Bron: © Canva. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben officieel stemrecht, net als alle Nederlandse burgers.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima mogen stemmen, maar kiezen ervoor dat niet te doen. Lees waarom het koningspaar neutraal blijft en hoe andere leden van het koningshuis omgaan met hun stemrecht.
Waarom de koning en koningin niet stemmen
Waarom heeft de koning stemrecht? Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben officieel stemrecht, net als alle Nederlandse burgers. Toch maken zij er geen gebruik van. Deze keuze is niet wettelijk verplicht, maar een bewuste beslissing om de neutraliteit van het koningshuis te waarborgen.
Als staatshoofd moet de koning boven politieke partijen staan en het hele land vertegenwoordigen. Daarom stemmen ook prinses Amalia en prinses Beatrix niet.
Neutraliteit voorkomt speculatie
Door niet te stemmen, voorkomen de royals discussies over hun politieke voorkeuren. Stemmen kan leiden tot geruchten in de media en vragen over hun loyaliteit aan een bepaalde partij. Het vertrouwen in de monarchie rust op het idee dat de Oranjes boven de politiek staan. Dit principe geldt ook in veel andere Europese monarchieën.
Historische uitzondering
Een opvallende uitzondering is koningin Juliana, die haar stem ooit wél uitbracht. Destijds veroorzaakte dit ophef, omdat het inging tegen de neutrale rol van het staatshoofd. Het laat zien hoe gevoelig het gebruik van stemrecht door royals kan zijn.
Koningin Juliana maakte gebruik van haar stemrecht nadat zij in 1980 afstand had gedaan van de troon. Ze stemde in haar woonplaats Baarn. Volgens berichten uit die tijd zou haar voorkeur vermoedelijk hebben gelegen bij de PvdA en D66.
Andere leden van het koningshuis
Stemmen leden van het Koninklijk Huis ook? Ook andere leden van het koningshuis, zoals prinses Laurentien en prins Constantijn, hebben formeel stemrecht. In de praktijk kiezen de meeste royals ervoor hun stem niet uit te brengen, waardoor hun representatieve rol en neutraliteit behouden blijft.
Lees meer over de verkiezingen 2025 en kijk hieronder het verkiezingsdebat van afgelopen zondag terug >>
Bronnen:
Koninklijk Huis, NOS, Montesquieu Instituut.