Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Hoe kan je het foutief pleonasme en het foutieve tautologie het best uit elkaar halen?

Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
in: Taal
9.1K
erotisi
7 jaar geleden
Een belangrijk onderscheidend kenmerk is dat bij een tautologie het hele begrip in andere bewoordingen binnen dezelfde zin wordt herhaald, terwijl er bij een pleonasme alleen iets wordt herhaald dat al inherent is aan het hoofdbegrip zelf. Verder is er de vuistregel dat een pleonasme enkel verbeterd kan worden door het overbodige woord te schrappen, terwijl bij een tautologie ofwel het ene ofwel het andere element kan worden weggelaten. Aangezien algemeen bekend is dat gras groen is, komt groen in het zinsdeel het groene gras overbodig ofwel pleonastisch over
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Ik snap er nog steeds niks van.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Bij een 'pleonasme' zeg je feitelijk de eigenschap van iets erbij zoals 'de ronde bal', ( hij is immers nooit vierkant of cilindrisch o.d.) 'de witte sneeuw', ' de uiterste limiet' of 'de houten boomstam'. Meestal is het een overvloedig bijvoeglijk naamwoord dat inherent is aan het bijbehorende zelfstandig naamwoord en zou je het gewoon kunnen schrappen. Feitelijk is het een overbodige herhaling die beter achterwege kan blijven.
Enkele voorbeelden;
De onderlinge relatie, de mondelinge bespreking, de gestelde vragen, groter groeien of omlaag vallen. Al deze toegevoegde woorden zou je net zo goed weg kunnen laten.
Alleen in dichterlijke vorm kunnen ze iets extra toevoegen en als stijlfiguur worden gebruikt.

In een tautologie zeg je twee keer vrijwel hetzelfde. Zie het als 2 synoniemen die naast elkaar staan om eigenlijk te versterken. Het zijn vaak 2 zelfstandige naamwoorden of 2 bijvoeglijke naamwoorden. Voorbeelden; 'wikken en wegen' of 'paal en perk stellen', 'vast en zeker' of 'gratis en voor niets'....iets wordt zo versterkt.
Is er echter geen reden om iets te herhalen/versterken dan kan het overbodige geschrapt worden. Voorbeelden;
'Voordat je een oordeel velt, moet je eerst goed nadenken'. Je kunt net zo goed zeggen... 'Voordat je een oordeel velt, moet je goed nadenken' of 'je moet eerst goed nadenken als je een oordeel velt'. Of...'daarom is het dan ook belangrijk samen te overleggen'...Je kunt net zo goed zeggen; 'daarom is het belangrijk samen te overleggen' of...'het is dan ook belangrijk samen te overleggen'.
Je kunt hier dus het ene - of het andere woord schrappen.

Als vuistregel geldt dat je bij een pleonasme maar op één manier kunt verbeteren en dat is door de overbodige bepaling te schrappen. Bij een tautologie kan het op 2 manieren en wel door het ene ofwel het andere woord te schrappen.
Het verschil is ook dat er bij het pleonasme iets wordt gezegd vóór het woord wat het woord zelf al zegt ( denk aan de houten boomstam) en bij een tautologie wordt hetzelfde gezegd met een ander woord.
(Lees meer...)
amc
7 jaar geleden
Inekez1
7 jaar geleden
"Je kunt net zo goed zeggen… ‘Voordat je een oordeel velt, moet je goed nadenken’" "Je kunt net zo goed zeggen; ‘daarom is het belangrijk samen te overleggen’ " Zijn 'goed nadenken' en 'samen overleggen' niet ook een pleonasme?
amc
7 jaar geleden
Bij pleonasme wordt slechts een deel van de begripsinhoud herhaald en dat is eigenlijk overbodig zoals ; een WITTE schimmel, een RONDE cirkel, BEVROREN ijs. Bij een tautologie wordt het hele begrip tweemaal uitgedrukt en zijn dus meer een synoniem van elkaar zoals ; oud en bejaard, gratis en voor niets enz. ' Goed nadenken' is geen pleonasme omdat 'goed' iets zegt over de manier van nadenken, je kunt immers ook 'niet goed nadenken'. Ook bij 'samen overleggen' is het geen pleonasme omdat je net zo goed met een groep kunt overleggen als met zijn tweeën. Het zou dan 'gezamenlijk' overleggen kunnen zijn. Het ligt aan de context waarin de hele zin geschreven staat of er een bep. woord geschrapt kan worden. Is het van te voren al duidelijk dat er slecht twee mensen in gesprek zijn dan zou je het woordje 'samen' ook weg kunnen laten en is het een pleonasme.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding