Elk jaar zijn er ongeveer 80.000 woningbranden in Nederland. Dat varieert van een klein brandje door een omgevallen kaars tot een volledig uitgebrand huis. Zelfs de kleinste brandjes kunnen veel rook- en waterschade veroorzaken. Op welke plekken in huis is het brandgevaar het grootst? En hoe kun je brand in huis voorkomen?
Brandalarm gaat af
Heb je een brandalarm in huis? De juiste posities om ze op te hangen is bij de vluchtroutes en in de slaapkamers. Natuurlijk controleer je de batterijen af en toe – en als het apparaat piept, zet je het apparaat niet zomaar uit, maar controleer je even of de batterij bijna op is, of dat er toch rook in huis is.
De brandweer adviseert: als je rookmelders ophangt, regel dan ook koolmonoxidemelders. Die geven een signaal als er in je huis teveel koolmonoxide wordt uitgestoten, bijvoorbeeld door een foutje met de cv-ketel, de geiser of de open haard. Koolmonoxide is een reukloos, potentieel dodelijk gas, dat elk jaar tien tot vijftien slachtoffers eist.
Nummer één van alle woningbranden: de schoorsteen
De meeste woningbranden worden veroorzaakt door problemen in de schoorsteen. Als de schoorsteen niet schoon is, blijven daar materialen achter die opnieuw kunnen branden, nadat de open haard of het houtkacheltje al lang uit is. Zo’n brand in het rookkanaal wordt ook niet snel opgemerkt, totdat de vlammen uit de schoorsteen komen. Is de open haard, de allesbrander of de houtkachel regelmatig aan? Laat dan zeker eens per jaar de schoorsteen vegen, in elk geval in het najaar, voordat je de kachel weer vaker gaat gebruiken.
Let ook op wat je in de haard gooit. Droog loofhout geeft het minste problemen, dat brandt schoon op. Sommige mensen verbranden ook hun tuinafval, oud papier en sloophout in de open haard. Dat zorgt voor meer en grotere asresten, die in de schoorsteen kunnen ophopen en daar brandgevaar veroorzaken.
Maak de wasdroger goed schoon
Droog jij een wasje als je niet thuis bent? De brandweer adviseert om dat niet te doen, omdat een probleem met de wasdroger dan niet op tijd wordt opgemerkt. Eén op de acht woningbranden begint met een elektrisch apparaat, en vaak is dat een wasdroger. Problemen voorkom je door het pluizenfilter vaak schoon te maken, het liefst per droogbeurt. Controleer ook of de wasmachine of de droger niet raar ruiken, en of er geen pluizen of verdwaalde sokken achter of onder de machine zijn gevallen en stofzuig de omgeving van de wasmachine en de droger regelmatig. Het fijne stof, gecombineerd met warmte, vormt een risico.
Pas op met opladen apparatuur
Andere elektrische apparaten die de oorzaak zijn van brand in huis: oplaadapparatuur van laptops en mobiele telefoons. Vaak worden die ’s nachts opgeladen en wordt het apparaat niet meteen van de oplader gehaald, als de batterij helemaal vol is. Die blijft maar opladen, wordt warm en kan ontploffen of zelfs smelten. Ligt de laptop of de mobiele telefoon onder je hoofdkussen of op bed? Dat is helemaal link, want op die zachte, warme ondergrond kunnen de apparaten hun warmte niet goed kwijt.
TIP van de brandweer: laad je mobiele telefoon overdag op en haal apparatuur van de oplader af als de batterij vol is. Het lijkt logisch, in praktijk gebeurt het niet vaak: controleer of snoeren van laptop, powerbank en mobiele telefoon niet beschadigd zijn, want daar gaat het ook regelmatig mis.
Kroketje frituren midden in de nacht
Nog een plek waar het vaak mis gaat: de keuken. Uit analyse van de brandweer blijkt dat 22 procent van de woningbranden in de keuken beginnen. Zij adviseren om altijd bij de pannen en de oven te blijven als je aan het koken bent. Gebruik een oven niet als opslagplek, want dat gaat mis met voorverwarmen, en zet een kookwekker als je iets in de oven doet. Sommige keukenbrandjes beginnen omdat mensen vergeten dat er afbakbroodjes in de oven liggen.
Na een avondje uit nog even een kroketje frituren? Ook die middernachtelijke snacks worden vaak vergeten, totdat de brandweer in de bijkeuken een brandende frituurpan moet komen blussen. Gaat het mis? Blus de frituurpan niet met water, gebruik een kleine poederblusser, of bel de brandweer.
Vlam in de pan
Het kan iedereen gebeuren: de vlam slaat in de pan. Vlammen klimmen via wat gemorst vet langs de buitenkant van de pan omhoog en veroorzaken een flinke steekvlam, waar je enorm van schrikt. Wat moet je doen? Wat je ook doet: blus olie nooit met water, dat wordt een ontploffing, zoals je alleen in films ziet.
Slaan de vlammen uit je pan, dan doe je direct de afzuigkap uit, als je daar nog veilig bij komt. Dek dan de brandende pan af met een grote deksel en draai het fornuis uit. Laat de deksel op de pan liggen, ga niet kijken of de brand al is geblust, en ga niet lopen met de pan, bijvoorbeeld om ‘m buiten te zetten. Krijg je het vuur niet snel genoeg uit? Bel dan de brandweer. Een oliebrand is erg heet en het kan snel uit de hand lopen.
De brandwondenstichting waarschuwt voor het gebruik van blusdekens bij een vlam in de pan. De meeste blusdekens zijn niet geschikt om zo’n brandende pan te blussen. Vlammen in de olie zijn snel te groot en te hoog om daar veilig een blusdeken overheen te werpen.
Zo voorkom je brand in huis:
- Hang rookmelders en koolmonoxidemelders op in huis
- Laat de schoorsteen regelmatig vegen en brand alleen schoon hout
- Maak het pluizenfilter van de wasdroger schoon na elke was, en laat de droger niet draaien als je niet thuis bent
- Mobiele telefoon opladen? Doe dat niet ’s nachts, en leg je laptop of mobiel niet op je bed of onder het kussen
- Blijf tijdens het koken in de buurt van pannen en oven, om te voorkomen dat er iets misgaat
- Vlam in de pan? Afzuigkap uit, deksel erop en gas uit. Niet blussen met water!
Lees ook:
- Wil je meer weten over het veilig opladen van mobiele telefoons en andere apparatuur? Lees dan onze blog ‘Wat moet je niet doen met opladers’.
- Nog een ongenodigde gast in huis; zo voorkom je woninginbraak.