Bron: © Canva. Vooral buiten de stad is de natuurbegraafplaats populair.
Natuurbegraven is in Nederland al langer in opkomst. De laatste jaren verovert het ook stedelijke gebieden. Waar traditionele begraafplaatsen bekendstaan om hun keurig opgestelde rijen zerken, maakt de natuurbegraafplaats steeds vaker plaats voor natuurlijke, groene vakken waarbij biodiversiteit, rust en een milieuvriendelijke aanpak centraal staan.
Van landelijke trend naar stedelijke behoefte
Vooral buiten de stad is de natuurbegraafplaats populair: open plekken middenin het groen, waar de graven opgaan in het landschap en grafstenen ontbreken. Alleen voor nabestaanden uit de Randstad zijn die plekken niet om de hoek. Dat is volgens Esther Kooistra van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB) een belangrijke reden voor de verschuiving richting de stad: “Mensen vinden het fijn om terecht te kunnen bij een begraafplaats in de eigen omgeving.”
Nieuwe natuurbegraafplaatsen binnen de stad
De beweging krijgt inmiddels gestalte in steden als Eindhoven, Alphen aan den Rijn en Ede. In Eindhoven heeft de parochie Sint Joris 2 natuurvakken gerealiseerd, elk met circa 100 plekken, op bestaande begraafplaatsen aan de Doelenstraat en Kerkhoflaan.
“Het is heel simpel”, zegt bestuurslid Nico van Dongen, “we hoorden dat meer mensen in de natuur begraven willen worden, maar dat de grote parken buiten de stad te ver weg zijn.”
In Alphen aan den Rijn opent Hazerswoude-Dorp in 2026 een natuurvak met circa 200 graven. De bodem bleek niet overal geschikt voor een volledige natuurbegraafplaats, maar juist wel voor een nieuw groen vak. Ede kent al 10 jaar een natuurvak, uitbreiding is daar wel lastig vanwege beperkte ruimte en beschermde natuur rondom de stad.
Hoe werkt natuurbegraven in de stad?
Bij een stedelijke natuurbegraafplaats wijkt alles af van de klassieke opstelling. Er zijn geen marmeren zerken, wel groene vakken waar alleen een bescheiden houten schijf, veldsteen of een GPS-coördinaat het graf markeert.
Alleen volledig natuurlijke materialen, zoals biologisch afbreekbare kisten, manden of lijkwaden, zijn toegestaan. Het beheer ligt in handen van de natuur: grassen, bloemen en struiken groeien vrij door in het grafvak, waarmee de natuur het onderhoud overneemt.
Veel plaatsen bieden eeuwigdurend grafrecht, zodat nabestaanden niet na tientallen jaren weer afscheid moeten nemen van de plek.
En het aanbod groeit. Beheerorganisaties en lokale parochies zien het als een kans om steden duurzamer, groener en menselijker te maken. “Uiteindelijk is het hoe groener, hoe beter. We moedigen ieder initiatief aan dat goed is voor de natuur”, aldus Hanneke Reijnders van Natuurbegraven Nederland.
Voorbeeld natuurbegraafplaatsen in Nederland
- Eindhoven: Naturvakken bij Sint Joris, voorheen bestemd voor epidemieslachtoffers, nu herbestemd om de natuurlijke behoefte van de stad te dienen.
- Alphen aan den Rijn: Hazerswoude-Dorp krijgt een groot nieuw natuurvak, speciaal ingericht voor duurzaam begraven.
- Ede: Al 10n jaar natuurbegraven mogelijk, al is uitbreiding beperkt door natuurwetgeving.
- Landgoed Mookerheide (buiten Nijmegen): Een voorbeeld op grotere schaal waar eeuwigdurige graven, houten herinneringstekens en natuurbeheer samenkomen. Hier zijn ook activiteiten voor nabestaanden zoals wandelingen en natuurwerkdagen.
- De Nieuwe Ooster in Amsterdam en Rhijnhof in Leiden: Voorbeelden van stedelijke begraafplaatsen met een rijke natuur, variërend van arboretum tot vormgegeven groene velden, die ook stil plekje bieden om te rouwen en te herinneren.
Lees ook: Opkomst watercrematie: resomeren (oplossen) in het water na je dood een rustgevend idee
Een groene toekomst voor afscheid nemen
De beweging naar groene, natuurinclusieve begraafplaatsen binnen stedelijke grenzen blijkt een antwoord te zijn op zowel praktische als emotionele behoeften.
Rouwen dichtbij huis, in een omgeving vol leven en groei, brengt troost, verbinding met de natuur, en dierbare herinneringen. Terwijl vergroening in de stad steeds belangrijker is, groeit met deze ontwikkeling ook de ruimte voor een nieuw tijdloos afscheid.
Bronnen:
NOS, Natuurbegraven Nederland