Bron: Canva. Wat is goedkoper: reizen met de auto of het openbaar vervoer?
Veel Nederlanders vragen zich af: is het voordeliger om met de auto op pad te gaan, of kun je beter kiezen voor het openbaar vervoer (OV)? De keuze hangt af van verschillende factoren, zoals afstand, aantal reizigers en parkeerkosten. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten, voor- en nadelen?
Als je dat weet, dan kun je zelf berekenen wat voor jouw situatie het goedkoopst is. Wij geven hieronder een rekenvoorbeeld.
1. Kosten van de auto
De kosten van autorijden bestaan uit meer dan alleen brandstof. Denk ook aan afschrijving, onderhoud, verzekering, wegenbelasting en parkeerkosten. Volgens de ANWB Autokostentool (bron: anwb.nl) liggen de totale kosten voor een gemiddelde benzineauto rond de €0,35 tot €0,45 per kilometer.
Voorbeeldberekening:
- Afstand: 100 km (retour)
- Kosten per km: €0,40 (inclusief alles)
- Parkeren: €12 (stad)
- Totaal: 100 × €0,40 = €40 + €12 = €52
2. Kosten van het openbaar vervoer
De prijs van een OV-reis hangt af van het traject, het type kaartje en eventuele kortingen (zoals daluren, abonnementen of studenten-OV). Zonder korting betaal je voor een retour Utrecht–Rotterdam (ca. 60 km enkele reis) ongeveer €14,40 (bron: bnnvara.nl/kassa). Met maximale korting kan dit dalen tot €8,73.
Voorbeeldberekening:
- Afstand: Utrecht–Rotterdam (retour, ca. 120 km)
- OV-retour zonder korting: €14,40
- OV-retour met korting: €8,73
3. Wanneer is de auto goedkoper?
- Met meerdere personen in één auto dalen de kosten per persoon.
- Op plekken met gratis of goedkope parkeerplaatsen.
- Bij korte afstanden en weinig files.
Voor gezinnen of vriendengroepen is de auto vaak voordeliger, zeker als je de kosten kunt delen en parkeren niet te duur is. Voor solo-reizigers of bestemmingen met hoge parkeertarieven is het OV meestal goedkoper, vooral met kortingsproducten.
4. Wanneer is het OV goedkoper?
- Voor solo-reizigers, vooral naar drukke binnensteden met dure parkeertarieven.
- Op langere afstanden, zeker met kortingsproducten of abonnementen.
- Wanneer je geen eigen auto hebt of deze weinig gebruikt.
Duurzaamheid
Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol bij de keuze van vervoer. Het openbaar vervoer stoot per reizigerskilometer doorgaans minder CO2 uit dan een benzine- of dieselauto.
Elektrische auto’s zijn een schoner alternatief, vooral wanneer ze rijden op groene stroom. Wie bewust wil kiezen voor het milieu, komt vaak uit bij trein of bus.
Snelheid en gemak
De auto biedt flexibiliteit en gemak, vooral bij deur-tot-deur reizen of wanneer je veel bagage hebt. Je bent niet afhankelijk van dienstregelingen en overstappen.
In landelijke gebieden, waar het OV minder frequent rijdt, kan de auto veel tijd besparen. In de spits of bij drukke evenementen kan het OV echter juist sneller zijn, omdat je files en parkeerstress vermijdt.
Kortingen en abonnementen
- OV-reizigers kunnen gebruikmaken van dalurenkorting, trajectabonnementen, studenten-OV of 65+-korting.
- Voor automobilisten zijn er carpool-apps, deelauto’s en parkeerkortingen.
Het loont om vooraf te onderzoeken welke kortingsmogelijkheden er zijn, want deze kunnen de uiteindelijke kosten flink beïnvloeden.
Aantal reizigers en gezinsuitjes
Reis je met meerdere personen, zoals een gezin of vriendengroep, dan kan de auto voordeliger zijn. Je deelt de kosten van brandstof, parkeren en onderhoud.
Voor groepsreizen met het OV zijn er soms speciale dagkaarten of groepskortingen, maar deze zijn niet altijd beschikbaar op elk traject.
Onvoorziene kosten en risico’s
Bij autorijden kun je te maken krijgen met onverwachte kosten, zoals pech onderweg, verkeersboetes of hogere parkeertarieven dan verwacht.
Ook het OV kent risico’s: vertragingen, uitval van treinen of bussen en last-minute prijsstijgingen bij het kopen van losse kaartjes. Houd hier rekening mee in je planning.
Praktische tips voor het maken van je keuze
- Vergelijk vooraf de totale kosten met actuele rekentools zoals de ANWB Autokostentool en de reisplanner van OV-aanbieders.
- Check de dienstregeling en eventuele werkzaamheden bij het OV.
- Kijk of je gebruik kunt maken van kortingsacties of abonnementen.
- Overweeg duurzaamheid als belangrijk criterium.
- Houd rekening met je persoonlijke voorkeuren: comfort, flexibiliteit en reistijd.
Voorbeeldberekeningen: Dagjes weg met OV of auto
Hier zijn enkele alternatieve voorbeeldroutes voor kostenvergelijking auto vs. openbaar vervoer:
Voorbeeldroute: Dagje Amsterdam vanuit Den Bosch
Afstand:
Ongeveer 90 km enkele reis, 180 km retour.
Kostenvergelijking
1. Met de auto
- Kilometerkosten: 180 km × €0,40/km = €72
- Parkeren centrum Amsterdam: ca. €45 per dag (6 uur parkeren à €7,50/uur)
- Totaal: €117
Let op: deze prijs geldt voor één persoon. Reis je met meerdere mensen, dan deel je de kosten.
