Kan men immuun worden voor chemisch spul?

Leuke vraag, met een ingewikkeld antwoord.

"Immuniteit" of "immuun worden", in biologische zin, betekent dat je lichaam antistoffen maakt die gericht zijn tegen een ongewenste stof die je lichaam binnendringt.
Dat is het principe achter vaccinatie, de meest bekende vorm van immunisatie: je krijgt een kleine dosis onschadelijk gemaakt virus of bacterie, je lichaam reageert hiertegen (vandaar dat je licht ziek kan worden van een vaccin), en je maakt antistoffen die bij een echte infectie de ziekte kunnen stoppen. Dat is de klassieke vaccinatie tegen b.v. mazelen of bof.
Dat soort vaccins werken tegen infectieuze agenten (virussen en bacteriën), maar het kan ook werken tegen stoffen. De zogenaamde "toxoïd vaccinatie" houdt in dat het lichaam blootgesteld wordt aan een zeer kleine dosis geïnactiveerde toxische stof (de toxine verandert dan in een toxoïd), waardoor je immuunsysteem antistoffen hiertegen maakt, die je kunnen beschermen bij een blootstelling. Dat is de manier van vaccineren tegen b.v. tetanus of botulisme, maar je kan ook gevaccineerd worden tegen slangengif (jachthonden in de VS worden zo gevaccineerd tegen ratelslangen beten) of andere giffen.
Deze twee soorten vaccinatie zouden je kunnen beschermen bij een aanval met bepaalde biologische wapens (b.v. influenza virus of anthrax) of chemische wapens (tetanustoxine, ricine, anthrax-toxine...)

Naast een immuunresponse, kan je lichaam toxische stoffen ook op een andere manier aanpakken, en dat loopt meestal via je lever.
Je lever is een geweldig orgaan dat beschikt over een ware arsenaal aan enzymen en systemen om toxische stoffen onschadelijk te maken en te elimineren, en wanneer dat niet kan, deze ergens op te bergen waar ze een zo klein mogelijk schade veroorzaken.
Langdurige blootstelling aan bepaalde toxische stoffen (b.v. alcohol, cyanide) stimuleert je lever tot een verhoogde productie van de enzymen die deze stoffen afbreken, dus in die zin kan je wel "wennen" of "immuniteit" opbouwen tegen bepaalde stoffen.
Maar er zijn veel andere toxische stoffen waartegen je je niet kan beschermen met lichaamseigen mechanismen, zoals b.v. gifgas (chloorgas, sarin, mosterdgas...), zware metalen (die hopen zich op in je lichaam) of radioactieve stoffen (b.v. Polonium-210)
Tegen sommige van deze stoffen kan je wel een tegengif krijgen (b.v. een adrenaline shot tegen zenuwgas), maar helaas geen preventieve immuniteit opbouwen.