Vrij-Verbond-pleit-voor-keuzevrijheid-in-de-zorg. Foto: Canva
Stel je voor: je hebt een zorgvraag. Misschien zoek je een fysiotherapeut, wil je een second opinion in een ander ziekenhuis, of ben je op zoek naar een psycholoog die écht bij je past. Wanneer je denkt een eigen keuze te kunnen maken, stuit je op regels, contracten of kleine lettertjes. Daar moet verandering in komen.
Het Vrij Verbond vindt namelijk dat het anders moet. Zij pleiten voor echte keuzevrijheid in de zorg. Niet alleen op papier, maar in het dagelijks leven van iedereen.
Zorg in Nederland: een doolhof van regels
De Nederlandse zorg is goed geregeld, zeggen velen. Maar achter de schermen schuilt een doolhof van regels, contracten en afspraken tussen verzekeraars en zorgaanbieders. Jaarlijks mogen we van zorgverzekeraar wisselen, maar wie écht vrij wil kiezen, botst vaak op onzichtbare muren.
Niet elk ziekenhuis, niet elke therapeut, niet elke behandeling is zomaar toegankelijk. Het Vrij Verbond zegt: deze muren moeten verdwijnen.
Het standpunt van het Vrij Verbond: Vrijheid als fundament
Voor het Vrij Verbond is keuzevrijheid geen luxe, maar een basisrecht. Zij dromen van een zorgsysteem waarin jij zélf bepaalt waar je wordt geholpen, door wie, en met welke behandeling. Minder bureaucratie, minder bemoeienis van bovenaf en meer vertrouwen in de burger. Want wie kan er beter beslissen over jouw gezondheid dan jijzelf?
Hun boodschap is helder: geef mensen de regie terug. Laat patiënten kiezen voor wat bij hen past, zonder dat een onzichtbare hand hun opties beperkt.
Lees ook: Zorgpremie in 2026 met 15% omhoog.
Wat is het Vrij Verbond?
Het Vrij Verbond is een Nederlandse politieke partij en beweging die zich inzet voor meer individuele vrijheid, minder overheidsbemoeienis en een samenleving gebaseerd op vertrouwen en eigen verantwoordelijkheid. De partij is opgericht in 2021 en profileert zich als alternatief voor bestaande partijen die volgens hen te veel inzetten op regels, controle en centralisatie.
Het Vrij Verbond richt zich op thema’s als privacy, ondernemerschap, burgerrechten en keuzevrijheid. Waaronder keuzevrijheid in de zorg.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Waarom is keuzevrijheid in de zorg een actueel thema?
In Nederland is de zorg sinds 2006 georganiseerd volgens het zorgverzekeringsstelsel. Burgers zijn verplicht verzekerd, en zorgverzekeraars sluiten contracten af met zorgaanbieders. Hierdoor kunnen verzekerden niet altijd terecht bij elke zorgverlener van hun keuze, tenzij ze een duurdere combinatipolis nemen.
Dit stelsel is bedoeld om de kosten te beheersen en de kwaliteit van zorg te waarborgen, maar leidt in de praktijk tot discussie over de mate van keuzevrijheid voor patiënten.
Historische ontwikkeling zorgverzekering
- Voor 2006: Nederland kende het ziekenfonds (voor lagere inkomens) en particuliere verzekeringen (voor hogere inkomens). Iedereen kon in principe naar elke zorgverlener.
- 2006: Invoering van het huidige stelsel. Zorgverzekeraars kregen een centrale rol, met het recht om selectief in te kopen.
- Nu: De meeste Nederlanders hebben een naturapolis. De keuzevrijheid is daarmee afhankelijk van de contracten die verzekeraars afsluiten.
Hoe is de zorg nu geregeld in Nederland?
Iedereen in Nederland is verplicht een basisverzekering af te sluiten. In 2024 betalen Nederlanders gemiddeld € 146 per maand aan premie voor de basisverzekering. Ongeveer 1,3 miljoen mensen hebben een aanvullende verzekering voor extra zorg, zoals fysiotherapie of tandarts.
Er zijn 9 grote zorgverzekeraars, maar achter de schermen zijn er maar 4 grote concerns die samen ruim 90% van de markt in handen hebben. Elk jaar wisselt ongeveer 6% van de Nederlanders van zorgverzekeraar.
Soorten polissen en keuzevrijheid
- naturapolis: 74% van de Nederlanders kiest hiervoor. Je krijgt alleen volledige vergoeding bij gecontracteerde zorgverleners. Bij een naturapolis kan het voorkomen dat je tot 25% van de rekening zelf moet betalen als je naar een niet-gecontracteerde zorgverlener gaat.
- combinatiepolis: ongeveer 18% kiest voor deze middenweg.
Lees ook: De restitutiepolis (met vrije keuze) is vanaf 2025 verdwenen.
De tekst gaat verder onder deze video >>
Keuzevrijheid in cijfers
- Het aantal ziekenhuizen waarmee een verzekeraar een contract heeft, verschilt sterk per polis. Sommige budgetpolissen hebben contracten met minder dan 50% van de ziekenhuizen.
- In 2023 gaf 39% van de Nederlanders aan zich beperkt te voelen in hun keuze voor een zorgverlener door hun verzekering (bron: Nivel).
- 1 op de 5 Nederlanders heeft wel eens zorg uitgesteld of afgezien vanwege onzekerheid over vergoeding of hoge eigen kosten.
Dilemma’s en discussie
De kosten van de zorg stijgen jaarlijks: in 2023 bedroegen de totale zorguitgaven in Nederland ruim € 100 miljard, oftewel bijna € 5.800 per inwoner per jaar.
- Tegenstanders van meer keuzevrijheid wijzen op het risico van hogere kosten, omdat onbeperkte keuze kan leiden tot meer (en soms duurdere) zorg.
- Voorstanders, zoals het Vrij Verbond, benadrukken juist dat keuzevrijheid kan leiden tot meer tevredenheid en betere uitkomsten, omdat mensen zorg kiezen die bij hen past.
Hoe kan het anders?
Het Vrij Verbond pleit voor een systeem waarbij de patiënt centraal staat en niet de afspraken tussen verzekeraars en aanbieders. Denk aan:
- volledige vergoeding van behandelingen, ongeacht contract
- heldere informatie over kwaliteit en prijzen van zorg
- minder bureaucratie, meer tijd voor de patiënt
- ruimte voor alternatieve en innovatieve behandelmethoden
- meer aandacht voor preventie en eigen regie
Conclusie: vrijheid als medicijn
Het Vrij Verbond zet zich in voor een radicaal andere kijk op zorg. Geen doolhof meer, maar een open veld vol mogelijkheden. Want uiteindelijk, zeggen zij, is keuzevrijheid het beste medicijn voor iedereen.