Waarom was de eerste prinsessedag geen koningsdag?

Naast Koningsdag kende men Koninginnedag en Prinsessendag. De verjaardag van Emma, de tweede echtgenote van Willem, werd op 2 augustus gevierd als een volksfeest met verlichting in de bossen, muziek en volksspelen in de middag. Ook werden de vorstelijke verjaardagen gevierd in de overzeese gebiedsdelen. Als nationale feestdag nam Emma’s Koninginnedag omstreeks 1883 de rol over van Waterloo-dag.
Prinsessendag ontstond als een kinderfeest ter ere van Wilhelmina die 31 augustus 1880 was geboren. Het betekende vakantie op alle scholen, chocolade en koek voor de armen, oranjestrikken op de hoed en schouder. Henk te Velde heeft uitvoerig beschreven hoezeer de kleine Wilhelmina de behoefte van Nederlanders aanwakkerde om haar verjaardag te vieren. Haar verjaardag viel gunstig, op de laatste dag van de schoolvakantie en het vijfjarige meisje riep meer emotie en sympathie op dan haar vader koning Willem III. Na het overlijden van Willem III veranderde Prinsessendag in Koninginnedag.