werkt een zetpil sneller dan een normale pil?

Of een medicijn sneller werkt, hangt onder meer af van het middel en van de specifieke situatie van de patiënt. Bij diarree heeft een zetpil bijvoorbeeld weinig effect, dus in die gevallen zal een zetpil zeker niet sneller of beter werken. Normaal gesproken wordt een deel van een medicijn dat als zetpil wordt ingebracht, wel sneller worden opgenomen: via het rectum komt het direct in de bloedbaan terecht vóór het via de poortader naar de lever getransporteerd wordt en daar eerst omgezet wordt voor het verder wordt verspreid met/door de circulatie. Dat komt doordat het onderste deel van het rectum niet in aangesloten op het poortaderstelsel. De rest van de zetpil, zeker bij hoger ingebrachte zetpillen, gaat wél eerst via de poortader naar de lever en zo verder. Bij bepaalde middelen kun je dus wat sneller effect merken bij gebruik van een zetpil versus orale inname. Je hebt bij rectale inname geen 'hinder' van de spijsvertering die al een deel van het middel afbreekt voor het de circulatie bereikt (zgn. first-pass effect).

Of het de maag en lever minder belast, valt nog te bezien: uiteindelijk komt het middel in de algemene circulatie betreft en bijvoorbeeld een middel uit de groep NSAID's (ibuprofen, naproxen e.d.), die berucht zijn om hun schadelijke bijwerkingen op de maag, zullen ook op die wijze diezelfde bijwerkingen kunnen veroorzaken. In individuele gevallen kan het wel zijn dat iemand (veel) minder maagklachten heeft bij zetpillen dan bij orale inname, maar dat is niet altijd vantevoren te zeggen.

Het feit dat zetpillen niet altijd worden gebruikt in plaats van orale inname, heeft volgens mij vooral met het praktische aspect te maken. Zelf slik ik zo'n 20 pillen per dag, verdeeld over 5 momenten en dan nog medicatie die ik 'zo nodig' gebruik. Orale medicatie kun je innemen terwijl je aan het werk bent, in de auto zit, op bezoek bent of aan tafel zit, voor zetpillen moet je altijd een ruimte opzoeken waar je wat privacy hebt, je moet handschoenen bij je hebben en/of je handen goed wassen naderhand, etc. Daarbij verliezen zetpillen hun werking als je vlak erna naar de WC gaat, en is het nogal moeilijk om een zetpil in te brengen bij jezelf als je een beperkte handfunctie hebt. Daarbij is de opname van stoffen via zetpillen slechter te voorspellen dan bij orale medicatie: er is een grotere variatie in uiteindelijke absorptie. In de praktijk worden zetpillen daarom vooral gebruikt bij bewusteloze of brakende patiënten en bij kleine kinderen.