Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom ligt het spoor tussen de rijbanen van de zuidelijke A10?

Ten zuiden van Amsterdam liggen de beide rijbanen van de A10 ver uit elkaar. Tussen die rijbanen in ligt het spoor.

Dit is een nogal uitzonderlijke situatie. Normaal gesproken ligt het spoor naast de snelweg, niet "in de middenberm".

Is er een reden om weg en spoor op deze manier aan te leggen bij de zuidelijke A10, of is het zo gegroeid? Als er een reden is, wat is dan die reden?
 

Cryofiel
8 jaar geleden
in: Vervoer
1.9K
Erna55
8 jaar geleden
Ik heb hier een gedachte over, maar weet niet of het juist is.
Zou het mogelijk zijn dat er eerst een tweebaansweg was met daarnaast een spoor ? Zoals bij de A12 bij Veenendaal.
Nadat besloten werd de weg te verbreden kon dit aan de andere kant van het spoor.
tinus1969
8 jaar geleden
@Erna55, zo is het niet gegaan.
HeerVoldemort
8 jaar geleden
@Erna wat bedoel je met "zoals bij Veenendaal?" Daar ligt toch geen spoor tussen de linker en rechter rijbanen van de A12 in?
Cryofiel
8 jaar geleden
Ik denk dat Erna bedoelt dat de situatie *oorspronkelijk* was zoals nu bij Veenendaal. En dat men *daarna* aan de andere kant van het spoor ook een stuk snelweg heeft aangelegd, en de boel zo gemaakt dat men aan de noordkant van het spoor westwaarts rijdt, en aan de zuidkant oostwaarts.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Deze luchtfoto:
http://www.aerophotostock.com/media/13e84d78-d132-11e3-909b-329e81129ea7-amsterdam-nederland-12-juni-1968-historische-luchtopname
(die je rechtsboven kunt aanklikken voor een grotere versie) laat mooi zien dat er in 1968 al een breed dijklichaam was aangelegd voor snelweg plus spoorweg, vermoedelijk om de grond eerst goed te laten inklinken.
Dat was een enorme verbreding ten opzichte van de oorspronkelijk rond 1930 aangelegde baanlichaam dat oorspronkelijk bedacht was ten behoeve van de niet gerealiseerde goederenspoorlijn om de stad heen.
De snelweg zelf is pas in 1977 geopend, ongeveer tegelijk met het eerste stukje spoorlijn tussen Amsterdam Zuid en Schiphol Centrum.

Maar tot 1977 lag er daar helemaal geen autosnelweg, ook niet een smallere met alle rijstroken aan één kant van het spoortalud.

“Voor het gereedkomen van de A10-Zuid tussen de aansluiting Amsterdam-Oud Zuid en aansluiting Amsterdam-Rivierenbuurt in 1977 liep ook daar de route via binnenwegen. De Amstelveenseweg, de Stadionweg, de Diepenbrockstraat en het Europaplein tot aan de RAI waren hier onderdeel van. Deze wegen hadden echter niet het nummer N10 aangezien het huidige routenummersysteem in 1976 is ingevoerd.”
http://www.wegenwiki.nl/A10_%28Nederland%29

In het stadsdeel Buitenveldert had je de oost-west liggende De Boelelaan, maar die stuit aan beide uiteinden op niet-overbrugd water.

Ik merk op dat je, indien een snelweg op-en afritlussen nodig heeft, die weg niet goed onmiddellijk naast een spoorlijn kunt plannen. Dan krijg je een relatief brede strook geïsoleerd liggend land waar je eigenlijk niets mee kunt, terwijl de wegen en spoorwegen in de benodigde strook land dan aan noord- en zuidzijde dicht langs bebouwing komen te liggen.

Met een spoortracé in de middenberm heb je geen verloren grondoppervlak tussen de plaatsen waar op- en afritlussen liggen. Vanwege de drukke dwarsverbindingen onder het A10 zuidtracé, en door beperkingen opgelegd door reeds aanwezige waterwegen, waren lussen hier en daar gewenst c.q. onvermijdelijk, naast rechte af- en opritten.

