Bron: © Canva. Sommige planten zijn wolven in schaapskleren.
De meeste planten zijn onschuldige lieverds. Je verwacht niet dat er wereldwijd 1000-den mensen overlijden door dodelijke planten. Sommige soorten zijn echt wolven in schaapskleren. Hoe groot is het risico eigenlijk om dood te gaan door een plantenvergiftiging, en komt dit ook in Nederland voor? We gingen op onderzoek uit.
Wereldwijd 1000-den slachtoffers
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en toxicologische rapporten vallen er jaarlijks 1000-den doden door plantenvergiftiging. Vooral in Azië en Afrika, omdat ze daar meer traditionele kruiden en extracten gebruiken. Schattingen lopen uiteen. Men gaat uit van 5.000 tot 10.000 overlijdens per jaar.
Er bestaan 1000-den soorten groen met dodelijke stoffen. Vaak gaat het om alkaloïden of glycosiden die hart, zenuwstelsel of lever aantasten.
Situatie in Nederland
In Nederland zijn dodelijke gevallen door planten zeer zeldzaam. Vergiftigingen komen wel voor. Ze leiden meestal niet tot overlijden, dankzij snelle medische hulp. Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) meldt:
- Jaarlijks 100-den meldingen van plantenvergiftiging, vaak bij kinderen of huisdieren.
- Klachten variëren van maag- en darmproblemen tot huidirritatie.
- Dodelijke slachtoffers komen bijna nooit voor.
Giftige planten voor mensen
In onze prachtige wereld van kleurrijke flora schuilt soms een onzichtbaar gevaar: giftige planten. Het consumeren van zelfs kleine hoeveelheden (giftige) bessen of bladeren kan ernstige vergiftiging veroorzaken, soms met fatale afloop.
Foto: Canva
Bij plantenvergiftiging zijn er verschillende stappen en middelen die je kunt inzetten, maar het hangt wel af van het type plant en de ernst van de vergiftiging. Belangrijk: sommige planten zijn mild giftig, andere extreem gevaarlijk.
Wist-je-datjes over dodelijke planten
- De Griekse filosoof Socrates werd in 399 v.Chr. ter dood gebracht door hemlock, een giftige plant die het zenuwstelsel verlamt.
- Ricine, afkomstig uit de ricinusplant, is zo giftig dat het in de 20e eeuw zelfs is onderzocht voor spionagemissies en als vergif.
- Hoewel oleander er sierlijke en lieflijk uitziet, kan één enkel blad al gevaarlijk zijn bij het inslikken.
- In sommige films en thrillers (zoals Agatha Christie’s Een hand vol rogge) komt taxus voor als ‘moordplant’ vanwege zijn hoge toxiciteit.
- Jaarlijks belanden 10-tallen kinderen in het ziekenhuis na het eten van giftige bessen van planten zoals vingerhoedskruid of hulst.
Voorkomen van plantenvergiftiging
Voorkom vergiftiging door planten. Herken gevaarlijke planten in huis en tuin (zoals vingerhoedskruid of taxus). Leer kinderen dat ze nooit zomaar bessen of bladeren mogen eten. Plaats kamerplanten buiten bereik van kinderen en huisdieren.
Stappenplan bij plantenvergiftiging
- Spoel mond en huid: Bij contact of inslikken eerst de mond goed spoelen.
- Bij huidcontact of irritatie de huid wassen met water en milde zeep.
- Wek het braken niet op, want dit kan soms schadelijker zijn.
- Drink water of melk (bij milde vergiftiging): dit kan helpen bij lichte irritatie of kleine hoeveelheden ingeslikt plantmateriaal.
Raadpleeg bij twijfel altijd het NVIC of bel 112 bij ernstige klachten. Bel direct een arts of het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) in Nederland. Zij kunnen specifiek advies geven, afhankelijk van de plant, de hoeveelheid en de symptomen.
Mogelijke medische middelen ter voorkoming plantenvergiftiging
- Actieve kool: Soms gebruikt in ziekenhuizen bij inname van giftige planten, omdat het gif kan binden en opname in het lichaam vermindert.
- Symptoombestrijding: Afhankelijk van de plant en symptomen kan een arts medicijnen geven tegen braken, diarree, of hartproblemen.
- Belangrijke tip: Neem altijd een stukje van de plant mee of maak een foto, zodat artsen precies weten om welke plant het gaat.
Wereldwijd sterven jaarlijks 1000-den mensen door giftige planten, maar in Nederland is dit uiterst zeldzaam. Toch blijft het belangrijk om alert te zijn, zeker met kinderen en huisdieren in de buurt.
Let op! Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Bronnen:
WHO, Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC)