Bron: © Canva
Waar begraven en cremeren jarenlang de norm is, ontstaan nieuwe uitvaartrituelen en vormen van afscheid nemen. Steeds meer mensen willen dat hun laatste rustplaats past bij hun persoonlijke waarden en levensfilosofie. Populair is watercrematie of resomeren en het verstrooien van as op zee.
Watercrematie: oplossen in water in plaats van vuur
Watercrematie, officieel “resomeren” genoemd, is een nieuwe manier om met het lichaam van een overledene om te gaan. In plaats van verbranding vindt een proces plaats in een stalen drukvat met warm water en kaliumhydroxide.
Binnen 4 uur lost het lichaam grotendeels op. Wat overblijft is een witte, poederachtige substantie, vergelijkbaar met de as die na een traditionele crematie wordt bewaard of uitgestrooid.
Geen vuur, geen rook
Het grote verschil is dat bij resomeren geen vuur, rook of verbranding komt kijken. Het proces verloopt stil, zonder geur of rookontwikkeling. Volgens Radar AVROTROS gebruikt de techniek 90 procent minder energie dan een gewone crematie en komt er geen CO₂ of fijnstof vrij.
De metalen implantaten die in het lichaam zitten, zoals kunstheupen of pacemakers, blijven intact en kunnen worden hergebruikt, aldus de NOS.
Lees verder onder het bericht >>
Rustgevend idee
Voor veel mensen voelt dat idee rustgevend. “Het idee dat mijn lichaam via water terugkeert naar de natuur, geeft me vrede,” vertelt Jolanda Onink, die zich al heeft laten informeren over deze optie. Waar cremeren voor sommigen nog altijd iets confronterends heeft, ervaren anderen watercrematie juist als een zachtere, meer natuurlijke manier om afscheid te nemen.
Nog niet in Nederland, wachten is op toestemming
Watercrematie is in Nederland nog niet toegestaan. De Gezondheidsraad beoordeelt de techniek al positief, maar de wet moet worden aangepast. De Wet op de lijkbezorging stamt uit 1869 en kent simpelweg nog geen juridische categorie voor deze methode. Volgens NPO Radio 1 wordt gewerkt aan een wetswijziging die resomeren in 2025 of 2026 mogelijk maakt.
In Ommeren staat het uitvaartcentrum ’t Vijfde Seizoen al 2,5 jaar klaar met de benodigde apparatuur, vertelt eigenaar Henk Schot aan NOS Nieuws. “De machine is er, de kennis is er, maar we mogen nog niet starten. Dat voelt wrang, zeker omdat het milieuvriendelijker is dan alles wat bestaat.”
Ook internationaal groeit de belangstelling. In het Verenigd Koninkrijk, Canada en enkele Amerikaanse staten is watercrematie inmiddels toegestaan. “Nederland loopt wat achter, maar de druk vanuit de samenleving neemt toe,” meldt Uitvaart.nl.
Lees verder onder het bericht >>
https://t.co/wDUt9Vw0Md
— Dany Van Leeuw (@danyvanleeuw) October 6, 2025
Dit is een terechte aanklacht.
Afscheid nemen van een overledene vereist nog steeds een vorm van ritueel dat respect uitdraagt. Begraven of verbranden zijn oeroude rituelen om dit te realiseren. Een lichaam via een chemisch proces ontbinden is dat niet.
Asverstrooiing op zee
Naast watercrematie zoeken nabestaanden naar meer persoonlijke rituelen. Muziek, symbolen, bloemen en natuur spelen een steeds grotere rol. Een groeiend aantal Nederlanders kiest voor asverstrooiing op de Noordzee, vaak vanuit Scheveningen. Dat blijkt uit gesprekken van Omroep West met rederijen die zulke vaarten organiseren.
Rederij Aquamarijn vaart volgens mede-eigenaar Els Gelderblom jaarlijks meer dan honderd keer uit voor asverstrooiingen. “De zee trekt mensen. Ze ervaren het als oneindig, rustgevend. En het idee dat je geliefde daar ‘vrij’ is, helpt bij het rouwproces”, zegt ze.
Lees ook: Rust zacht, leef groen: steeds meer mensen kiezen een duurzame uitvaart.
Emotioneel, maar ook troostend
De familie van de 68-jarige Frans uit Vlaardingen koos onlangs voor zo’n ceremonie. Met zijn vrouw, dochter en kleindochter stapt hij aan boord om de as van 2 overleden familieleden uit te strooien. Op het dek staan foto’s en rozen. Terwijl Rod Stewart’s Sailing zacht uit de speaker klinkt, laat de familie de urnen langzaam in het water zakken. “Met een touwtje bepaal je zelf wanneer je loslaat,” zegt dochter Marieke. “Dat is letterlijk én symbolisch.”
De kapitein laat vervolgens 3 lange toeterstoten klinken, als laatste eerbetoon. Ook gaat de vlag weer in top en de familie keert stil terug naar de haven. “Het was emotioneel, maar ook troostend,” vertelt Frans, “het voelt alsof we iets moois teruggeven aan de zee.”
Een groeiende markt
Volgens rederij Trip is de belangstelling de laatste jaren sterk toegenomen. “Meer dan de helft van onze klanten komt uit Duitsland, omdat asverstrooiing op zee daar niet mag,” zegt medewerker Frances Kersbergen. “Bij ons kunnen families in alle rust een eigen ceremonie houden, met bloemen, muziek of gebeden.”
Lees verder onder de video >>
Het werk is voor de bemanning niet altijd gemakkelijk. “Soms is het zwaar,” vertelt Kersbergen. “Vooral bij jonge mensen. Dan komt het hard binnen. Het is ook dankbaar werk, omdat je mensen helpt bij een betekenisvol moment.”
Ook voor huisdieren andere uitvaartrituelen
Opvallend is dat ook huisdieren steeds vaker onderdeel worden van dit soort rituelen. Steeds meer mensen laten de as van hun hond of kat uitstrooien op zee, vaak op een plek waar het dier graag kwam. “We hebben zelfs meegemaakt dat een vrouw samen met haar 2 honden werd uitgestrooid,” vertelt Gelderblom. “Dat waren allemaal kleine potjes, het was ontroerend om te zien.”
Urnen die op zee worden gebruikt, zijn gemaakt van biologisch afbreekbaar gips. Ze lossen vanzelf op, meestal binnen 48 uur. “Het kan geen kwaad voor het milieu,” benadrukt Kersbergen. “De as zinkt naar de bodem en lost langzaam op, de zee neemt het vanzelf op.”
Lees ook: Huisdier overleden.
Nieuwe generatie rituelen
Volgens Uitvaart.nl kiest inmiddels ruim tweederde van de Nederlanders voor crematie, en groeit de wens voor milieuvriendelijke alternatieven. Verwacht wordt dat een aanzienlijk deel van deze groep straks overstapt op andere uitvaartrituelen als watercrematie zodra dat wettelijk mag. Uitvaartondernemers bereiden zich er al op voor.
Daarnaast kijkt de Gezondheidsraad naar “humaan composteren” of “veraarden”: een methode waarbij een lichaam in een cocon van organisch materiaal langzaam wordt omgezet in vruchtbare aarde. Dit proces bevindt zich nog in de experimentele fase, maar wordt door sommigen gezien als de volgende stap in duurzame uitvaartpraktijken.
Bronnen:
Radar, Ministerie van Binnenlandse Zaken, Uitvaart.nl, Omroep West