om niet naar individuele onderzoeken te kijken, want die kunnen enorm uit elkaar lopen in met name de conclusies, maar eerder naar meta-analysen. Ook deze studies bieden ruimte voor interpretatie, maar zijn ook betrouwbaarder. Twee van mijn favorieten in de laatste tijden zijn deze (zie links), en om het zuiver te houden van mijn kant, tonen deze bijna tegenovergestelde conclusies ;-)
http://www.ajcn.org/content/early/2010/01/13/ajcn.2009.27725.abstract
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20354806 Mijn mening (en dat vind je ook terug in de meeste studies) is dat het probleem van gezond/ongezond vet veel complexer is dan alleen verzadigd vs. onverzadigd. Van groot belang is ook wat voor soort koolhydraten in je dieet zitten (mono- en disachariden vs. complexe), de totale energie-inname, het aandeel van vet, koolhydraten en eiwit in je dieet, de consumptie van vezels... De beste en meest onafhankelijke samenvatting komt van de WHO, en kan je via deze link (helaas, tegen betaling) vinden:
http://www.bmj.com/content/343/bmj.d5747
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dankjewel, Gabi. Ik zag dat je je genuanceerd uitliet over verzadigd vet. Helemaal een leek ben ik niet, vooral omdat ik me behoorlijk verdiep in de gezondheidsaspecten van voeding. Daardoor ben ik er langzamerhand van overtuigd dat de ongezonde eigenschappen van verzadigd vet op zijn zachtst uitgedrukt zwaar overdreven zijn. Ik denk dat Mary Enig een onafhankelijk wetenschapper is (weliswaar met emeritaat) en dat mensen als Uffe Ravnskov, Malcolm Kendrick, Walter Hartenbach en Weston A. Price het weleens heel erg bij het rechte eind kunnen hebben met hun kritiek op de gevestigde interpretatie van de onderzoeken. Als ik het goed heb doen ze dat inderdaad met meta-analyses. Overigens is de fysiologie van vetzuren ongelofelijk ingewikkeld maar daarom des te boeiender. Ik ga die artikelen eens opzoeken.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
En uiteraard had ik je al een +1 gegeven voor je genuanceerde verhaal.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
:-)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
ik MIS hier nog een aanvullend stuk over de vloeibaarheid van de membranen en over de functie van de onverzadigde bindingen als anti-oxidanten. Vitamines als C en E hebben de functie van anti-oxidant canwege de vele onverzadigde bindingen.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je kunt het zo ingewikkeld maken als je wilt, maar dan ben ik benieuwd wat jullie van het volgende artikel vinden: http://brn.sagepub.com/content/10/4/356.full.pdf
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
ja dat gaat over de beta-oxydatie. Alle vet-verbranding START met het gebruik van vet!! een vet met twee c-atomen dus, vandaar de 'beta'. En als dat niet goed gaat, houdt het op he.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Helaas is de beschikbare ruimte voor antwoorden slechts 2500 lettertjes (... hoewel het misschien niet zo verkeerd is, al is het maar als zelfbescherming tegen je eigen enthousiasme...)
Ik heb niets gelezen over een RELEVANTE rol van onverzadigde vetzuren als antioxidant in voedsel of in het metabolisme. Het antwoord moet je zoeken in het redoxpotentiaal van échte antioxidanten (klassiekers zoals vitamine C of E), die lager is dan van vetzuren uit je dieet. Lees: vit C en E gaan eerder oxideren dan vetzuren. Vandaar ook dat m.n. vitamine E en andere tocoferolderivaten als antioxidant worden gebruikt in b.v. omega-3 en -6 preparaten.
Wel wordt beweerd dat het vervangen van verzadigd vet door meervoudig onverzadigd vet een positief effect op je gezondheid zou kunnen hebben, en dit effect zou men aan de antioxidant effect toeschrijven... maar persoonlijk denk ik dat de rol van deze vetzuren als antioxidant erg bescheiden is. Maar goed: that's me! De celwanden van zoogdieren (dus ook van de mens) bevatten van nature veel meer meervoudig onverzadigde vetten dan van andere diersoorten (en dan met name koudbloedige dieren) en daar is er een hele goede reden voor: om onze hoge metabolisme te kunnen ondersteunen, moet de uitwisseling van stoffen door de membranen heen zeer snel kunnen verlopen, en dat gaat makkelijker als de membranen vloeibaarder zijn (je kan het ook 'slapper' noemen) Deze eigenschap van onze celmembranen maakt o.a. mogelijk dat wij grote hersens hebben kunnen ontwikkelen en ons hebben kunnen aanpassen aan vrijwel alle soorten klimaten. Vandaar ook dat met name bepaalde soorten meervoudig onverzadigde vetzuren die wij niet zelf kunnen synthetiseren zó belangrijk zijn voor je gezondheid, en de eerste plaats waar je een tekort hieraan merkt is de zenuwtransmissie, waar de functionaliteit van de membranen een enorme rol speelt.
Dus wees blij dat onze celwanden 'slap' zijn, want anders zouden jij en ik even traag en slim zijn als een kabeljauw! ;-)
Wel wordt beweerd dat het vervangen van verzadigd vet door meervoudig onverzadigd vet een positief effect op je gezondheid zou kunnen hebben, en dit effect zou men aan de antioxidant effect toeschrijven... maar persoonlijk denk ik dat de rol van deze vetzuren als antioxidant erg bescheiden is. Maar goed: that's me! De celwanden van zoogdieren (dus ook van de mens) bevatten van nature veel meer meervoudig onverzadigde vetten dan van andere diersoorten (en dan met name koudbloedige dieren) en daar is er een hele goede reden voor: om onze hoge metabolisme te kunnen ondersteunen, moet de uitwisseling van stoffen door de membranen heen zeer snel kunnen verlopen, en dat gaat makkelijker als de membranen vloeibaarder zijn (je kan het ook 'slapper' noemen) Deze eigenschap van onze celmembranen maakt o.a. mogelijk dat wij grote hersens hebben kunnen ontwikkelen en ons hebben kunnen aanpassen aan vrijwel alle soorten klimaten. Vandaar ook dat met name bepaalde soorten meervoudig onverzadigde vetzuren die wij niet zelf kunnen synthetiseren zó belangrijk zijn voor je gezondheid, en de eerste plaats waar je een tekort hieraan merkt is de zenuwtransmissie, waar de functionaliteit van de membranen een enorme rol speelt.
Dus wees blij dat onze celwanden 'slap' zijn, want anders zouden jij en ik even traag en slim zijn als een kabeljauw! ;-)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Bedankt, hier heb ik wat aan! + :)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Graag gedaan hoor!
Er wordt vaak beweerd dat verzadigde vetten slecht zijn maar daar is nooit een wetenschappelijk bewijs voor gevonden. Alle soorten vet verhogen het cholesterol een beetje bij een laag bloedcholesterol en verlagen het bij een hoog bloedcholesterol. Meervoudig onverzadigde vetzuren verlagen het cholesterol iets meer maar dat doen ze door de verzadigde vetten in de celmembramen te vervangen waardoor de celwanden slap worden.
De aanbeveling om veel meervoudig onverzadigde vetzuren te gebruiken is dus juist slecht voor je gezondheid, te meer omdat de verhouding tussen omega 3 en omega 6 vetzuren er verstoord door raakt. De gezondheidsellende wordt nog groter als je meervoudig onverzadigde vetten gaat verhitten, waardoor de kans op kanker en hartziekte toeneemt.
Bij onderzoek naar voedingsgewoontes blijkt dat hartziekte het minste voorkomt bij volken die in verhouding het meeste verzadigd vet eten.
Er is maar één soort vet altijd slecht en dat is transvet, ontstaan door kunstmatig harden van plantaardige olie. Halverwege de vijftiger jaren van de vorige eeuw was al bekend dat deze transvetzuren bijzonder schadelijk zijn voor de gezondheid maar de olieverwerkende industrie is erin geslaagd dit nog tientallen jaren uit de openbaarheid te houden.
Simpel samengevat: verzadigde vetten zijn niet slecht voor je gezondheid, evenmin als enkelvoudig onverzadigde en geringe hoeveelheden onverhitte meervoudig onverzadigde vetzuren. Echter, vermijd kunstmatig geharde plantaardige vetten en de voedselproducten waarin ze verwerkt zijn.
(Lees meer...)
De aanbeveling om veel meervoudig onverzadigde vetzuren te gebruiken is dus juist slecht voor je gezondheid, te meer omdat de verhouding tussen omega 3 en omega 6 vetzuren er verstoord door raakt. De gezondheidsellende wordt nog groter als je meervoudig onverzadigde vetten gaat verhitten, waardoor de kans op kanker en hartziekte toeneemt.
Bij onderzoek naar voedingsgewoontes blijkt dat hartziekte het minste voorkomt bij volken die in verhouding het meeste verzadigd vet eten.
Er is maar één soort vet altijd slecht en dat is transvet, ontstaan door kunstmatig harden van plantaardige olie. Halverwege de vijftiger jaren van de vorige eeuw was al bekend dat deze transvetzuren bijzonder schadelijk zijn voor de gezondheid maar de olieverwerkende industrie is erin geslaagd dit nog tientallen jaren uit de openbaarheid te houden.
Simpel samengevat: verzadigde vetten zijn niet slecht voor je gezondheid, evenmin als enkelvoudig onverzadigde en geringe hoeveelheden onverhitte meervoudig onverzadigde vetzuren. Echter, vermijd kunstmatig geharde plantaardige vetten en de voedselproducten waarin ze verwerkt zijn.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ook je antwoord verdient een + van mij!
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dank!
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
+! Bedankt.