Hoe kan het dat, binnen Nederland, de tijd van zonsondergang en zonsopkomst zo veel verschilt?

Zo heel verbazend is dat verschil niet.

Laten we eens rekenen met de daglengte. De daglengte is de tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang.

In Maastricht is, volgens jouw gegevens, de daglengte op dit moment 8 uur en 8 minuten, ofwel 488 minuten.

Als we even heel ruw (!) rekenen, doen we net of het al 21 december is. Op 21 december is de daglengte op de Poolcirkel precies nul. De Poolcirkel ligt (alweer: heel ruw) ongeveer 1800 km ten noorden van Maastricht.

We hebben dan het volgende:
Daglengte in Maastricht: 488 minuten.
Daglengte op de Poolcirkel: 0 minuten.

Als we toch al zo ruw bezig zijn, kunnen we net zo goed ook net doen alsof de daglengte gelijkmatig afneemt naarmate je naar het noorden gaat. Dus van Maastricht, met 488 minuten, neemt de daglengte geleidelijk of tot 0 minuten waneer je 1800 km noordelijker zit.

488 minuten per 1800 km, dat zijn 0,27 minuten per km.

Ga je 60 km naar het noorden (naar Weert), dan zou je dus volgens bovenstaande groffe berekening verwachten dat de dag in Weert al ruim een kwartier korter duurt dan in Maastricht.

Die schamele vier minuten die jij noemt, vallen dus feitelijk heel erg mee! Eigenlijk had je moeten vragen waarom het verschil slechts vier minuten is, en niet veel meer... ;-)

Het antwoord op die vraag is: dat komt doordat bovenstaande berekening wel erg grof is. De grootste rekenfout ontstaat doordat ik deed alsof de afname van de daglengte geleidelijk gaat naarmate je noordelijker komt. In werkelijkheid zorgt de bolvorm van de aarde ervoor dat de daglengte eerst langzamer afneemt dan die gemiddelde 0,27 minuten per kilometer. In de buurt van de poolcirkel neemt de daglengte juist veel sneller af dan die gemiddelde 0,27 min/km.

--

Het voorgaande is natuurlijk heel grof. Ik hoop dat het desondanks als antwoord kan dienen op je vraag.