Kom op zeg, als je er geen verstand van hebt, moet je ook geen antwoord geven.
Je harddisk kun je zien als een extreem hoge kast. Het kleinst mogelijke bestand past exact op één plank. Is het bestand 2 keer zo groot, heb je ook 2 planken nodig.
Sommige bestanden nemen wel 10.000 planken in. Stel je voor dat een bestand 500 planken inneemt. Als je daarna weer bestanden erboven op zet, wordt de kast steeds voller. Bestluit je dat ene bestand van 500 planken op te ruimen, ontstaat er een gat van 500 planken.
Nu komt er een nieuw bestand, dat neemt 5000 planken in beslag. Het eerste gat is jouw nieuwe gat van 500 planken, dat wordt opgevuld. Daarna gaat je schijf op zoek naar nieuwe ruimte voor het bestand.
In de loop der tijd worden er continue nieuwe gaten gevormd, gevuld, leeg gemaakt, etc, etc. Als je drive een bestand moet inladen van 5000 planken, moet hij overal op de harddisk "zoeken" naar de delen van je bestand. Hij weet het uiteraard waar ze staan, maar je snapt zelf ook dat je continue de ladder over moet lopen om naar boven te komen en delen moet overslaan omdat die aan een ander bestand toehoren.
Op zo'n moment is je schijf gefragmenteerd.
Ga je defragmenteren, dan worden continue de bestanden op boekenplanken verplaatst, om alle deeltjes op planken te krijgen die in elkaars buurt staan. Dan ga je dus defragmenteren.
Als je harddisk voor maar 50% gevuld is, kan het programma waarmee je defragmenteerd, een heleboel boekenplanken leegmaken en de bestanden die daar stonden, tijdelijk HELEMAAL naar boven verplaatsen. De ruimte die er ontstaat, gebruikt hij om één bestand bij elkaar te zetten.
Daar tegenover, als je harddisk voor 98% gevuld is, is die ruimte om tijdelijk te verplaatsen niet. Het eind-resultaat zal praktisch hetzelfde zijn, maar het duurt véél langer voordat je dat bereikt, omdat er continue kleine brokjes heen en weer verplaatst worden.
Dat is defragmenteren. Met snelle harde schijven van tegenwoordig veel minder een probleem. Maar als je bij het laden van Word of iets anders je schijf extreem veel hoort ratelen, weet je wat er mis (kan) zijn.
Overigens, als je Office of een ander groot programma heel vroeg (na installatie van Windows) installeert, zal dat programma allemaal boekenplanken netjes bij elkaar bezetten. Zul je dus minder last van fragmentatie hebben.