Helpt een operatie bij de ziekte van Ledderhosen?

De ziekte van Ledderhose (genoemd naar de Duitse arts Georg Ledderhose) is een onschuldige aandoening en valt onder de categorie ‘weke delen reuma’. Het is een pijnloze verschrompeling van het bindweefsel van een peesplaat aan de onderzijde van de voet. Het is te herkennen door de kleine bultvormingen onder de voet. Doordat deze aan de onderzijde van de voet aanwezig is, kan dit tijdens het staan en lopen leiden tot pijnklachten.

Als behandelmethode wordt niet altijd gekozen voor een operatie, omdat de verschrompeling weer terug kan komen. Bij verbuiging, contractie van de tenen en moeilijk lopen is chirurgisch behandelen het beste. Maar als de knobbels op minder pijnlijke plaatsen voorkomen, zoals in de voetplooi, is het beter om niet te laten opereren.

Wanneer pijnklachten tijdens het lopen ontstaan kan de podotherapeut een therapeutische zool maken om de rek op de peesvezels te verminderen, met een uitsparing ter plaatse van de bindweefselknobbel. Hierdoor worden de trekkrachten en drukken onder de voetzool beter verdeeld.

Behandeling ziekte van Ledderhose

Als je de behandeling vergelijkt met die van de ziekte van Dupuytren dan is de behandeling van de voet (Ledderhose) lastiger dan die van de hand (Dupuytren). Bij de ziekte van Ledderhose zie je de knobbeltjes eerder terugkomen en ze hechten zich meer aan de zenuwen (dan bij Dupuytren).
Het advies is vaak om de peesplaat die onder de voet zit, zo min mogelijk te rekken. Dit kan bijvoorbeeld bewerkstelligd worden door het dragen van schoenen met zolen die stug zijn.
Een podotherapeut kan een podotherapeutische zool maken om de rek op peesvezels te reduceren en er kan een uitsparing worden gemaakt op de plekken waar de knobbels zitten.
Bestraling (radiotherapie) is een mogelijke behandeling als je de ziekte van Ledderhose hebt. Met bestraling kunnen de klachten minder worden, bestraling kan ook voorkomen dat de ziekte erger wordt. Bij voorkeur moet de bestraling in een vroeg stadium van de ziekte van Ledderhose gegeven worden. Vraag na of bestraling vergoed wordt.
Als de pijn aanhoudt dan is een operatieve ingreep een optie: fasciotomie van de plantaire aponeurose (dit is de peesplaat die de middemvoetsbeentjes verbindt met het hielbeen).
Nadat de knobbeltjes weggehaald zijn, kun je last krijgen van de littekens na de operatie. Mogelijke complicatie van een operatie: posttraumatische dystrofie.


Prognose, vooruitzichten ziekte van Ledderhose
Hoe de aandoening verloopt kan men niet voorspellen. Ook zonder behandeling kan het zijn dat de aandoening niet verergert. Na een behandeling kan het zijn dat de verschijnselen weer terugkomen.

De ziekte van Ledderhose of Plantaire Fibromatose is een aandoening waarbij in een peesplaat onder de voet harde knobbels (noduli) optreden door goedaardige woekering. Het ontstaan van de knobbels en de knobbels zelf zijn in principe pijnloos (asymptomatisch), maar kunnen leiden tot pijnklachten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de grootte en/of de lokatie van de knobbel, of door een standafwijking van de voet, waarbij de knobbel onder druk komt in een staande houding. Ook ’s morgens bij het uit bed stappen kan de aangedane voet kortstondige pijnscheuten geven, die afnemen bij beweging. De oorzaak is onbekend; wel is bekend dat de ziekte van Ledderhose erfelijk is, meestal rond middelbare leeftijd begint. Deze aandoening is vergelijkbaar met de ziekte van Dupuytren, waarbij er bindweefsel verharding in de hand optreedt.
Zolang er geen tot weinig pijn is, is behandelen niet noodzakelijk. Als eerste zal er middels zooltjes of schoenaanpassing geprobeerd worden de druk op de knobbels te verminderen, zodat de voetpijn afneemt. Indien dit de pijn niet voldoende vermindert is het mogelijk operatief de knobbels te verwijderen (fasciotomie). Dit kan echter leiden tot pijnlijk littekenweefsel.
De meest gebruikte opties zijn:
1. Aanmeten van corrigerende steunzolen waarbij zo goed mogelijk de knobbels en bobbels worden vrij gehouden van druk door kuilen in de zool aan te brengen daar waar nodig is.
2. Shockwave therapie (ESWT) op de pijnlijke knobbels. Deze behandeling wordt steeds meer wetenschappelijk onderbouwd maar heeft één groot probleem:de behandeling zelf is vrij pijnlijk. Resultaten zijn echter uitstekend bij de mensen die voor deze behandeling hebben gekozen.