Op welke plaatsen op het lichaam werd vroeger de pokkenprik gegeven en waarom is er voor die plek gekozen?

De meeste vaccinaties worden toegediend door een injectie in de bovenarm, dij of billen. Bij intramusculaire injecties vindt de inspuiting plaats in spierweefsel.
Geschikte injectiegebieden zijn in volgorde van de opnamesnelheid: armspier; dijbeenspier; bilspier.

Tot aan het begin van de 19e eeuw traden in Nederland elke drie tot vier jaar pokkenepidemieën op, veroorzaakt door het besmettelijke variolavirus. De pokken leidden vooral tot een grote sterfte onder kinderen: ongeveer negentig procent van de slachtoffers was jonger dan tien jaar.

De eerste koepokvaccinatie in ons land vond plaats in 1799. De eerste decennia inentingen werden allemaal in de bovenarm gezet. Gehumaniseerde koepokstof werd rechtstreeks overgezet van arm op arm. Het permanente litteken dat men eraan overhield werd niet als storend gezien, omdat die plek toch altijd door kleding verhuld werd. Toen men zich in de loop der tijd minder ging bedekken vroegen ouders (vooral bij dochters) een minder opvallende plek.

In 1974 werd de inenting in Nederland afgeschaft, omdat door algemene vaccinatie de ziekte volledig uit het land was verdwenen. En de pokken zijn helemaal de wereld uit sinds 1980. Niet alleen door intensieve vaccinatieprogramma’s maar ook door isolatie van besmette personen zijn in Bangladesh (1975) en in Somalië (1977) de laatste patiënten gemeld. (En de laatste twee gevallen van pokken, in 1978, betroffen medewerkers van een laboratorium in Birmingham die per ongeluk besmet werden).

Pokkenprikken veroorzaken een locale infectie (een soort zweertje); dat zweertje MOEST er komen want dat was het bewijs dat de inenting was gelukt.
Er werd dus bij voorkeur gekozen voor een goed zichtbare plaats, die bovendien zo min mogelijk last veroorzaakte (billen, zeker als er een luier omheen zat of als je er op zat was dus niet erg geschikt).
Daarom werd blijkbaar de voorkeur gegeven aan de linkerarm, hoewel andere plekken ook wel werden gebruikt. De bron raadt af om het op de voetzool te doen, wat er op wijst dat het bij baby's soms wel werd gedaan.