Heb je een kat? Dan ben je waarschijnlijk bekend met kattenkrabziekte. Deze ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Bartonella henselae, die wordt overgedragen door krabben of bijten van katten. Hoe groot is de kans dat je het krijgt?
Hoewel katten die dragers zijn van de bacterie meestal geen symptomen vertonen, kunnen kinderen en volwassenen ziek worden na een krab of beet van de kat. Dit zijn de oorzaken en manieren om het te voorkomen.
Wat is kattenkrabziekte en hoe ontstaat het?
Kattenkrabziekte is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Bartonella henselae. Deze bacterie wordt verspreid door krabben of bijten van katten. De meeste katten zijn dragers van de bacterie Bartonella henselae. Dit heb je niet door, want ze worden zelf niet ziek.
Is kattenkrabziekte overdraagbaar?
Deze bacterie wordt overgebracht via vlooien. Deze vlooien kan een kat op verschillende manieren oplopen. Vaak springen vlooien van dier naar dier. Wanneer een kat je krabt of bijt, kan je kat de bacterie op jou overdragen. Mensen kunnen elkaar niet besmetten met de bacterie Bartonella henselae.
Hoe vaak komt de ziekte voor?
De ziekte kan op elke leeftijd voorkomen, maar kinderen en jongvolwassenen die katten als huisdier hebben, lopen een verhoogd risico. De meeste gevallen worden gemeld in de herfst en winter, waarschijnlijk omdat er in die periode meer contact is met jonge katten. Opvallend is dat veel jonge mannen deze klachten hebben. De bacterie komt wereldwijd voor.
In Nederland zijn de exacte besmettingen van de ziekte niet bekend, maar schattingen suggereren dat er jaarlijks minstens 300 tot 1000 gevallen zijn. Dit betekent meer dan 2 gevallen per 100.000 inwoners per jaar.
Symptomen van kattenkrabziekte
- De ziekte begint meestal met kleine knobbeltjes van ongeveer 2-3 mm groot op de huid, nabij de plek van de krab of beet.
- Deze knobbeltjes veranderen snel in blaasjes en ontwikkelen na enkele dagen een korstje. Daarna verdwijnen ze vanzelf. Soms merk je dit zelfs niet op.
- Na ongeveer 2 weken kunnen de lymfeklieren opzwellen en pijnlijk worden.
- In de lymfeklier kan zich een abces vormen.
- Als de infectie via speeksel, een beet of een krab in het oog is opgetreden, kan er ook een ontsteking van de slijmvliezen rond het oog optreden.
- Een ontsteking van de lymfeklier kan enkele weken tot maanden aanhouden, gemiddeld 6 weken.
- Het verdwijnt uiteindelijk vanzelf.
Besmetting en preventie
Katten zijn dragers van de Bartonella henselae-bacterie en kunnen deze in hun bloed hebben zonder zichtbare tekenen van ziekte. Onderzoek heeft aangetoond dat 22% van de katten in Nederland de bacterie in hun bloed heeft en dat ongeveer de helft van de onderzochte katten antistoffen tegen Bartonella henselae heeft. Dit betekent dat ze op een bepaald moment in hun leven blootgesteld zijn aan de bacterie.
Katten kunnen elkaar besmetten via vlooien, het is niet duidelijk of mensen ook via vlooien besmet kunnen raken. Het is wel zeker dat mensen besmet kunnen worden door een krab, beet of contact met speeksel van een kat.
Om de kans op besmetting zo minimaal mogelijk te houden houd je jonge katten zo lang mogelijk binnenshuis.
Kattenkrabziekte kan niet van persoon op persoon worden overgedragen.
Het is belangrijk om na een krab of beet de huid goed te reinigen, de wond te desinfecteren en te verzorgen. Het bestrijden van vlooien bij katten is ook van belang.
Kan je overlijden aan kattenkrabziekte?
Bij 1/3 van de patiënten gaan de symptomen in de eerste dagen tot weken gepaard met koorts, hoofdpijn en algemene malaise. Bij 2 procent van de patiënten kan de ziekte leiden tot hersenvliesontsteking, met symptomen zoals verminderd bewustzijn, coma en epileptische aanvallen. Mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen een ernstiger verloop van de ziekte ervaren. Soms kunnen er ook knobbeltjes en bloedingen in de huid, milt of lever optreden. In extreme gevallen kan kattenkrabziekte zelfs fataal zijn.
Als je weet dat je een verzwakt immuunsysteem hebt, is het verstandig om geen contact te hebben met jonge of speelse katten. Als je toch kattenkrabziekte krijgt, is het belangrijk om zo snel mogelijk antibiotica in te nemen.
Worden katten niet ziek van de Bartonella henselae-bacterie?
Als je kat gezond is, wordt hij niet ziek. De kat kan de bacterie tot bijna 2 jaar bij zich dragen. In deze tijd kunnen katten de ziekte overdragen op mensen of andere katten. Wanneer een kat een verzwakt immuunsysteem heeft, kunnen er wél symptomen optreden bij kattenkrabziekte. Als je vermoedt dat je kat ziek is door kattenkrabziekte, kan dit worden bevestigd met een bloedonderzoek. Symptomen:
- Koorts
- Opgezwollen lymfeklieren
- Bloedarmoede
- Ontstoken tandvlees
- Ontsteking van het oog
- Blaasontsteking
- Ontsteking van de hartkleppen
- Verminderde vruchtbaarheid
Hoe kan kattenkrabziekte bij een kat worden behandeld?
Een kat met kattenkrabziekte kan behandeld worden met een antibioticakuur. Of deze behandeling nodig is, verschilt per kat. Slim om hierover contact op te nemen met een (online) dierenarts. Zij kunnen je goed advies geven!