Wat is een spatader?

Spataderen (of spataders) of varices zijn ontsierende en soms pijnlijke verwijdingen van aderen, bijvoorbeeld in de benen. Spataderen ontstaan onder andere door vaak en langdurig stilstaan. De aderlijke bloeddruk stijgt hierdoor lokaal in de benen ten opzichte van de druk waarmee het bloed terugvloeit naar het hart. Hierdoor zullen de aderen in de benen maximaal gevuld worden waardoor ze worden gerekt. De beenaderen zijn elastisch, maar kunnen bij overvulling overrekken, waarbij de in de aderen ingebouwde, op regelmatige afstanden optredende terugslagkleppen het begeven, hetgeen tot spataderen kan leiden. Spataderen zijn in hoge mate erfelijk. Ze treden ook vaak op in de zwangerschap.

Bij beweging, bijvoorbeeld wandelen, zakt de druk in de benen al na enkele passen aanzienlijk omdat de spiercontracties in de benen de aderen leegdrukken waardoor het bloed beter naar het hart terugvloeit.

Spataderen zijn veelal erfelijk. Door aangeboren zwakte van het steunweefsel van de aderen kunnen spataderen ontstaan. Doordat de mens rechtop loopt zullen onder invloed van de zwaartekracht spataderen zich juist in de onderbenen gaan ontwikkelen.

In tegenstelling tot slagaders, hebben aders (die het bloed dus terug naar het hart brengen) kleppen. Dit is bijvoorbeeld nodig om het bloed van de benen helemaal terug naar boven te kunnen brengen (de kleppen laten toe dat het bloed van beneden een stuk naar boven gaat, en sluiten dan zodat het niet terug naar beneden kan). Als deze kleppen versleten zijn, dan komt er een permanente druk op de ader te staan waardoor deze uitrekt of kapot gaat. Dit zijn dan de spataders die zichtbaar worden.