Ga naar de inhoud

Cruijff zoals je hem nog nooit zag: de docuserie die Nederland stil gaat krijgen

Johan Cruijff Bron: © Nationaal Archief. Johan Cruijff. 

In maart 2026 wacht Nederland iets dat de grens van sport overstijgt. Het is een moment waarop een land, een stadion en een generatie de adem inhoudt. Op 21 maart beleeft de 4-delige docuserie ‘Cruijff’ zijn première in de Johan Cruijff Arena. 3 dagen voor de tiende sterfdag van Johan Cruijff wordt daar niet alleen een icoon geëerd, maar krijgt het publiek toegang tot een verhaal dat tot nu toe hoofdzakelijk verborgen bleef.

10 jaar na zijn overlijden keert Johan Cruijff terug op een manier die niemand had verwacht: in zijn eigen stem, met zijn eigen woorden, opgenomen in zijn laatste levensmaanden.

Een ongekende toegang tot de mens achter het fenomeen

Hoewel er talloze documentaires en reportages over Cruijff zijn gemaakt, had geen daarvan toegang tot wat deze serie wél heeft: de volledige medewerking van zijn familie. Voor het eerst sinds 2016 opent de familie Cruijff hun privéarchief. Niet mondjesmaat of gecontroleerd, maar volledig. Dat betekent dat kijkers niet alleen ongeziene familievideo’s te zien krijgen, maar ook momenten die nooit waren bedoeld voor publiek gebruik.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

Jordi Cruijff benadrukt hoe bijzonder dat is. Hij noemt het ‘een documentaire die met volledige toestemming van de familie’ tot stand is gekomen, een zeldzaam statement dat laat zien hoe persoonlijk dit project is. Daarmee krijgt de serie een openheid en authenticiteit die weinig verhalen over grote sporthelden ooit hebben gehad.

De audiotapes die alles veranderen

Het meest indrukwekkende element van de docuserie bestaat uit de audiotapes die Johan Cruijff zelf opnam in de laatste 6 maanden van zijn leven. Op een moment waarop ieder woord zwaarder weegt, sprak hij in stilte zijn gedachten, zijn angsten, zijn twijfels en zijn visie uit. Niet voor de camera, niet voor de buitenwereld, maar voor zichzelf en uiteindelijk voor ons.

Deze opnames zijn nooit eerder gedeeld. De familie hield ze jarenlang dicht bij het hart, totdat dit moment het juiste bleek. Daardoor belooft de serie een emotionele en ongekend persoonlijke dimensie te bieden die zelfs doorgewinterde Cruijff-kenners zal verrassen.

Productie van wereldklasse, gedragen door grootheden

De serie wordt geproduceerd door Box to Box Media, het internationaal gevierde productiehuis achter documentaires over Diego Maradona, Ayrton Senna en Amy Winehouse, én de wereldwijde succesformule ‘Drive to Survive’. De makers kiezen voor een filmische aanpak die Cruijffs leven, carrière en denkwijze neerzet met de grandeur die past bij zijn invloed op het voetbal.

Daarnaast komen vele iconen uit de voetbalwereld aan het woord. Onder anderen Pep Guardiola, Frank Rijkaard, Ronald Koeman, Marco van Basten, Ruud Gullit, Wim Jonk, Hristo Stoichkov, Frenkie de Jong en Pedri delen openhartige verhalen over de invloed die Cruijff op hen had, niet alleen als sporter, maar ook als mens en mentor. Hun getuigenissen geven de docuserie een rijkdom die de impact van Cruijffs nalatenschap tastbaar maakt.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

De Arena als meeslepend decor

Dat de wereldpremière plaatsvindt in de Johan Cruijff Arena is meer dan een symbolische keuze. Het stadion vormt die avond een indrukwekkend decor, een ruimte waarin herinnering en beleving samenkomen. De verwachting is dat het een van de best bezochte evenementen in de geschiedenis van de Arena zal worden. Volgens Jordi Cruijff zou een uitverkocht stadion ‘een diepe buiging voor zijn vader’ zijn.