2. Met het openbaar vervoer (trein)
- Trein Den Bosch – Amsterdam Centraal, retour (vol tarief, 2e klas): €17,60 enkele reis × 2 = €35,20
- Trein met Dal Voordeel (40% korting buiten de spits): €10,56 enkele reis × 2 = €21,12
- Dagkaart tram/metro/bus Amsterdam (GVB): €9,00
- Totaal vol tarief: €44,20
- Totaal met korting: €30,12
Overzicht kosten per persoon
| Vervoer | Totale kosten | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Auto | €117 | 1 persoon, parkeren in centrum |
| OV (vol tarief) | €44,20 | Inclusief OV-dagkaart Amsterdam |
| OV (met korting) | €30,12 | Inclusief OV-dagkaart Amsterdam |
Dagje Scheveningen strand vanuit Utrecht – Kosten voor 2 personen
Afstand:
Utrecht – Scheveningen: ongeveer 75 km enkele reis, 150 km retour.
Kostenvergelijking voor 2 personen
1. Met de auto
- Kilometerkosten: 150 km × €0,40/km = €60 (gedeeld door 2: €30 p.p.)
- Parkeren Scheveningen:
- Boulevard/strand: ca. €4,50 per uur, dagtarief circa €30
- Goedkoper alternatief: parkeerterrein aan de rand, ca. €15 per dag
- Parkeren (strand): €30 (gedeeld door 2: €15 p.p.)
- Parkeren (rand): €15 (gedeeld door 2: €7,50 p.p.)
- Totaal (strand parkeren):
- Autokosten: €30 p.p.
- Parkeren: €15 p.p.
- Totaal per persoon: €45
- Totaal (rand parkeren):
- Autokosten: €30 p.p.
- Parkeren: €7,50 p.p.
- Totaal per persoon: €37,50
2. Met het openbaar vervoer (trein + tram)
- Trein Utrecht – Den Haag Centraal, retour (vol tarief, 2e klas): €13,80 enkele reis × 2 = €27,60 × 2 personen = €55,20
- Trein met Dal Voordeel (40% korting buiten de spits): €8,28 enkele reis × 2 = €16,56 × 2 personen = €33,12
- Tram Den Haag Centraal – Scheveningen retour: €4,50 enkele reis × 2 = €9,00 × 2 personen = €18,00
- Totaal vol tarief:
- Trein: €55,20
- Tram: €18,00
- Totaal: €73,20 (€36,60 p.p.)
- Totaal met korting:
- Trein: €33,12
- Tram: €18,00
- Totaal: €51,12 (€25,56 p.p.)
Overzicht kosten per persoon (excl. activiteiten)
| Vervoer | Totale kosten per persoon | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Auto (strand parkeren) | €45 | 2 personen, parkeren aan boulevard |
| Auto (rand parkeren) | €37,50 | 2 personen, parkeren aan rand, evt. OV naar strand |
| OV (vol tarief) | €36,60 | Inclusief tram Den Haag – Scheveningen |
| OV (met korting) | €25,56 | Inclusief tram Den Haag – Scheveningen |
Voor een dagje Scheveningen strand vanuit Utrecht met 2 personen is het openbaar vervoer goedkoper, vooral met korting. De auto is flexibeler, maar parkeren aan het strand is duur. Een parkeerterrein aan de rand of P+R in combinatie met OV kan voordeliger zijn.
Elektrische auto: slim, schoon en steeds voordeliger
Steeds meer Nederlanders kiezen voor een elektrische auto, en dat is niet alleen goed voor het milieu, maar vaak ook voor de portemonnee. Elektrisch rijden is doorgaans goedkoper per kilometer dan rijden op benzine of diesel. Gemiddeld liggen de totale kosten, inclusief stroom, onderhoud en afschrijving, tussen de €0,20 en €0,25 per kilometer, vooral als je thuis kunt laden tegen een gunstig tarief.
Daarnaast bieden sommige steden korting of zelfs gratis parkeren voor elektrische voertuigen, en mag je met een elektrische auto vrijwel altijd milieuzones in zonder extra kosten of boetes.
Het onderhoud van een elektrische auto is lager, omdat er minder slijtagegevoelige onderdelen zijn. Wie kiest voor groene stroom, maakt zijn rit bovendien extra duurzaam. Let wel op: laden bij publieke laadpalen is vaak duurder dan thuis, en bij langere ritten vraagt de actieradius en laadtijd soms om extra planning. Al met al is de elektrische auto een aantrekkelijke optie voor wie bewust wil reizen, zeker bij regelmatige of langere ritten.
Elektrische auto vs. OV: kosten voor een dagje uit (150 km retour, 2 personen)
Elektrische auto
- Kosten per km: €0,22
- Totaal: 150 km × €0,22 = €33
- Parkeren: €15
- Samen: €48 (€24 per persoon)
Openbaar vervoer
- Trein + tram (vol tarief, retour): €45,60 (€22,80 per persoon)
- Met korting (Dal Voordeel): €51,12 (€25,56 per persoon)
De elektrische auto is bijna net zo goedkoop als het OV. Met korting is het OV iets voordeliger, zonder korting is de elektrische auto goedkoper. Kies wat het beste bij jouw situatie past!
Disclaimer
Dit artikel is bedoeld als algemene informatie. Prijzen, tarieven en rekenvoorbeelden zijn gebaseerd op openbare bronnen zoals de ANWB en BNNVARA Kassa (december 2025). De daadwerkelijke kosten kunnen variëren door brandstofprijzen, parkeertarieven, kortingsacties en persoonlijke omstandigheden. Raadpleeg altijd de actuele tarieven en rekentools van de ANWB en OV-aanbieders voor een nauwkeurige berekening.