Aanvankelijk waren er nog wel ongebruikte stroken grond tussen de rijbanen, maar die ruimte is intussen al wel ingevuld door bredere rijbanen en meer trein- en metrosporen. Al die sporen aan één kant van de snelweg met op- en afritcomplexen leggen had meer onbruikbaar oppervlak opgeleverd.
(Lees meer...)
Bordensteker
8 jaar geleden
Bordensteker
8 jaar geleden
Ik heb nog wat invallen over dit onderwerp: Snelwegen met een spoorlijn in het midden komen inderdaad niet zo gek veel voor.
Maar snelwegen waar een spoorlijn voor langere afstand stijf tegenaan ligt is blijkbaar in gebieden met hoge grondprijzen en de nodige afritlussen onpraktisch.
De Ring van Antwerpen is tegelijk aangelegd met de spoorlijn 59 die er tegenaan ligt. Bijgevolg is de spoorlijn daar een onoverzichtelijk voortdurend slingerend tracé, want hij moet om alle lussen van de snelweg heen slingeren. Van een drukke snelweg aan weerszijden van de Amsterdamse ringspoorbaan was ten tijde van de planning beslist nog geen sprake. Ik denk dat het hier vooral toevallig zo gelopen is. Ik ken wel spoorlijnen waar van meet af aan ruimte voor was vrijgehouden in de middenberm van de snelwegen A1 (E19) tussen Mechelen en Brussel en een korter stuk van de A12 (Havenweg) tussen Antwerpen-Haven en het op- en afrittencomplex bij de grens. Omdat een spoorlijn geen tankstations en parkeerplaatsen onderweg vereist, kun je een spoorlijn relatief moeiteloos in het midden plannen. De naderhand toegevoegde Betuweroute is zoveel mogelijk gebundeld met de A15 gelegd, maar bijna overal ligt er nog een reep land tussen, waar je niet zo gemakkelijk meer bij kunt. De A16 in Nederland tussen Breda en Zevenbergschen Hoek ligt er vrij strak naast, maar die weg heeft op dat gedeelte ook geen op-en afritten, alleen het eenzijdige knooppunt Zonzeel, maar daar hoefden geen echte lussen aan de zijde van de spoorlijn te komen. De A1 tussen Hoevelaken en Stroe heeft op de keper beschouwd ook maar twee vrij korte stukken samenliggend met de spoorlijn, namelijk waar er even geen afritten of andere verbredingen zijn. Tussen Steenwijk en Leeuwarden zijn een paar stukken goed gelukt doordat lussen niet nodig waren. De bekende stukken hogesnelheidslijn parallel aan de snelweg ten zuiden van Lille liggen ook weer in een gebied waar ruimte is om op- en afritcomplexen gewoon strak aan te leggen. De Belgische hogesnelheidslijnen tussen Leuven en Luik maar ook van Antwerpen richting Breda zijn een net voorbeeld dat je met wat extra moeite best nog veel kunt bereiken met gebundeld situeren. Maar qua gecompliceerdheid van een andere grootteorde dan de Zuidas.
SimonV
8 jaar geleden
Uitstekend antwoord! Plus.
Bordensteker
8 jaar geleden
Ik heb nog meer moois in verband met het ontstaan van de Zuidelijke Tak langs het tracé van het ongebruikte dijklichaam oorspronkelijk aangelegd voor een goederen-ringspoorbaan. Ik heb ooit ergens een relevante oude luchtfoto gevonden en nu online gezet van de omgeving van het Olympisch Stadion in de jaren 30: http://nl.tinypic.com/r/25isxtx/8 .
De foto kijkt over het toen nog nieuwe stadion heen in zuidelijke richting. Vanaf het plein tussen de toen twéé stadions loopt de Amstelveenseweg schuin naar de bovenrand van de foto. Linksonder in de hoek ligt het emplacement van het kopstation Willemspark, dat later “Haarlemmermeerstation” zou gaan heten. De enkelsporige Haarlemmermeerspoorlijn (nu Museumtramlijn) loopt met een boog achter het stadion om en dan op de foto strak recht omhoog naar Amstelveen en Uithoorn. Hierover reden trouwens al sinds 1915 treinen. Onderweg steekt die Haarlemmermeerspoorlijn dwars door een vaag zichtbaar donker dijklichaam waar aan de voet een flinke hoeveelheid wit zand zichtbaar is. Die donkere dijk is de besproken ongebruikte ringspoordijk, zichtbaar als een donkere streep komend vanuit de linkerbovenhoek en strak rechtuit gaand naar de rechterrand op een kwart van boven. Het dijklichaam lag er al even, want het is helemaal met gras begroeid, maar men was toen kennelijk al voorbereidingen aan het treffen voor viaducten, zodat de dijk nuttig gebruikt zou kunnen gaan worden (wat uiteindelijk nog vijftig jaar zou gaan duren!).
Iets meer naar links zijn ze bij de Amstelveenseweg ook bezig voor zo’n overbrugging. Overigens: amper honderd meter achter dat tussenliggende stukje dijklichaam staat heden ten dage het zeer opvallende kantoorgebouw “ING House” aan de Amsterdamse Zuidas, dat in 2002 in gebruik werd genomen door de bank-verzekeraar en onder meer 'de schoen' en 'kruimeldief' als bijnamen heeft. De verzekeraar zou er naar verluidt dezer dagen ook al weer de benen nemen (dat gebeurt wel vaker uit een schoen die niet lekker meer past). En van deze pagina http://www.haarlemmermeerspoor.nl/schiphol.htm is het tweede gedeelte aardig in dit verband; het wordt hier weer wat duidelijker hoe die A4 Zuid (met geen leeg zandlichaam maar echt geëlectrificeerd reizigersspoor in de brede middenberm) eind jaren 70 in dienst kwam. Om een paar speciaal aangepaste treinstellen naar dat aanvankelijke “eilandbedrijf” toe te brengen was trouwens een bijzondere klus, technisch, infrastructureel, en operationeel!
Cryofiel
8 jaar geleden
Wederom een zeer uitgebreid en goed onderzocht antwoord, met veel relevante achtergrondinformatie. Waarvoor dank en hulde!

Andere antwoorden (2)

Eerst lag de snelweg met 2x2 banen aan een kant van het spoor en was er geen ruimte voor verbreding. De oude snelweg is verbouwd tot een baan de ene kant op, en de baan de andere kant op is aan de andere kant gelegd. Dat gebeurt wel vaker. De oude brug in de A12 over de IJssel is nu de snelweg richting Duitsland en de ander kant op ligt een compleet nieuwe 4-baans brug.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
Het interessante is, dat de spoorlijn er weliswaar later was dan de snelweg, maar dat de spoordijk (waar de spoorlijn op is aangelegd) er veel eerder was dan de snelweg.

De spoordijk is al in de jaren 30 aangelegd, samen met de spoordijk van de westtak, de spoorlijn Duivendrecht - Diemen als onderdeel van een groter plan om een ringlijn rondom Amsterdam te leggen. Dit plan was, net als de aanleg van het Amsterdamse Bos, een werkgelegenheidsproject.
(Lees meer...)
8 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding