Kan een kabinet ook vallen wanneer de twee hoofdpartijen nog wel vertrouwen in elkaar hebben?
Wanneer de 2 hoofdpartijen PvdA en VVD nog wel vertrouwen hebben in elkaar en samen willen werken, maar de andere partijen hebben geen vertrouwen meer in hen, kan het kabinet dan ook vallen? Of kan dit alleen als een van de 2 partijen geen vertrouwen meer heeft en de stekker er uit trekt? En zo ja, hoe kan het kabinet in zo'n geval vallen?
-
Vraag volgen
- Delen
-
-
Weet jij het antwoord?
Het beste antwoord
Ons politieke stelsel bestaat uit een aantal 'Machten'. De regerende partijen (het Kabinet) zijn de 'wetgevende' Macht. De Kamer ( d.i. de 2e kamer) heeft de controlerende 'Macht' en is de volksvertegenwoordiging in de Staten Generaal. Dan is er nog de 1e Kamer, die bestaat uit leden (senatoren) uit dezelfde politieke partijen die ook de regering en de oppositie vormen en ook zitting hebben in de 2e Kamer. Deze kamer heeft een 'toetsende' taak, met een indirecte invloed. In een democratie zoals de onze, is de 2e Kamer ('het Volk') in principe de baas in ons land. De 2e Kamer kan d.m.v. 'Moties' de regering dwingen iets anders te doen dan dat de regering zou willen dat er gebeurd. Weigert de regering gehoor te geven aan de wens van de 2e Kamer dan kan de Kamer de regering in principe naar huis sturen. (Het kabinet valt dan) Daarvoor moet dan een meerderheid in de 2e Kamer een motie steunen die het vertrek van de regering of 'n belangrijke minister eist. De premier van de regering moet dan het ontslag van de voltallige regering aanbieden aan de Koningin. De Koningin beslist dan of dat zij dat ontslag aanvaardt of aanhoudt. Er zijn een aantal moties die als zwaar worden ervaren en aanleiding kunnen geven tot de val van een kabinet. De zwaarste is de 'Motie van wantrouwen'. Deze motie kan worden ingediend tegen een lid van de regering (Minister of Staatssecretaris) maar ook tegen de hele regering. Dan is er de 'Motie van Afkeuring'; Deze Motie wordt gebruikt als een lid van de regering bepaald gedrag heeft vertoond dat niet door de beugel kan of maatregelen neemt die tegen fatsoenlijk beleid ingaat. Het getroffen lid kan dan opstappen waardoor het kabinet als geheel onstabiel wordt. De lichtste is de 'Motie van Treurnis'. Met deze motie laat de 2e Kamer weten dat bepaald beleid door de regering of gedrag van een of meer leden van de regering wordt afgekeurd maar dat er nog ruimte voor beterschap is. De 1e Kamer kan in principe alleen aanstaande wetgeving terug verwijzen naar de 2e Kamer als deze wetgeving niet deugd of schadelijk is voor het land. Deze dient dan op haar beurt het wetsvoorstel opnieuw met de regering te overwegen. Dus niet de zittende regeringspartijen maken uit of zij blijven regeren maar de 2e Kamer bepaald dat.
Zo lang er nog vertrouwen is tussen de beide partners zal het kabinet niet vallen, alls pogingen van de oppositie ten spijt. Wel bestaat de mogelijkheid weer wat bij te schaven, maar dat alleen bij gemor uit de eigen gelederen.
Er kan een motie van wantrouwen tegen het kabinet worden aangenomen door de oppositie. In zo'n geval zal het kabinet meestal haar ontslag aanbieden bij de koningin.
Het opstappen van een kabinet kan ook een heel andere reden hebben, maar dat is niet zo gebruikelijk. Bijvoorbeeld. Kok II is gevallen naar aanleiding van het rapport van het NOID over het bloedbad bij Screbrenica. De kabinetsleden gaven met hun ontslag aan dat de politieke medeverantwoordelijkheid was voor het feit dat de Nederlandse militairen het bloedbad niet hadden kunnen voorkomen.
De tweede kamer zou een motie van wantrouwen aan kunnen nemen tegen de regering. In dat geval moeten ze wel opstappen. Maar de in de tweede kamer zittende kamerleden stemmen (m.i. onterecht) in partijbelang, in plaats van in het belang van de controlerende Tweede Kamer. Dus dat zal niet gebeuren.
Het zou kunnen als de eerste kamer dwars gaat met een wetsvoorstel. Kok II is hier biijna over gevallen ( zie de link). In de huidige politieke constellatie is dit ook mogelijk.
Stel zelf een vraag
Ben je op zoek naar het antwoord die ene vraag die je misschien al tijden achtervolgt?
