Wat kunnen de rollen en taken zijn van het sociaal werk en van de sociaal werker?

Sociaal werkers ondersteunen diverse groepen mensen die moeite hebben om hun weg te vinden in de samenleving: ouders die de adviezen van het consultatiebureau niet begrijpen of hun spijbelende dochter zien afglijden; ouderen die zichzelf verliezen in de verzorging van hun dementerende echtgenoot; jongeren die geen weerstand kunnen bieden aan criminele leeftijdsgenoten; mensen die na hun scheiding in de schulden belanden, die na hun ontslag de deur niet meer uit komen, of die de psychofarmaca die ze dringend nodig hebben niet slikken en behalve de sociaal werker niemand meer binnenlaten.

Als sociaal werker
- maak je de daadwerkelijke vraag of behoefte helder. Je luistert actief naar de persoon en diens netwerk. Je hebt een open houding, bouwt een vertrouwensrelatie op, geeft ruimte en vraagt dóór naar verwachtingen, wensen en mogelijkheden.
- versterk je de eigen kracht van een persoon en diens omgeving om gezamenlijk oplossingen voor hun vragen te vinden. Je motiveert, informeert, adviseert en ondersteunt mensen om vaardigheden te ontwikkelen, keuzes te maken en het eigen netwerk in te zetten. Als mensen het niet zelf kunnen en geen netwerk hebben, dan bied je ondersteuning of draag je de ondersteuning over.
- ken je mensen en word je door hen gekend. Je bent een toegankelijk aanspreekpunt en je stapt zelf ook op mensen af. Je hebt kennis van de lokale samenleving en profileert je zelfbewust bij bewoners, samenwerkingspartners en beleidsmakers.
- stimuleer je mensen om zich niet afhankelijk op te stellen, maar eigen verantwoordelijkheid te nemen en hun mogelijkheden te benutten. Je helpt mensen om belemmerende patronen te doorbreken. Je zoekt samen naar oplossingen en daagt uit tot nieuwe inzichten en ander gedrag.
- stimuleer je mensen om optimaal mee te doen in de samenleving. Je stimuleert hen om zich voor elkaar in te zetten om sociale betrokkenheid en zelfredzaamheid te vergroten. Daarbij zoek je naar een goede balans tussen mensen het initiatief laten nemen en zelf als professional het initiatief nemen.
- verbind je individuele vragen en behoeften met de potenties van vrijwilligers, actieve burgers en organisaties. Je ondersteunt en coacht actieve burgers en vrijwilligers, zodat hun activiteiten een optimaal resultaat hebben en er sociale samenhang en samenwerking ontstaat.
- versterk je netwerken van mensen. Je hebt zelf een breed netwerk en je stimuleert en ondersteunt samenwerkingsrelaties tussen personen, professionals, verenigingen, ondernemers en beleidsmakers. Je deelt verantwoordelijkheden en taken in samenwerkingsverbanden. Je maakt gebruik van expertise van anderen en draagt eigen expertise over.
- beweeg je je gemakkelijk in de leefwerelden van burgers, partnerorganisaties en beleidsmakers. Je kan in contact met burgers, professionals en instanties van perspectief wisselen en culturen en verschillende leefwerelden bij elkaar brengen.
- heb je een antenne voor veranderingen bij burgers en in de omgeving waar je werkt. Je herkent kansen, problemen en tekorten en springt daar samen met burgers preventief en actief op in.

Kort: Begeleiding van de cliënt in het algemeen
Specifieker: betalingsverkeer/post/administratief, mee naar afspraken bv medische, belasting, gemeentelijke, structuur aangeven, stok achter de deur zijn en nog veel meer.
-----
Als maatschappelijk werker (of: social worker) ondersteun je mensen bij het oplossen van en omgaan met hun problemen in hun dagelijks leven of in hun werk. Dit kan van korte, maar ook van langere duur zijn. Huurschuld of werkloosheid kunnen redenen zijn voor mensen om hulp te vragen, maar bijvoorbeeld ook opvoedings- of relatieproblemen. Door deze en andere problemen kunnen mensen depressief, verdrietig of opstandig worden en ze weten dan vaak niet hoe ze daar uit moet komen. Dit zijn voorbeelden van psychosociale problemen. Je helpt de cliënt door hem inzicht te geven in zijn problemen en hem nieuwe vaardigheden te leren. De cliënt kan hierdoor zijn problemen zelf hanteren en oplossen.

Het is de combinatie van materiële en psycho-sociale problemen die het maatschappelijk werk onderscheidt van andere vormen van hulpverlening, zoals sociaal pedagogische hulpverlening.

Waar werk je als maatschappelijk werker?
Je werkt meestal vanuit een instelling op het gebied van gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. Dit kan een eerstelijns instelling zijn, zoals het algemeen maatschappelijk werk, maar bijvoorbeeld ook een instelling die gericht is op bepaalde doelgroepen, zoals:

Mishandelde vrouwen of kinderen.
Alleenstaande ouders met kind(eren)
Jongeren.
Drugs- en alcoholverslaafden.
Dak- en thuislozen.
Gedetineerden.
Vluchtelingen en asielzoekers.
Ouderen.
Slachtoffers van berovingen en geweld.
Mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap.
Probleemgezinnen.
Maatschappelijk werkers kunnen ook werkzaam zijn in bedrijven, ziekenhuizen, psychiatrische klinieken, crisiscentra, opvanghuizen voor jongeren, kamertrainingscentra, (semi-)overheidsinstellingen en particuliere instellingen.
-----
Welke competenties moet je in huis hebben?
Methodisch werken
Communicatief vaardig zijn
Stressbestendig
Samenwerken
Inlevingsvermogen
Organisatie vermogen
Professionele houding
Flexibiliteit
en natuurlijk: Maatschappelijk betrokken!