Bron: © Canva. Amerikanen vluchten in altetnatieve zorgmodellen.
Betaalbare zorg is in de VS voor veel mensen al lang geen vanzelfsprekendheid meer. Je ziet dat terug in de cijfers. Premies voor werkgeververzekeringen tikken in 2025 gemiddeld bijna 27.000 dollar per gezin aan, een plus van 6% in 1 jaar. Werknemers betalen daarvan gemiddeld zo’n 6.850 dollar zelf. Het is geen randverschijnsel: 150 miljoen Amerikanen zijn van dit systeem afhankelijk en zijn op zoek naar alternatieven. Werken die ook voor ons?
Uitwijken naar alternatieven
Door die prijsdruk en hoge eigen risico’s wijken steeds meer Amerikanen uit naar goedkopere, maar risicovollere constructies. Amerikanen leggen geld bij elkaar en betalen elkaars zorgrekeningen; geen verzekeraar, weinig regels. Het klinkt als betaalbare zorg, maar er kleven haken en ogen aan. Deze plannen zijn juridisch geen verzekering en hoeven cruciale zorg (zoals zwangerschap, spoedzorg of bestaande aandoeningen) niet te vergoeden.
De aantrekkingskracht is logisch. De maandlasten liggen vaak fors lager dan bij verzekeringspolissen. Maar deze constructies vallen buiten veel consumentenbescherming. De National Association of Insurance Commissioners (NAIC) waarschuwt dat het géén verzekeringen zijn, uitbetaling is niet gegarandeerd en uitsluitingen zijn gebruikelijk.
Lees verder onder de video >>
Wat gaat er mis?
Naast legale grijze zones zijn er incidenten. Uit de potjes verzameld geld wordt volgens de FBI slecht 3% van de inkomsten aan zorg uitbetaald, de rest verdween elders. Zulke casussen zetten vraagtekens bij de betrouwbaarheid van het model.
Op sociale media is het beeld gemengd. Op Reddit delen sommigen positieve ervaringen, maar de waarschuwing luidt ‘zorg delen is geen verzekering’ – wie tekent, blijft in feite onverzekerd en loopt risico op onbetaalde claims, zo valt te lezen.
Lessen voor ons zorgstelsel
In Nederland organiseren we de zorg fundamenteel anders met een verplichte basisverzekering verplicht, pakket- en kwaliteitseisen, en stevige toezichtslagen. Dat voorkomt veel VS-achtige toestanden zoals afwijzing op aandoeningen of oninbaarheid van claims.
Lees verder onder de berichten >>
Is het solidair dat iemand die noodgedwongen financieel zorg moet mijden? Wel zorgpremie betaalt? Geen gebruik van zorg kan maken? Nieuwkomers geen bijdrage, geen eigen risico geen kosten, maar we het volledige pakket gratis?! Wat is daar solidair aan?
— Frans (@wagen505) November 5, 2025
Er worden miljarden weggekieperd aan onzinbehandelingen (bv. die 'prachtige' transgender verbouwingen en C19-prikken die veel schade aanrichten, met extra kosten als gevolg) & gratis zorg voor nieuwkomers. Van dat geld kun je ook heel veel patienten helpen & premies verlagen.
— Anouk – 🐭 🇳🇱 🍌 (@Gwynifar_) November 5, 2025
De vraag is: wat kunnen we leren zonder onze bescherming te verliezen?
3 concrete lessen:
1. Transparantie over dekking en risico’s
De VS laat zien dat “goedkoper” vaak betekent: minder zeker. Als we in Nederland experimenteren met community-modellen of lidmaatschappen (bijv. rond eerstelijnszorg of paramedische trajecten), borg dan wettelijk heldere polisvoorwaarden, geen misleidende marketing, en een afdwingbare betalingsplicht bij claims.
2. Voorkom gaten in het vangnet
De Amerikaanse ervaring toont hoe snel kwetsbare groepen buiten de boot vallen (zwangerschap, GGZ, medicijnen). Nederlandse pilots moeten minimaal het basispakket respecteren of aanvullend erbovenop landen niet ernaast met lagere rechten. Zie ook de staat Michigan die expliciet benadrukt dat leden zich onbeschermd kunnen wanen.
3. Pak de kostendrijvers aan waar ze ontstaan
Werkgevers in de VS wijzen duurdere geneesmiddelen aan als premie-drijver. Nederland kan hierop vooruitlopen met strakker inkoopbeleid, doelmatige inzet en uitkomstbekostiging, zodat betaalbare zorg niet leunt op het verschralen van dekking.
Wat kunnen wij wél overnemen?
1. Collectiviteit voor preventie en eerstelijnszorg
Gemeenschapszorgmodellen in de VS (zoals CrowdHealth) organiseren betrokkenheid en prijsbewustzijn. Dat kun je vertalen naar Nederlandse context als aanvullend lidmaatschap voor leefstijl, preventie en snelle toegang tot basiszorg, mits het géén verzekering vervangt en er geen schijnzekerheid ontstaat. Time schetst hoe zo’n model werkt, maar ook waar het botst met bescherming.
2. Eenvoud in betalen
Veel Amerikaanse alternatieven scoren op voorspelbare maandlasten en directe prijsafspraken. Nederlandse verzekeraars en zorgaanbieders kunnen die eenvoud en prijstransparantie vergroten zonder de waarborgen los te laten.
Wat móéten we níet kopiëren?
Een parallel systeem zonder garanties. De rode draad is gezondheidscoöperaties lijken op verzekering maar zijn het niet. Zodra de rekeningen hoog oplopen, draait het vaak uit op discussie, vertraging of afwijzing, precies wat wij met het basispakket proberen te voorkomen.
* Let op: Startpagina geeft geen medisch of financieel advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts en bij vragen een financieel adviseur.
Bronnen
Health News, Vox, Reddit, Reuters,