Een dag na de première zendt NPO 1 de eerste aflevering uit. De overige afleveringen volgen telkens in de weken erna, waardoor Nederland in 4 stappen wordt meegenomen in het meest onthullende en empathische portret dat ooit van Johan Cruijff is gemaakt.

Het complete verhaal, van Betondorp tot Barcelona

De serie vertelt Cruijffs levensverhaal niet zoals in een traditionele biografie, maar als een meeslepende reis. Van zijn jeugd in Betondorp, waar alles begon, tot zijn ontwikkeling als speler en denker die het moderne voetbal opnieuw vormgaf. Oude beelden van Cruijff als jonge jongen voor zijn ouderlijk huis brengen de kijker terug naar zijn bescheiden oorsprong en geven de serie een warme, menselijke laag.

Tegelijkertijd laat de docuserie zien hoe zijn ideeën, uitspraken en filosofieën zijn blijven leven, zelfs in generaties spelers die hem nooit persoonlijk hebben meegemaakt. Daarmee is deze serie niet alleen een terugblik, maar ook een testament van invloed.

Bekijk ook deze beelden en lees daarna verder >>

Lees hieronder wat we eerder over Cruijff schreven >>

Op Johan Cruijffs geboortedag: nooit vertoonde beelden eindelijk openbaar in ‘Gek van Cruijff’

Huidige afbeelding: Johan Cruijff geboortedag: Gek op Cruijff film
Bron: © Nationaal Archief CCO. Johan Cruijff.

25 maart 2025 – Op de negende sterfdag van Johan Cruijff presenteert ‘Andere Tijden Sport’ een bijzondere aflevering: ‘Gek van Cruijff’. Hierin worden nooit eerder vertoonde kleurenbeelden getoond van de legendarische voetballer, vastgelegd door amateurfilmer Louis van Schoonhoven tussen 1963 en 1973. ​

door Brenda Timmers

De beelden werden jarengeleden achtergehouden, maar met behulp van de huidige technologie zijn ze alsnog te zien. Bekijk alvast een voorproefje hieronder.

Een verborgen schat aan filmmateriaal

Louis van Schoonhoven, een toegewijde Ajax-supporter, volgde zijn club en in het bijzonder Johan Cruijff met zijn 8mm-camera gedurende een decennium. Dit resulteerde in een verzameling van meer dan driehonderd filmpjes, die hij voornamelijk voor zichzelf hield.

Zijn broer Jack vertelt:

Je moest wel bijna een intieme vriend zijn wilde hij ze spontaan laten zien.

De geboortedag van de legende: Johan Cruijff

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Unieke beelden uit beginjaren van Cruijff

De collectie bevat onder andere de oudste bekende kleurenbeelden van een 17-jarige Cruijff tijdens de kampioenswedstrijd van de A-junioren tegen FC Volendam in juni 1964.

Opmerkelijk is dat Van Schoonhoven niet aanwezig was bij Cruijffs officiële debuut in het eerste elftal op 15 november 1964 tegen GVAV in Groningen; de afstand was voor de Amsterdammer te groot.

Unieke en nieuwe beelden van Johan Cruijff

Bekijk de video hieronder en lees verder >>

De legendarische mistwedstrijd vastgelegd

Een hoogtepunt uit de verzameling is de registratie van de beroemde mistwedstrijd op 7 december 1966, waarin Ajax met 5-1 won van Liverpool. Terwijl televisiekijkers weinig meekregen door de dichte mist, stond Van Schoonhoven achter het doel en legde hij de actie haarscherp vast. ​

Reacties van oud-teamgenoten en nieuwe generatie

In de uitzending reageren voormalige teamgenoten zoals Klaas Nuninga, Jan Mulder en Ruud Krol op de beelden, evenals de nieuwe Ajax-talenten Rayane Bounida en Sean Steur. De jonge spelers zijn onder de indruk: “Ik ben aan het genieten.”

Een kijk-tip voor voetballiefhebbers

‘Gek van Cruijff’ biedt een unieke kijk op de ontwikkeling van Johan Cruijff en Ajax in een periode waarin niet alle wedstrijden werden vastgelegd en televisiebeelden vaak zwart-wit waren.

De kleurenbeelden brengen deze historische momenten op een bijzondere manier tot leven. ​

Bronnen

NOS, NPO

Eerder schreven wij >>

Johan Cruijff 75: 5x wat hem uniek maakte + 5 interessante weetjes

25 april 2022 – Johan Cruijff zou nu 75 jaar geworden zijn. De nummer 14 van Ajax wordt gezien als één van de beste voetballers die ooit bestaan heeft. Wist je dat er ook een Planeet naar Johan is vernoemd én dat Cruijff ontzettend goed kon zingen? Johan was nog veel meer dan een bekende voetballer.

Hier 5 dingen die Johan Cruijff zo uniek maakte en 5 interessante feiten die je waarschijnlijk nog niet wist.

5 dingen die Johan Cruijff zo uniek maakte

1. De onvergetelijke bijzondere uitdrukkingen van Cruijff

De bekende voetballer stond ook wel bekend om zijn bijzondere opmerkingen. Het kwam bijna nooit voor dat je als journalist en televisiekijker Johan in één keer begreep. In de loop der jaren heeft hij er zelfs zoveel, dat er verschillende boeken over zijn geschreven. Je kon er zelfs scheurkalenders van kopen. Sommige opmerkingen als “Ieder nadeel heeft zijn voordeel”, zijn zelfs zo bekend dat ze zijn opgenomen in de Nederlandse taal.

Boeken over Johan Cruijff

10 fantastische opmerkingen van Johan Cruijff:

  1. Ik ben overal tegen, tot ik een besluit neem. Dan ben ik ervoor;
  2. Ieder nadeel heb z’n voordeel;
  3. Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet;
  4. Voetbal is simpel. Wat moeilijk is, is simpel voetballen;
  5. Je gaat het pas zien als je het doorhebt;
  6. Als wij de bal hebben, kunnen zij niet scoren;
  7. Als je ergens niet bent, ben je óf te vroeg, óf te laat;
  8. Toeval is logisch;
  9. Je moet schieten, anders kun je niet winnen;
  10. Voetbal is een spel van fouten. De ploeg die de minste maakt, is de beste.

2. Johan Cruijff was meer dan alleen een voetballer en zette zich in voor anderen

Johan Cruijff stond voornamelijk bekend om zijn fantastische voetbalprestaties. Maar hij was meer dan dat. Cruijff was een visionair en een pionier. Hij had een behoorlijke naam gemaakt – iets waarmee hij kansen paktte. Johan vond het belangrijk dat iedereen kan sporten. Ongeacht je leeftijd, nationaliteit, financiële middelen en eventuele beperkingen.

Zo richtte hij in 1997 het Johan de Johan Cruyff Foundation op. Het doel? Voornamelijk kinderen met een handicap, kansen te bieden om actief te zijn in sport en spel. De Johan Cruyff Foundation steunt en ontwikkelt wereldwijd impactvolle sport en- spelprojecten. Zo heeft de Foundation al meer dan 200 kleine voetbalvelden met kunstgras in woonwijken, ook wel Cruyff Courts genoemd, aangelegd in woonwijken. Dit project heeft ontzettend veel wereldwijde impact gehad. Ook heeft hij straatvoetbal en damesvoetbal op de kaart gezet. “Alleen kan je het niet – je moet het samen doen,” aldus Johan.

3. Johan Cruijff ontving als enige voetballer ooit 2 koninklijke onderscheidingen

Ondanks dat hij het niet alleen deed, kwam het idee wel van Cruijff. Hij werd hier dan ook op een bijzondere manier mee beloond. De topvoetballer ontving zelfs 2 keer een koninklijke onderscheiding. Cruijff werd benoemd tot Ridder van Orde van Oranje-Nassau in 1974 en 28 jaar later werd hij bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Verder ontving Cruijff hoge herkenningen van verschillende organisaties als de KNVB, FIFA, UEFA. Zelfs een paar van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur.

