Ga naar de inhoud

Nederlands spoor kwetsbaar voor sabotage, hoogste tijd voor een update

spoor kwetsbaar Bron: © Canva 

Het Nederlandse spoor is kwetsbaar en onvoldoende voorbereid op sabotage en cyberaanvallen, luidt de waarschuwing van ProRail-topman John Voppen. Het spoor is jarenlang ingericht op stiptheid en efficiëntie en dat moet anders.

Ongeschikt voor militair transport

In een analyse, die de titel ‘Tijd om te handelen’ draagt, wordt geconcludeerd dat het huidige beleid uitgaat van incidentele storingen, bijvoorbeeld door slecht weer. Maar dat uitgangspunt is achterhaald. RTL-nieuws meldt dat het spoor ‘kwetsbaar en ongeschikt voor defensie’ is, en dat er minimaal 600 miljoen euro nodig is om het netwerk te versterken.

De Raad van Overleg Fysieke Leefomgeving (OFL) geeft aan dat het spoor niet voldoet aan wat nodig is voor toename van militair transport.

Niet bestand tegen sabotage

John Voppen waarschuwt dat het spoor niet bestand is tegen sabotage en dat het in zijn huidige vorm een doelwit is. Hij geeft toe dat preventie niet altijd mogelijk is: in dat geval moet het systeem snel kunnen herstellen, en daarin schiet het huidige systeem tekort.

Lees verder onder het bericht >>

Oekraïense spoorwegen als voorbeeld

De Oekraïense spoorwegen vormen een alarmerend voorbeeld van hoe transportinfrastructuur een doelwit is in hybride oorlogsvoering.
Sinds de zomer is er sprake van een stijging van aanvallen, met drones, brandstichting en sabotage van kabels of relaiskasten. De Oekraïense spoorwegen hebben speciaal gevormde teams die snel herstel kunnen plegen en voldoende reserve-onderdelen paraat houden.

Ook cyberaanvallen op het online systeem van de Oekraïense spoorwegen zijn aan de orde geweest. Online diensten werden verstoord, waarna herstel op back-upsystemen weer werd opgestart.

Deze vorm van sabotage past in een breder patroon van Russische hybride agressie tegenover de infrastructuur in Eurpoese landen. Uit onderzoek van instituten als CSIS blijkt dat het aantal sabotage-acties in Europa in 2023–2024 is verviervoudigd in vergelijking met eerdere jaren.

Lees verder onder de video >>

Roep om Europese aanpak kwetsbaarheid

Nederland staat niet alleen in kwetsbaarheid. In Duitsland werd in oktober 2022 sabotage gepleegd op de communicatiekabels van het spoor. Dit leidde tot urenlange verstoring van het treinverkeer in Noord-Duitsland, onder meer op de route Berlijn–Amsterdam.

In Europees verband wordt steeds vaker opgeroepen tot gezamenlijke maatregelen tegen drone-incidenten, cyberaanvallen en sabotage. Een Europees Parlement-motie pleit voor een verenigde aanpak van Russische schendingen van infrastructuur en luchtruim. Ook in bredere analyses klinkt de waarschuwing dat zwakke punten in transportnetwerken alleen maar uitnodigen tot verdere aanvallen.

  1. Lees ook: Stroomuitval, Nederland moet wennen aan paar minuten zonder stroom.

Investeren en anders denken

Uit de analyse blijkt dat investeringen nodig zijn van minstens 600 miljoen euro om het spoor fysiek, digitaal en organisatorisch weerbaar te maken en houden. Samenwerking tussen ProRail, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vervoerders en veiligheidsdiensten is essentieel.

Er is behoefte aan een omslag in denken. Onze infrastructuur moet vanaf ontwerp en beleid intrinsiek rekening houden met dreigingen uit hybride oorlogsvoering, in plaats van te focussen op efficiëntie alleen.

Lees verder onder het bericht >>

Worden de treinkaartjes daarmee duurder?

Een jaarlijks hogere investeringsdruk kan betekenen dat treinkaartjes duurder worden, al wordt dit nog niet officieel bevestigd. In de media wordt dit als waarschijnlijk scenario genoemd.

Tegelijkertijd is het cruciaal dat het civiele spoornet niet verstoord raakt wanneer militair transport noodzakelijk is. In het rapport wordt gewaarschuwd dat zelfs 1 militaire trein het civiele verkeer op een corridor urenlang plat kan leggen.

Voor miljoenen forenzen vormt sabotage soms een vorm van gerichte hinder of treiterwerk. Op militair strategisch niveau is het spoor een schakel in NAVO-logistiek. Voppen onderstreept dat bij een conflict aan de oostgrens van Europa materialen en troepen snel verplaatst moeten worden.

Nieuwe visie op veiligheid

Het signaal is helder. Dat het spoor in Nederland kwetsbaar is voor sabotage en cyberaanvallen is geen loze kreet. Het huidige spoor is onvoldoende bestand tegen kwaadwillige beïnvloeding, zowel digitaal als fysiek, en vergt forse investeringen en een nieuwe visie op veiligheid.

De lessen uit Oekraïne, waar sabotage, cyberaanvallen en drones onderdeel zijn van de oorlogsvoering, moeten we uit ons hoofd leren. In een tijd van geopolitieke spanning en hybride dreigingen lijkt het versterken van het spoornet niet langer een luxe, maar een bittere noodzaak.

Bronnen:

Rijksoverheid, ProRail, Reuters