hoe komen de bergen op aarde
-
Vraag volgen
- Delen
-
-
Weet jij het antwoord?
Een eenvoudig en goed antwoord staat op de site van Willem Wever: "De aardkorst is de bovenste laag van de aarde. Zeg maar de laag waar wij op lopen. Deze korst is zo’n zes tot zestig kilometer dik. Dat is eigenlijk best dun, zeker als je bedenkt dat het van de aardkorst naar het middelpunt van de aarde zo’n 6500 kilometer is! De aardkorst lijkt op de gebarsten schil van een ei of appel. Hij bestaat niet uit één stuk, maar uit een aantal grote platen die drijven op de laag eronder. Door die beweeglijke ondergrond kunnen de platen verschuiven. Dit heet met een moeilijk woord 'platentektoniek'. Er bestaan twee soorten aardkorst: continentale korst (korst van continenten) en oceanische korst (korst onder oceanen). Onder oceanen is de korst maar vijf tot acht kilometer dik. Wanneer twee dikke continentale platen op elkaar botsen worden de randen samengedrukt en deuken ze in. De gesteenten schuiven over elkaar. De randen worden uiteindelijk omhoog geperst. Zo’n botsing duurt miljoenen jaren. Door dat tegen elkaar aanduwen van de platen ontstaan uiteindelijk reusachtige gebergteketens, zoals de Himalaya en de Alpen. Onderwatergebergten ontstaan waar twee platen uit elkaar drijven. Dat gebeurt op verschillende plekken in de oceanen. Er komt magma (gesmolten gesteenten) omhoog, waardoor een nieuwe oceanische korst ontstaat. Zo is in de Atlantische Oceaan een onderwatergebergte ontstaan van wel drie kilometer hoog: de Midatlantische rug. Die strekt zich onder water uit van het noord- naar het zuidpoolgebied. Alleen bij IJsland steekt hij boven het water uit. Sommige hoge bergen, zoals de Kilimanjaro in Afrika en Fuji in Japan, zijn eigenlijk vulkanen. Ze werden steeds hoger door opeenvolgende uitbarstingen" Toegevoegd na 2 minuten: In bijgaande video zie je een animatie over het ontstaan van de verschillende typen bergebieden in de wereld.
Gebergtevorming (of orogenese) ontstaat door tektonische aardschollen ( grote platen ,soms met een oppervlakte van een heel continent) . Het werkt zo : De Aarde heeft sinds de afkoeling van de buitenste laag een korst gekregen . In den beginne was die korst niet sterk en er is regelmatig magma en lava naar buiten gestroomd en de korst is gebarsten . De overgebleven platen verplaatsen zich elk jaar met een snelheid van 2.5 tot 4 cm . Soms botsen die platen op elkaar of schuiven onder elkaar of naast elkaar , dan heeft men aardbevingen en vulkaanuitbarstingen.Grote schollen kunnen ook tegen elkaar gaan drukken....en dan ontstaan er gebergten ... niet plots maar heel langzaam. De Afrikaanse plaat drukt zo tegen de Europese en laat bijvoorbeeld De Alpen , Pyreneeën , de Hoge Atlas vandaag nog steeds groeien : dat noemt men 'jonge gebergten ' (andere voorbeelden : Kaukasus , Himalaya , Andes...) De Aarde is niet van vandaag en heeft een langere geschiedenis achter de rug ...zo zijn er vroeger ook gebergten ontstaan op dezelfde manier ....sommigen zijn verdwenen in zee , anderen zijn onderhevig geweest aan erosie (bijvoorbeeld : Het Baltische Schild (Scandinavië) , Het Schotse Hoogland , De Anti-Atlas. Die 'oudere gebergten' groeien niet meer. Er zijn gebergten met een complexere geschiedenis : De Ardennen bijvoorbeeld : Dit is een oud gebergte , dat tot onder het zeeniveau zakte en onderhevig was aan erosie. Doch door het ontstaan van de Alpen (die op zijn beurt tegen de Ardennen drukte) is dat gebergte weer naar boven geperst....en ligt nu als laaggebergte boven water. Er zijn nog andere manieren van ontstaan ....ik geef nog twee voorbeelden : -door vulkanisme (als vulkaan of als vulkanisch schild.... bijvoorbeeld de Vesuvius en Ijsland . ....Het Zwarte Woud en de Vogezen zijn dan weer anders ontstaan : dat zijn uitstulpingen (horsten) in breuken van de Aarde...die ontstonden naast verzakkingen (slenken) ...en door sneeuw en ijs afgeplat zijn. Dus er is een algemeen principe van gebergtevorming...maar er zijn daarnaast heel wat uitzonderingen. Sommige gebergten liggen onder de zeespiegel en de punten zijn soms kleine eilandjes die net boven het water komen. plaatje : De Vogezen en Zwarte Woud (slenken en horsten)
Stel zelf een vraag
Ben je op zoek naar het antwoord op die ene vraag die je misschien al tijden achtervolgt?