4. Het Nederlandse bedrijfsleven profiteert van het imago van Johan Cruijff

De naam Johan Cruijff was internationaal ontzettend bekend. Hij was op sommige plekken zelfs bekender dan ons land zelf. “Van China tot Canada: overal brak een glimlach door als je zijn naam noemde,” vertelt oud-MKB-voorzitter Hans Biesheuvel. Hij gebruikte dit dan ook regelmatig als kruiwagen. “Het leek wel of je dankzij hem als Nederlander net iets vriendelijker werd ontvangen.” Zonder dit trucje waren er ontzettend veel handelsmissies niet geslaagd. Veel mensen bleken ‘Holland’ niet te kennen. Zodra je de naam van de topvoetballer noemde, wist iedereen gelijk waar je vandaan kwam. Heel opmerkelijk – dit bevestigt ook maar weer dat Cruijff enorm veel betekend heeft voor het imago van Nederland in de wereld. Iets waar we nog steeds van profiteren.

5. Johan Cruijff was een unieke verschijning

Cruijff was anders dan de rest. Op het veld speelde hij anders dan anderen en als coach zag hij vaak oplossingen waar anderen nooit aangedacht hadden. Zijn speelstijl en voetbalfilosofie hebben zowel managers als spelers beïnvloed. Binnen én buiten de voetbalwereld. Deze unieke eigenschap maakte Johan ontzettend gewild: de voetbalwereld, zijn fans en de media konden geen genoeg van Cruijff krijgen. De topvoetballer heeft zelfs een wassen beeld in Madame Tussauds!

5 interessante feitjes over Johan Cruijff

1. Johan blijft voor altijd de nummer 14 van Ajax

Toen Johan Cruijff 60 jaar werd, kreeg hij van voetbalclub Ajax wel een heel bijzonder cadeau. Ajax besloot ‘zijn’ nummer 14 uit de roulatie te halen. Dit houdt in dat sinds 2017 geen enkele voetballer van Ajax nog met dat nummer speelt. Zeer opmerkelijk, want dit is in de voetbalhistorie nog nooit gebeurd. Het was dan ook niet heel verrassend dat de Amsterdam ArenA in 2018 werd omgedoopt tot de Johan Cruijff ArenA.

2. Johan Cruijff rookte in zijn gloriejaren 4 pakjes sigaretten per dag

Als je op hoog niveau voetbalt, moet je gezond leven. Zo wordt er in het profvoetbal streng gecontroleerd op overgewicht en alcoholgebruik. Je kunt er als club zelfs hoge boetes voor krijgen. Tegenwoordig mag je ook niet roken. Vroeger was dat wel anders. Roken was de norm in de kleedkamer. In de gloriejaren van Johan Cruijff rookte de topvoetballer wel 4 pakjes per dag. Zelfs toen zijn vader overleed aan longkanker, stopte hij niet met roken.

3. Johan Cruijff kan zingen en heeft zelfs een single uitgebracht

Wist je dat Johan Cruijff in 1969 een single heeft uitgebracht? Dit populaire nummer werd geproduceerd en geschreven door Peter Koelewijn. Het liedje deed het op zich wel goed in Nederland, maar was alleen in Baskenland een groot succes. Als je het terug luistert, is hij best leuk.

De single van Johan Cruijff

4. Er is een planeet naar Johan Cruijff vernoemd

Johan Cruijff was niet alleen een geweldige voetballer. Hij zette zich met zijn Foundation ook in voor anderen. “Daarom verdient de Nederlandse sportkampioen een plekje in de hemel,” vond Nederlandse wetenschapsjournalist Carl Koppeschaar. Zo werd in 2010 de planetoïde 14282 vernoemd naar Johan Cruijff. Het is een mini-planeet van 9 kilometer lang tussen Mars en Jupiter in.

5. Johan Cruijff heeft 3 kinderen en zijn zoon was ook een succesvolle voetballer

Leuk om te weten: op de bruiloft van zijn teamgenoot – op 13 juni 1967 om precies te zijn – ontmoette Johan zijn vrouw. Samen met Danny Coster kreeg hij 3 kinderen. Chantal (1970), Susila (1972) en Jordi (1974). Hoewel zijn dochters zijn passie voor voetbal niet lijken te delen, zit dat met zijn zoon wel anders. Jordi is momenteel succesvol voetbaltrainer en oud-speler van Barcelona en Manchester United. Zo vader, zo zoon.

Beeldmateriaal: beschikbaar gesteld door Madame Tussauds Amsterdam