Klopt een zonnewijzer het hele jaar door?

Dat klopt, soms heb je niets aan die dingen, met name 's nachts. Ze hebben het ooit nog geprobeerd met een zonnewijzer met lichtgevende wijzers, maar dat is op een of andere manier geen succes geworden.

Nee. Helaas niet:

Afwijking

tijdvereffeningHelaas is een zonnewijzer niet altijd even nauwkeurig. In de loop van het jaar loopt het verschil tussen de normale tijd en de tijd die de zonnewijzer aangeeft op tot ongeveer een kwartier. Hiervoor zijn twee oorzaken: ten eerste is de baan van de aarde rond de zon elliptisch. Bovendien staat de aardas schuin op het vlak van de aardbaan.
We merken dit natuurlijk zelf ook dagelijks, de zon komt ook niet elke dag op hetzelfde tijdstip op, ook de tijd van ondergaan variëert. Het verloop van het verschil tussen 'onze' tijd en de tijd die de zonnewijzer aangeeft is te zien in de tabel.
De waarde die in de tabel is aangegeven geeft aan hoe ver de tijd voorloopt op de zonnewijzer. Ligt de waarde boven de as dan loopt de zonnewijzer dus achter.

De zonnewijzer stamt ook uit een tijd dat het allemaal niet op een minuut vroeger of later aankwam, dus zo exact hoefde ie niet te zijn.

Jullie zijn een ding vergeten: de zomertijd, als de tijd een uur vooruitgaat gaat de zonnewijzer ook niet een uur vooruit.

De juiste tijd zal een zonnewijzer niet aangeven. De redenen zijn door mijn voorgangers al genoemd. Wat je wel ziet op een zonnewijzer zijn de heldere momenten. Dat geeft je dan wel weer enig houvast.

Nee . het grootste verschil krijg je als de zomertijd ingaat .

Ligt aan het type zonnewijzer, (overigens is de tijd bij benadering) maar in utrecht staat er een op het janskerkhof met meerdere ringen en die klopt zeer behoorlijk.

De zonnewijzer zelf is - zolang de zon schijnt - feitelijk hartstikke nauwkeurig : hij geeft namelijk precies aan hoe de stand van de zon is op dat moment.

Echter, de klok die wij gebruiken om de tijd te berekenen, is dan nog wel gerelatéérd aan de zonnestand, maar beslist niet meer 1 op 1. Dat zou namelijk niet vol te houden zijn als je het hele jaar bijvoorbeeld het moment waarop de zon op de allerhogste plek aan de hemel staat precies 12 uur zou willen noemen, omdat dat tijdstip niet alleen per moment in het jaar maar ook per plaats op aarde verschilt.

Daarom hebben we, ongeveer gelijk met en als uitvloeisel van de uitvinding van de spoorttrein / het spoorwegennet de universele klok ingevoerd. Zodat als je een uur moet rijden van A naar B, het bij aankomst in B precies een uur later is dan toen je vertrok uit A. En niet een paar minuten of seconden of - vroeger zelfs - uren verschil.

Je kunt je met ene op de door ons gebruikte tijd 'geijkte' zonnewijzer aardig redden om te bepalen of het ochtend, middag, avond is en hoe laat ongevéér, maar voor dingen die op de minuut of seconde nauwkeurig moeten zijn, is het gewoon niet het meest geschikte meetinstrument. Naar huidige maatstaven meer een grove indicatie.

Toegevoegd na 1 minuut:
Op wiens zonnewijzer stond ook alweer 'ik tel alleen de heldere uren'. Vond ik wel een mooie ;-)

Een zonnewijzer geeft altijd(*1) de juiste zonnetijd weer. Maar de tijd die we tegenwoordig gebruiken voor op de klok staat daar los van.

(*1) Behalve 's nachts of als het heel erg bewolkt is.