Hoe worden peilingen gehouden voor de verkiezingen? Hoe komen de peilingen tot stand ?

Er wordt een steekproefonderzoek uitgevoerd. Meestal via internetpanels of via random digit dialing. Een internetpanel bestaat vrijwel altijd uit mensen die zichzelf hebben aangemeld via een site als mensen die graag hun mening willen laten horen. De peiling van Maurice de Hond bijvoorbeeld bestaat uit een groot internetpanel waaruit bij elke peiling een steekproef van 3000 man de vraag wordt gesteld op welke partij zij gaan stemmen, hoe zeker ze daarvan zijn, etc. Vaak worden bij aanmelding al algemene vragen gesteld zoals leeftijd, gezinssituatie en opleidingsniveau, zodat er ook uitspraken gedaan kunnen worden als "onder jonge hoogopgeleiden scoort vooral de VVD goed". Het internetpanel wordt aangevuld met een steekproef verkregen via random digit dialing (RDD), waarbij een computersysteem op basis van toeval een combinatie van cijfers maakt die een telefoonnummer vormen, en zo dus allerlei mensen uit Nederland (maar wel alleen mensen die een telefoon hebben!) worden bevraagd naar hun politieke voorkeur. Het is trouwens uit de site niet helemaal duidelijk hoe de informatie uit het internetpanel en dat uit de RDD-steekproef wordt geïntegreerd.

Andere peilers gaan ook ongeveer zo te werk: soms is er een vast panel, soms worden mensen op internet via polls om hun mening gevraagd, en soms worden via RDD of door langs de deuren te gaan mensen geselecteerd om hun mening te geven, waarbij dan ook weer verschillende manieren bestaan om ervoor te zorgen dat je uit elk huishouden op basis van toeval iemand kiest, waarmee je vermijdt dat je bijvoorbeeld vooral mannen spreekt omdat die vaker de telefoon aannemen (als dat al zo is, even een voorbeeld) of bijna nooit thuiswonende volwassen kinderen aan de deur krijgt maar altijd één van de ouders, etc. (Langs de deuren gaan doet men trouwens zelden of nooit bij dit soort onderzoeken, omdat het te arbeidsintensief en dus te duur is.) Zo krijg je als je het goed doet een redelijk representatieve groep, dus een groep die een doorsnee vormt van de Nederlandse bevolking. Als die groep groot genoeg is, kun je met een redelijke waarschijnlijkheid uitspraken doen over wat er uit zo'n enquete zou komen als je álle Nederlanders zou hebben bevraagd. Als dus in een steekproef van 10.000 bij toeval geselecteerde stemgerechtigde Nederlanders zo'n 20% op de PvdA stemt, gaat men er vanuit dat in heel Nederland ook zo'n 20% op die partij gaat stemmen.