Bron: Canva. Natuurlijke verf: slim kiezen voor gezondheid, duurzaamheid én sfeer
Steeds meer mensen ontdekken de voordelen van natuurlijke verf. Zeker voor 65-plussers die bewust omgaan met hun gezondheid en leefomgeving, biedt natuurlijke verf grote voordelen. Je vermindert schadelijke stoffen in huis, verkleint je ecologische voetafdruk én geeft je interieur of hobbyprojecten een warme, authentieke uitstraling.
Wat maakt natuurlijke verf gezonder?
Bij gewone, conventionele verf wordt vaak gebruikgemaakt van vluchtige organische stoffen (VOS) en stoffen zoals formaldehyde. Die verdampen nog lange tijd nadat er geschilderd is. Zeker in goed geïsoleerde woningen kan de luchtkwaliteit daardoor achteruitgaan. Mensen ervaren dan hoofdpijn, prikkelende ogen, een droge keel of benauwdheid. Wie al gevoelige luchtwegen heeft, bijvoorbeeld door astma, COPD of allergieën, kan dat extra merken.
Natuurlijke verf is anders opgebouwd. De basis bestaat meestal uit hernieuwbare grondstoffen, zoals plantaardige oliën, natuurlijke harsen, minerale pigmenten, kalk of klei. Hierdoor bevat de verf doorgaans veel minder VOS en vaak is er nauwelijks sprake van sterke verflucht. Schilderen wordt zo een veel aangenamere klus, zowel tijdens als na het aanbrengen. De lucht in huis blijft frisser, en de kans op irritaties of klachten is kleiner.
Interieur-expert Jantien Broere noemt de keuze voor natuurlijke verf een logische stap voor wie waarde hecht aan comfortabel en gezond wonen. Dat geldt zeker voor ouderen, die vaak gevoeliger zijn voor prikkels en graag in een rustige, schone omgeving verblijven.
Natuurlijke verf
Onder natuurlijke verf verstaan we verf die zoveel mogelijk is opgebouwd uit ingrediënten uit de natuur, zoals plantaardige oliën, natuurlijke harsen, mineralen, kalk of klei. Het bindmiddel (dat de verf laat drogen tot een vaste laag) en de pigmenten zijn dan grotendeels bio gebaseerd of mineraal. Dat is iets anders dan alleen ‘watergedragen verf’: ook watergedragen verf kan nog steeds synthetische stoffen en hogere VOS-waarden bevatten.
Nadelen / aandachtspunten
Natuurlijk heeft natuurlijke verf ook aandachtspunten. Sommige varianten zijn iets minder krasvast dan hoogwaardige synthetische lakken, of vragen een speciale ondergrond en iets meer voorbereiding. Soms is de kleurkeuze beperkter en liggen de aanschafprijzen hoger.
Praktische tips: zo kies en gebruik je natuurlijke verf
Natuurlijke verf kun je in de meeste gevallen gewoon kant‑en‑klaar kopen bij winkels die eco- of biobased verf verkopen. Zelf verf maken met pigmenten en bindmiddelen kan, maar dat is echt iets voor gevorderde klussers; voor de meeste mensen is een goed, gecertificeerd product een stuk makkelijker én betrouwbaarder.
Let bij het kopen op:
- het VOS-gehalte (liever zeer laag)
- een duidelijke ingrediëntenlijst
- eventuele keurmerken (zoals eco- of milieukeuren)
- of de verf geschikt is voor jouw ondergrond en ruimte (bijvoorbeeld muur, hout, badkamer)
Mini-keuzehulp “welke verf waar?”
Voor muren in de woonkamer of slaapkamer zijn kalk- en leemverven heel geschikt: ze ademen mee met de muur en geven een rustige, matte uitstraling. Wil je meubels opknappen, dan is krijtverf een makkelijke en populaire keuze. Voor houten vloeren en werkbladen kun je denken aan natuurlijke oliën of hardwax, die het hout beschermen en de nerf mooi laten zien.
Vraag in de winkel gerust om advies als je twijfelt tussen kalkverf, leemverf, krijtverf of een natuurlijke lak/olie.
1. Let op de ondergrond
Natuurlijke verf komt pas echt tot zijn recht als de ondergrond goed is voorbereid. Zorg dat de muur of het houtwerk schoon, droog en vetvrij is. Loszittende oude verf schuur je weg, glanzende lagen maak je eerst mat met schuurpapier.
Omdat veel natuurlijke verfsoorten sterk zuigen of juist gevoelig zijn voor zuigende ondergronden, is een passende, milieuvriendelijke voorstrijk of grondverf belangrijk. Kies een primer die:
- geschikt is voor jouw type ondergrond (bijvoorbeeld sterk zuigende muur, gips, hout)
- past bij de verfsoort die je hebt gekozen (kalk, leem, krijt, olie)
Zo hecht de verf beter en krijg je een egaler, mooier eindresultaat.
Lees ook: Wat is het verschil tussen vernis, lak en beits?
2. Begin met kleinere projecten
Als je nog geen ervaring hebt met natuurlijke verf, is het fijn om klein te beginnen. Denk aan een kast, bijzettafeltje, nachtkastje of één accentmuur. Zo leer je de verf kennen: hoe ze smeert, hoe snel ze droogt en hoe de kleur zich ontwikkelt.
Voor hobbyprojecten is natuurlijke verf bovendien extra prettig: de geur is meestal milder en de producten zijn vaak vriendelijker in gebruik. Dat maakt samen schilderen met kinderen of kleinkinderen een stuk aangenamer, zolang je natuurlijk de gebruiksaanwijzing volgt.
3. Test altijd eerst de kleur
Een kleur op een waaier kan er heel anders uitzien dan op jouw muur of meubel. Schilder daarom eerst een klein proefvlak, bijvoorbeeld een stuk muur, een plank of dik karton, met de verf die je hebt gekozen.
Zet of hang dit proefvlak op de plek waar de kleur uiteindelijk moet komen en kijk er op verschillende momenten van de dag naar. Het licht in de ochtend, middag en avond kan de kleur warmer of kouder laten lijken. Laat de kleur als het ware een dag “meelopen” in je interieur voordat je definitief beslist.
4. Combineer met andere natuurlijke materialen
Natuurlijke verf komt het mooiste tot zijn recht in een interieur waarin ook andere natuurlijke materialen een rol spelen. Denk aan houten meubels, een bamboelamp, kurk op de vloer of aan de muur, of linnen gordijnen.
Deze combinatie zorgt niet alleen voor een rustige, warme uitstraling, maar kan ook het wooncomfort verbeteren: de akoestiek wordt vaak prettiger en de ruimte voelt minder kil aan. Zo versterkt alles elkaar: de verf, de materialen en de sfeer in huis.
Duurzaam wonen hoeft niet duur te zijn
Veel mensen denken dat natuurlijk en duurzaam automatisch duurder is. Binnenhuisarchitect Jantien Broere benadrukt dat dit niet per se zo hoeft te zijn. In haar boek Interieur van de toekomst pleit ze voor het hergebruiken en opknappen van bestaande spullen. Een oud dressoir, een antieke kast of een eenvoudige eettafel kan met een laag natuurlijke verf een heel nieuw leven krijgen.
Lees verder onder het bericht >>
In plaats van alles nieuw te kopen, investeer je in verf en een beetje tijd. Dat is vaak goedkoper en zeker een stuk duurzamer. Je interieur wordt persoonlijker, en je bent niet afhankelijk van de laatste trends die na een paar jaar weer uit de mode raken. De combinatie van comfort, gezondheid en eigen stijl is met natuurlijke producten veel makkelijker te bereiken dan veel mensen denken.
Veelgestelde vragen in gewone taal
- Een veelgestelde vraag is of natuurlijke verf in iedere ruimte gebruikt kan worden. In principe kan dat, zolang je goed kijkt naar de ondergrond en de omstandigheden. Voor gewone woonruimtes, zoals woonkamer en slaapkamer, zijn krijt-, leem- of kalkverven heel geschikt. Voor vochtige ruimtes, zoals de badkamer, zijn er speciale varianten die beter tegen vocht kunnen en de muren helpen ademen. Laat je hierover goed informeren, zodat je de juiste keuze maakt.
- Ook over schilderen op oude verflagen zijn vaak vragen. In veel gevallen kun je natuurlijke verf prima over bestaande verf aanbrengen, mits de ondergrond schoon, droog en goed geschuurd is. Een geschikte milieuvriendelijke primer helpt om verschillen in zuiging en kleur te egaliseren, zodat de eindlaag mooi egaal wordt.
- Wat onderhoud betreft is natuurlijke verf meestal goed bij te werken. Een beschadiging op een muur kun je vaak plaatselijk opnieuw schilderen. Voor sterk belaste plekken, zoals keukenwanden of een trap, kan een extra beschermlaag verstandig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een natuurlijke was of olie. De leverancier van de verf kan je daar duidelijke instructies over geven.
Zelf beginnen met natuurlijke verf
Wie eenmaal de stap zet naar klussen met natuurlijke verf, merkt vaak dat het smaakt naar meer. Je huis wordt er niet alleen mooier van, maar ook rustiger en gezonder. Je hoeft niet in één keer alles om te gooien. Begin met een muur, een meubelstuk of een kleine kamer en ervaar het verschil in sfeer en gevoel.
Elke stap richting natuurlijke materialen telt. Door bewust te kiezen, werk je aan een prettig thuis voor jezelf, nu én in de toekomst. En je draagt tegelijk bij aan een leefomgeving die vriendelijker is voor de generaties na ons.